Veiledere, Administratorer, Skribenter
34 043
redigeringer
m
en til
m (en til) |
|||
| (9 mellomliggende versjoner av 5 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 6: | Linje 6: | ||
== Utbreiing == | == Utbreiing == | ||
{{thumb høyre|Arstun_Svindal_maleri.jpg|Arstun Svindal i Fet. Måleri frå omkring 1920.}} | {{thumb høyre|Arstun_Svindal_maleri.jpg|Arstun Svindal i Fet. Måleri frå omkring 1920.}} | ||
Ordet ser ut til å ha vori i bruk på heile Romerike, [[Rømskog|Rømskauen]] i [[Østfold]], [[Odalen]], [[Solør]] og Nordvestre [[Värmland]] i [[Sverige|Sverike]]. På den norske delen av dette området er det god dekning med gards- og slektshistorie, og ut frå desse ser ein at denne namnebruken må ha vori svært utbreidd i eldre tid. Det interessante med dette utbreiingsområdet på norsk side er at det er identisk med det gamle futedømet Romerike og Solør, som og omfatta Odalen. Dette området var ei syssel i mellomalderen. Ut frå gards- og slektshistorie kan det set ut til at bruken har vori mindre i dei sørlegaste delane av Romerike, som [[Høland]] og [[Enebakk]]. | Ordet ser ut til å ha vori i bruk på heile Romerike, [[Rømskog kommune|Rømskauen]] i [[Østfold]], [[Odalen]], [[Solør]] og Nordvestre [[Värmland]] i [[Sverige|Sverike]]. På den norske delen av dette området er det god dekning med gards- og slektshistorie, og ut frå desse ser ein at denne namnebruken må ha vori svært utbreidd i eldre tid. Det interessante med dette utbreiingsområdet på norsk side er at det er identisk med det gamle futedømet Romerike og Solør, som og omfatta Odalen. Dette området var ei syssel i mellomalderen. Ut frå gards- og slektshistorie kan det set ut til at bruken har vori mindre i dei sørlegaste delane av Romerike, som [[Høland]] og [[Enebakk]]. | ||
Det ser ut til at det ordgeografiske området for arstun er skarpt avgrensa både i sør mot Østfold, om ein ser bort frå Rømskauen, i vest mot [[Hadeland]] og i nord mot [[Toten]] og [[Hedmarka]]. Ordet er truleg ikkje brukt i desse områda. På Hedmarka ser det ut til at det er forma «bo'Li ga'La» («borti garda»), som tilsvarar arstun. På Toten er ein parallell «bo'Li stu'gun» («borti stuggun»). Skal ein døme ut frå dei nyss omtalte bygdebøkene ser det ut til at tyngdepunktet for arstun på Romerike har vori på Øvre Romerike. I Høland er det i dag bare kjent tre bruk ved namn Arstun. | Det ser ut til at det ordgeografiske området for arstun er skarpt avgrensa både i sør mot Østfold, om ein ser bort frå Rømskauen, i vest mot [[Hadeland]] og i nord mot [[Toten]] og [[Hedmarka]]. Ordet er truleg ikkje brukt i desse områda. På Hedmarka ser det ut til at det er forma «bo'Li ga'La» («borti garda»), som tilsvarar arstun. På Toten er ein parallell «bo'Li stu'gun» («borti stuggun»). Skal ein døme ut frå dei nyss omtalte bygdebøkene ser det ut til at tyngdepunktet for arstun på Romerike har vori på Øvre Romerike. I Høland er det i dag bare kjent tre bruk ved namn Arstun. | ||
| Linje 422: | Linje 422: | ||
! Kjelde | ! Kjelde | ||
|- | |- | ||
|Arstun Nitteberg | |[[Løvstad (Gjerdrum)|Arstun Løvstad]] | ||
|1 | |||
|Oppistun (bnr. 2) og Nestun (bnr. 4) kallar einannan gjensidig Arstun, mens Nordgarden (bnr. 1) nyttar dette namnet på Nestun. | |||
