Vis kilden til Finse

{{thumb|Finse - no-nb digifoto 20160209 00439 NB MIT FNR 05700.jpg|Finse stasjon i 1948.|Ukjend / Nasjonalbiblioteket}}
'''[[Finse]]''' er ei stasjonsgrend i [[Ulvik herad]]. [[Finse stasjon]] på 1222,2 meter over havet er den høgast liggande stasjonen på [[Bergensbanen]].

Namnet Finse kjem truleg frå norrønt ''firn'', som tyder 'audemark' eller 'villmark' og endinga ''sær'' med tydinga 'sjø'. Dette viser nok til [[Finsevatnet]].

Det fyrste huset på Finse vart bygd i 1901 i samband med anlegget av Bergensbanen. I 1903 opna så det fyrste hotellet, og Finse vart raskt eit populært turmål. Då Bergensbanen opna i 1909 vart det lett å kome seg dit, og mange velståande utlendingar la ferien til fjellheimen. Finse hadde ein gullalder fram til [[første verdenskrig]]. Krigen førte til at utanlandske turistar ikkje lenger kom seg dit. I 1920- og 1930-åra var det gode tider att. Etter [[andre verdskrigen]] kom ein tredje god periode, som varte fam til rundt 1960. Då byrja [[NSB]] å skjere ned, og samstundes byrja turisttrafikken å minske. Etter elektrifiseringa av Bergensbanen i 1964 vart alle [[vokterboliger|vokterboligene]] nedlagde. Det var allikevel ein del aktivitet, for Finse var sentrum for snøryddinga langs jernbanen fram til 1996. På det meste budde det kring 200 menneske der, dei fleste NSB-tilsette og familiane deira. Fram til skutten av 1980-åra var det skule og butikk på Finse. 

Det er få fastbuande der no, og dei fleste av dei som er der jobbar i hotellverksemd. I 2017 var det registrert sju fastbuande i området Finse/[[Hallingskeid]]. Mange av dei som kjem til Finse er på sykkeltur på [[Rallarvegen]], eller dei skal vere med på [[Skarverennet]] frå Finse til [[Ustaoset]]. På [[grunnlovsdagen]] er det 17.mai-tog frå Finse til [[Hardangerjøkulen]]. Søraust for stasjonen ligg [[Finsehytta]], ei av [[Den Norske Turistforening]] sine hytter.

Den fyrste innandørs ishallen i Noreg vart opna på Finse i 1914. Både [[Sonja Henie]] og [[Oscar Mathisen]] trente der. Den vart nedriven i 1964, rett føre elektrifiseringa.

[[Finse alpine forskningsstasjon]] er eit samarbeid mellom [[Universitetet i Bergen]] og [[Universitetet i Oslo]]. Den nyttast særleg av biologi- og geologistudentar. 

Det snødekte landskapet på Finse var perfekt for innspelinga av den andre ''Star Wars''-filmen i 1979. Kring ein åttandepart av filmen går nemlig føre seg på isplaneten Hoth. 

Det vart i 1914 reist eit monument over polfararen Robert F. Scott, som døydde i Antarktis i 1912. Bakgrunnen er ei historie om at Scott reiste til Finse for å førebu seg på polferda, etter råd frå [[Frithjof Nansen]]. Det har seinare vist seg at han ikkje drog til Finse, men til [[Fefor]] i [[Gudbrandsdalen]].

[[Stiftinga Rallarmuseet Finse]] er via til arbeidet med anlegg av Bergensbanen frå 1871 til 1909.