Avaldsnes: Forskjell mellom sideversjoner

Det gamle reisekongedømet frå vikingtid basert på kongsgardar og [[veitsletaking]] vart i tidleg mellomalder gradvis erstatta av at kongane sat i lenger periodar i dei framveksande byane. Bortsett frå nokre mindre kamphandlingar under [[borgarkrigane]], er kjeldene tause om kongsgarden Avaldsnes etter Olav den heilage si tid og fram til midten av 1200-talet. Islendingen Sturla Tordsson skriv i sagaen om Håkon Håkonsson at kongen på Avaldsnes let reisa ei kyrkje i stein, den fjerde største heradskyrkja i Noreg. Håkon døydde i 1263, og kyrkjebygginga starta truleg i 1250-åra og varte i om lag 30 år. Kyrkja på Avaldsnes var vigd til St. Olav. Ho hadde etter alt å døma relikvier knytta til helgenkongen og fungerte som eit lokalt pilegrimsmål.  

Forutan å vera soknekyrkje, fungerte Olavskyrkja som kongeleg kapell. Frå 1308 var ho ei av kyrkjene i den kongelege kapellorganisasjonen. Denne organisasjonen var delvis fristilt frå pavekyrkja. På Avaldsnes fanst eit kollegium av prestar, kanskje 6-7 i alt, som i tillegg til ordinære geistlege tenester truleg gav opplæring til lokale unggutar og tok del i den kongelege administrasjonen av Sørvestlandet. Kongane var ofte innom, noko kongebrev utstedt her vitnar om. Dei donerte  mykje jordegods til Olavskyrkja, og det store og rike kallet gav også solide tiendeinntekter. Alt dette la grunnlag for handel. Avaldsnesbussen er nemnt fleire gonger i tollrullane til den austengelske byen King's Lynn i byrjinga av 1300-talet. Skipet forliste til slutt ved Grindavik i Island i 1343.