Vis kilden til Saumerke

<onlyinclude>{{thumb|Merkebok Tustna cr 127-130.png|Fire saumerke frå merkeboka for [[Tustna]].}}
Frå gamle tider har '''[[saumerke]]''', òg kalla ''krøttermerke'', som viser kven som eig [[sau]]ene vore skorne inn i sauøra &mdash; på same viset som [[reinmerke]] i [[reindrift]]a. Saumerka har først og fremst vore knyta til [[gardsbruk]]a med eigarane sine, og merka har oftast gått i arv. Desse saumerka har gjerne vorte registrert i handskrivne eller trykte ''merkebøker''. </onlyinclude>

<onlyinclude>Seinare vart sauene identifisert med påskrift på [[halsklave]]n i tillegg til dei tradisjonelle saumerka, og frå [[1930-åra]] har aluminiums-øreklips vorte vanlig i staden for halsklavemerkinga. Plast-øreklips tok gradvis over for aluminiumsmerka i løpet av [[1980-åra]], og frå den tida har dei gamle øremerka gått meir og meir utor bruk. Sidan [[2010]] har elektroniske øremerke vore påbode anna enn i lam som skal slaktast føre dei er 12 månader gamle og som ikkje skal eksporterast til noko [[EU]]- eller [[EØS]]-land. </onlyinclude>

{{innhald venstre}}
== Tradisjonelle saumerke ==

=== Merkebøker ===
[[image:Merkebok Tustna 127-138.png|thumb|300px|To sider frå eit handskrive eksemplar av merkeboka for [[Tustna]].]]
Saumerka vart gjerne ført i handskrivne [[merkebok|merkebøker]] som dekte alle saubrukarane i eit visst område. I den tidligare [[Tustna (tidlegare kommune)|Tustna kommune]] var det såleis ei merkebok som dekte sjølve [[Tustna]]-øya, der det var vanlig å ha felles sauleiting medan det enno fanst sauer på dei fleste gardane. I merkebøkene var øra vist attafrå, skråstilt opp og ut frå eit stilisert sauhovud. Det var gjerne teikna ull på haudet for å gjera det tydeligare at ein såg sauen attafrå. Kvart merke var forsynt med namnet på brukaren som eigde saumerket. Når sauene og merka vart overført til ny brukar, vart det nye namnet innført og det gamle overstroke. Somme stader vart merkebøkene ikkje berre avskrivne, men endatil trykt og distribuert år om anna.

== Klavemerke ==

== 1935: Aluminiumsklips ==
[[image:C00850crj oeremerkingsutstyr.jpg|thumb|300px|Metallmerke og tong. {{byline|Olve Utne}}]]
{{sitat|
''[[Gula Tidend]]'' 1935, nr. 105, 5, 3:<br/>'''Nye sauemerke.'''<br/>&emsp;&emsp;J. Jandal i Naustdal hev laga nokre nye sauemerke av aluminium som kan setjast fast i øyro på dyri. Det er namn og nummer på dei og dei fell mykje billegare i bruk enn dei halsklavane som no vert nytta.
}}

== Plastklips ==
[[image:Sheep on Vendelsoe.jpg|thumb|300px|right|Sau merkt med øreklips av plast på Vendelsö i [[Halland]] i [[Sverige]]. {{byline|Kossan Mu}}]]

== Elektroniske øreklips ==

== Kjelder ==

== Lenkjer ==

== Sjå òg ==
* [[reinmerke]]

[[kategori:småfe]]
[[kategori:krøttermerker]]

[[Kategori:Eiendomsforhold|{{PAGENAME}}]]
{{nn}}