1. Subtsas bassemánon birra

Pitesamisk:	Norsk omsetjing:
1. Subtsas bassemánon birra	1. Ei forteljing om november, eller steikjemånaden
Guäkkte gåde lijjin dålen såmes sajen. De lij vuoras ålmaj aktan gåden ja gålbmå máná lijjin suvsne ráddnan. De lij áj mubben gåden vuoras kujdna ja danne lijjin áj máná gráddnan.	To kåter var ein gong på ein stad. Ein gammal mann var i den eine kåta, og tre born var med honom. Og i den andre kåta var ei gammal kvinne, og det var òg born med henne.
De dun vuoras ålbmá máná tjátjástilli tjuvdij bajás männuj ja didnahti: «Duole mánno, mánno, mánno!» Ja ij vuoras ålmaj biehto dajde mánajt, atji sjávot årrot. Vala dut vuoras kujdna ij dat bája ietjas mánajt navte didnahtit.	Da peka borna til den gamle mannen med fingrane mot månen og ropa: «Sjå månen, månen, månen!» Og den gamle mannen bad ikkje ungane vera stille. Men den gamle kona let ikkje sine born rope slik.
De gåsse gasskaidja sjaddá, vuajdná kujdna, áhte de mánno gádoj bájjtemist ja de vuallgá ulhkus. De vuajdná, áhte de bullemin le dut mubbe gåhte ja mánno jis tjåhkåhim muorra-gierragisne.	Da det vart midnatt, såg kona at månen slutta å skine, og da fór ho ut. Da såg ho at den andre kåta brann, og månen satt i tretoppen.
De vadtsá dut vuoras gummo dan mubbe gåhtaj ja gu dåhkå båhtá, de le mánno njuovvamen náhkev date ålbmast. De gu gummo båhtá, de gahtjá mánno: «Majdes dån sidá?» De gummo jahttá: «Dålåtjav lep mån vädtjamin.»	Da gikk den gamle kvinna til den andre kåta, og da ho kom dit, hadde månen akkurat flådd skinnet av mannen. Da kvinna kom, sa månen: «Kva du vil?» Kvinna sa: «Eg hentar litt eld.»
De viddij mánno aktav biehkev duhte ålbmast ja nuffolav, ja de vulhkij gummo. De dalle mánno bisij dav vuoras bådnjehkutjav ja dujt mánajt jis áj bisij. Ja de dalle dat mánno, mij le tjaktjan, gåhtjoduvvá base mánnon. Ja gu’ lij bassam dav bådnjehkutjav ja dajt didnáhtedjit, de sån vist gurrij bajás albmaj.	Da gav månen ein bit av mannen og eldtreet, og da gikk kvinna. Og da steikte månen den gamle gubben, og borna hans steikte han òg. Og da kallar vi den månen som er om hausten steikjemånaden. Og da han hadde steikt denne gubben, så kleiv han opp på himmelen att.
Ja dässti gåhtjoduvvá dat mánno, mij le tjaktjan, base mánnon ja dässti de stállo hållá, áhte de gaskiján muora sviŋgådi daste, áhte mánno lij gaskiján tjåhkåham muorra-gierragisne. Ajjve låssåt si lij gätj mánno, de virhtij muorra sviŋŋgájdallat.	Og derfor blir månen som er om hausten [november] kalla steikjemånaden, og derfor seier Stállo at trea svaia ved midnatt fordi månen hadde sete i tretoppen ved midnatt. Det var nemlig vanskelig for månen ettersom trea svinga slik.

Kjelde

Denne historia er transkribert til tilnærma standard pitesamisk rettskriving frå Népköltsi gyűjtemény a Pite lappmark Arepluogi egyházkerületéből (1893) av Halász Ignácz.

Om språkforma

Som i dei andre nedskriftene av Halász Ignácz er det tidvis noko upresis attgjeving av fonemlengda. Dette er justert etter beste evne. Visse alderdommelige trekk som i moderne tid helst blir rena som umesamiskkan nemnast: I tittelen «Subtsas bassemánon birra» ser vi genitiv på -n. Den gamle inessivendinga -sne finn vi for eksempel i pronomenforma suvsne (hos honom) og i substantivforma gierragisne (i toppen). I verba finn vi forma lep der moderne pitesamisk har lev. Elles er å merke seg at /jj/ er attgjeve som j/jj i verbalformer og dj (originalen: ǯ) i nominalformer.