|[[Birger Kirkeby]]: ''[[Gjerdrum bygdebok]]'' I (1961), s. 15-16. | |||
|- | |||
|[[Nitteberg (Gjerdrum)|Arstun Nitteberg]] | |||
|2/2 og 2/3 | |2/2 og 2/3 | ||
|Har vori delt i Vest-Arstun, Nordvest-Arstun og Søvest-Arstun, men samla att i 1919. | |Har vori delt i Vest-Arstun, Nordvest-Arstun og Søvest-Arstun, men samla att i 1919. | ||
| Linje 740: | Linje 745: | ||
|162/1 og 5 | |162/1 og 5 | ||
|Nedre (bnr. 1)- og Øvre (bnr. 5) Hunstad har kalla einannan Arstun. | |Nedre (bnr. 1)- og Øvre (bnr. 5) Hunstad har kalla einannan Arstun. | ||
|[[Birger | |[[Birger Kirkeby]]: ''[[Nes på Romerike]]'' IV (1968), s. 406 og 410 og Arnhild Syvertsen personleg samtale 12. september 2007. | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
| Linje 831: | Linje 836: | ||
|[[Jan Erik Horgen]]: ''[[Sørum bygdebok]]'' Bind 1 (2003), s. 135 og 146. ' | |[[Jan Erik Horgen]]: ''[[Sørum bygdebok]]'' Bind 1 (2003), s. 135 og 146. ' | ||
|- | |- | ||
|[[Berg|Arstun Berg]] | |[[Berg (Sørum)|Arstun Berg]] | ||
|16/2 | |16/2 | ||
|Namnet gjeng truleg attende på ei deling av den vestre luten av Berg i 1805. | |Namnet gjeng truleg attende på ei deling av den vestre luten av Berg i 1805. | ||
| Linje 891: | Linje 896: | ||
|[[Olaug Julseth Stokstad]]: ''[[Som sagt i Ullsaker]]'' Or og vendinger frå 30-åra (1997), s. 135. | |[[Olaug Julseth Stokstad]]: ''[[Som sagt i Ullsaker]]'' Or og vendinger frå 30-åra (1997), s. 135. | ||
|- | |- | ||
|[[Berg|Arstun Berg]] | |[[Berg (Ullensaker)|Arstun Berg]] | ||
|90/1 og 5 | |90/1 og 5 | ||
|Arstun har vori brukt appellativt om dei to gardane på Berg, og går kanskje attende på ei deling av Berg på 1640-talet. | |Arstun har vori brukt appellativt om dei to gardane på Berg, og går kanskje attende på ei deling av Berg på 1640-talet. | ||
| Linje 942: | Linje 947: | ||
|- | |- | ||
|[[Neriarstun|Neriarstun Habbarstad]] | |[[Neriarstun|Neriarstun Habbarstad]] | ||
|114 | |114/4 | ||
|Både i fylgje Stokstad og Anne Lise Fallet har Neriarstun vori nytta om denne garden. Bruken av Neriarstun går kanskje tilbake til kring 1720, då denne delen vart frådelt bnr. 2. | |Både i fylgje Stokstad og Anne Lise Fallet har Neriarstun vori nytta om denne garden. Bruken av Neriarstun går kanskje tilbake til kring 1720, då denne delen vart frådelt bnr. 2. | ||
|[[Olaug Julseth Stokstad]]: ''[[Som sagt i Ullsaker]]'' Or og vendinger frå 30-åra (1997), s. 91. | |[[Olaug Julseth Stokstad]]: ''[[Som sagt i Ullsaker]]'' Or og vendinger frå 30-åra (1997), s. 91. | ||
| Linje 963: | Linje 968: | ||
|[[Ljøgot|Arstun Ljøgot]] | |[[Ljøgot|Arstun Ljøgot]] | ||
|137/1 og 3 | |137/1 og 3 | ||
|Arstun har vori brukt appellativt om dei to gardane på Ljøgot fram til notida. | |Arstun har vori brukt appellativt om dei to gardane på Ljøgot fram til notida. Namna har truleg vori nytta sidan ei deling av Ljøgot på midten av 1660-talet. | ||
|[[Olaug Julseth Stokstad]]: ''[[Som sagt i Ullsaker]]'' Or og vendinger frå 30-åra (1997), s. 108. | |[[Olaug Julseth Stokstad]]: ''[[Som sagt i Ullsaker]]'' Or og vendinger frå 30-åra (1997), s. 108. | ||
|- | |- | ||
| Linje 1 029: | Linje 1 034: | ||
{{F2}} | {{F2}} | ||
{{ikke koord}} | {{ikke koord}} | ||
{{nn}} | |||