291 440
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
(anekdotar) |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| (11 mellomliggende versjoner av en annen bruker er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{thumb|Anders Hovden portrett.jpg|Anders Hovden (1860-1943) var sokneprest på Østre Toten frå 1920 til 1931. Det var tradisjon i Hoffkjørkja at presten gav eit bilde av seg sjølv til kyrkja når han tok avskil, fortel Hovden i dagboka si. Dette måleriet, som heng i | <onlyinclude>{{thumb|Anders Hovden portrett.jpg|Anders Hovden (1860-1943) var sokneprest på Østre Toten frå 1920 til 1931. Det var tradisjon i [[Hoff kirke|Hoffkjørkja]] at presten gav eit bilde av seg sjølv til kyrkja når han tok avskil, fortel Hovden i dagboka si. Dette måleriet, som heng i Hoffkjørkja, er måla av Frida Rusti. Anders Hovden betalde 300 kroner for det.}} | ||
'''[[ | '''[[Anders Hovden og Toten]]''' er ein artikkel som handlar om diktarpresten [[Anders Hovden]] (1860-1943) og tida hans på [[Toten]]. Hovden var sokneprest i [[Østre Toten]] frå 1920 til 1930. </onlyinclude> | ||
== Flyttelasset == | == Flyttelasset == | ||
{{thumb|Toten prestegard.jpg|Toten prestegard i 1919, året før Hovden-familien kom dit.|[[Anders Beer Wilse]]}} | {{thumb|Toten prestegard.jpg|Toten prestegard i 1919, året før Hovden-familien kom dit.|[[Anders Beer Wilse]]}} | ||
Ein dag tidleg i mai 1920 kom eit flyttelass opp gutua til [[Hoff prestegard|prestegarden på Hoff]]. Det var nypresten på Toten, diktarpresten Anders Hovden, som med kjerring og born inntok den store garden. Dei kom frå [[Melhus kommune|Melhus]] i [[Sør-Trøndelag]]. Der hadde Hovden vori prest i 10 år. Nå hadde han fått eit av dei største og rikaste prestegjelda i landet, Østre Toten, å bryne seg på. Den 9. mai 1920 vart nypresten innsett i kallet. Han som skulle innsetjast var like spent som dei som sat i benkane nede i kyrkjeskipet. I dagboka si har Anders Hovden skildra det fyrste møtet med totningane slik: «Kyrkja var full, sjølvsagt, fyrste messa mi, prost Domaas – den gilde venen min vart – innsette meg. Eg tenkte: ”Full fart forover!” som dei segjer frå styrebrui. Eg såg kje anna enn at folket skyna målet og vart tekne av talen. Eg høyrde kje eit vondt ord, alle tok vel i mot meg.» | <onlyinclude>Ein dag tidleg i mai 1920 kom eit flyttelass opp gutua til [[Hoff prestegard|prestegarden på Hoff]]. Det var nypresten på Toten, diktarpresten Anders Hovden, som med kjerring og born inntok den store garden. Dei kom frå [[Melhus kommune|Melhus]] i [[Sør-Trøndelag]]. Der hadde Hovden vori prest i 10 år. Nå hadde han fått eit av dei største og rikaste prestegjelda i landet, Østre Toten, å bryne seg på. Den 9. mai 1920 vart nypresten innsett i kallet.</onlyinclude> Han som skulle innsetjast var like spent som dei som sat i benkane nede i kyrkjeskipet. I dagboka si har Anders Hovden skildra det fyrste møtet med totningane slik: «Kyrkja var full, sjølvsagt, fyrste messa mi, prost Domaas – den gilde venen min vart – innsette meg. Eg tenkte: ”Full fart forover!” som dei segjer frå styrebrui. Eg såg kje anna enn at folket skyna målet og vart tekne av talen. Eg høyrde kje eit vondt ord, alle tok vel i mot meg.» | ||
Det hadde ikkje vorti teki vel imot da totningane fekk høyre at kongen i statsråd hadde utnemnt den frilynte teologen, målmannen og [[Sunnmøre|sunnmøringen]] Anders Hovden til sokneprest på Østre Toten. Det går ennå fråsegn om brevet som vart sendt frå Toten åt Melhus rett føre jul i 1919. Det lyder slik: | Det hadde ikkje vorti teki vel imot da totningane fekk høyre at kongen i statsråd hadde utnemnt den frilynte teologen, målmannen og [[Sunnmøre|sunnmøringen]] Anders Hovden til sokneprest på Østre Toten. Det går ennå fråsegn om brevet som vart sendt frå Toten åt Melhus rett føre jul i 1919. Det lyder slik: | ||
| Linje 118: | Linje 118: | ||
== «Dei dansa og hadde gaman»== | == «Dei dansa og hadde gaman»== | ||
{{thumb høyre|Østre Toten middelskole postkort.jpg|Østre Toten middelskole, oppført i 1903. Vi ser Hoffkyrkja i bakgrunnen. Postkort frå Knut Borg si samling.}} | |||
Anders Hovden var glad i dans og var glad i å sjå at ungdommen hadde det morosamt. Men det kunne bli vel mykje dansing òg. Den 6. februar 1927 hadde han vori på fest på [[Østre Toten middelskole|middelskolen]]: «Ikkje songbøker med og ingen song hjaa denne ungdom. Dansen et upp alle andre og edlare hugmaal. Det nyttar kje faa denne ungdomen vekt. Eg freistar med lesarborni, ja, syngja fær eg dei i alle fall til». Oftast var dansing noko positivt, som da han fortalde om dansemoro i prestegarden 2. nyttårsdag 1925: Den 3/1 preika eg i Nordliakapellet. «Det var so vidt sledeføre. Men kvelden fyreåt heime hadde me gilde for ungdom hjaa meg i prestegarden. Der var ca 30. Dei dansa til kl 2 natt og hadde gaman.» Øystein Hovden har fortalt dette om livet i prestegarden: | Anders Hovden var glad i dans og var glad i å sjå at ungdommen hadde det morosamt. Men det kunne bli vel mykje dansing òg. Den 6. februar 1927 hadde han vori på fest på [[Østre Toten middelskole|middelskolen]]: «Ikkje songbøker med og ingen song hjaa denne ungdom. Dansen et upp alle andre og edlare hugmaal. Det nyttar kje faa denne ungdomen vekt. Eg freistar med lesarborni, ja, syngja fær eg dei i alle fall til». Oftast var dansing noko positivt, som da han fortalde om dansemoro i prestegarden 2. nyttårsdag 1925: Den 3/1 preika eg i Nordliakapellet. «Det var so vidt sledeføre. Men kvelden fyreåt heime hadde me gilde for ungdom hjaa meg i prestegarden. Der var ca 30. Dei dansa til kl 2 natt og hadde gaman.» Øystein Hovden har fortalt dette om livet i prestegarden: | ||
| Linje 235: | Linje 235: | ||
== Litteratur == | == Litteratur == | ||
Artikkelen er skriven av [[Olaf Nøkleby]], og vart opphaveleg publisert i årboka til [[Mjøsmuseet]] i 2011. Nøkleby bygger på: | |||
*Engeset, J.K. 2002, ''Anders Hovden. Diktarprest og folketalar'', Samlaget, Oslo. | *Engeset, J.K. 2002, ''Anders Hovden. Diktarprest og folketalar'', Samlaget, Oslo. | ||
*Fladby, R., S. Imsen og H. Winge (red), 1975, ''Norsk historisk leksikon'', Cappelen, Oslo. | *Fladby, R., S. Imsen og H. Winge (red), 1975, ''Norsk historisk leksikon'', Cappelen, Oslo. | ||
| Linje 244: | Linje 246: | ||
*Hovden, Ø. 1972, ''Anders Hovden i kvardagslaget'', Rune Forlag, Trondheim. | *Hovden, Ø. 1972, ''Anders Hovden i kvardagslaget'', Rune Forlag, Trondheim. | ||
*Kolsrud, O. (red), 1937, ''Nidaros og Stiklestad. Olavs-jubileet 1930. Minneskrift'', Steenske Forlag, Oslo. | *Kolsrud, O. (red), 1937, ''Nidaros og Stiklestad. Olavs-jubileet 1930. Minneskrift'', Steenske Forlag, Oslo. | ||
*Midttun, O. 1960, ''Anders Hovden. Liv og dikting'', Olaf | *Midttun, O. 1960, ''Anders Hovden. Liv og dikting'', Olaf Norlis Forlag, Oslo. | ||
*Øidne, G. 1957, «Litt om motsetninga mellom Austlandet og Vestlandet», i ''[[Syn og Segn]]'', 63. årgangen, Samlaget, Oslo, s. 97-114. | *Øidne, G. 1957, «Litt om motsetninga mellom Austlandet og Vestlandet», i ''[[Syn og Segn]]'', 63. årgangen, Samlaget, Oslo, s. 97-114. | ||
| Linje 250: | Linje 252: | ||
[[Kategori:Prester]] | [[Kategori:Prester]] | ||
[[Kategori:1920-åra]] | [[Kategori:1920-åra]] | ||
{{nn}}{{ikke koord}} | |||
{{F2}} | |||