Skribenter
87 027
redigeringer
→Familie
Ingen redigeringsforklaring |
|||
| (9 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>'''[[Einar Skavlan (1845–1923)|Einar Skavlan]]''' (fødd i [[Herøy kommune|Herøy]], [[Sunnmøre]], 29. august 1845, død i [[Kristiania]] 6. februar 1923) var prest, lærar og folkehøgskulestyrar. Han stifta den fyrste folkehøgskulen på Sunnmøre så tidleg som i 1871 eller 1872. Dette, sett i samanheng med liberale venstrehaldningar i nær familie og det sosiale miljøet han tilhøyrde, peikar mot grundtvigiansk innverknad og ei liberal politisk og teologisk innstilling. Men enkelte omtaler peikar i motsett lei.</onlyinclude> | <onlyinclude>{{thumb|Skavlan, Einar 1845-1923 ung.jpg|Einar Skavlan.|Ukjent}}'''[[Einar Skavlan (1845–1923)|Einar Skavlan]]''' (fødd i [[Herøy kommune|Herøy]], [[Sunnmøre]], 29. august 1845, død i [[Kristiania]] 6. februar 1923) var prest, lærar og folkehøgskulestyrar. Han stifta den fyrste folkehøgskulen på Sunnmøre så tidleg som i 1871 eller 1872. Dette, sett i samanheng med liberale venstrehaldningar i nær familie og det sosiale miljøet han tilhøyrde, peikar mot [[Grundtvigianisme|grundtvigiansk]] innverknad og ei liberal politisk og teologisk innstilling. Men enkelte omtaler peikar i motsett lei.</onlyinclude> | ||
== Familie == | == Familie == | ||
Han var son av prost [[Aage Schavland]] (1806-1876) og Gerhardine Pauline Bergh (1817-1884). I tillegg til sin geistlege karriere var faren også politikar, ordførar i Trondheim og stortingsrepresentant. Også hans far igjen, [[Ole Einarsen Schavland]] (1759-1839) var prest og stortingsmann. | Han var son av prost [[Aage Schavland]] (1806-1876) og Gerhardine Pauline Bergh (1817-1884). I tillegg til sin geistlege karriere var faren også politikar, ordførar i Trondheim og stortingsrepresentant. Også hans far igjen, [[Ole Einarsen Schavland]] (1759-1839) var prest og stortingsmann. | ||
Einar hadde 11 sysken. Fleire av brørne var markante personlegdomar i kultur- og samfunnsliv på slutten av 1800-talet. Dei mest kjende var professor i litteraturhistorie [[Olaf Skavlan]] (1838-1891) og ingeniør og utbyggingsleiar for [[Bergensbanen]] [[Harald Skavlan]] (1854-1908) og teolog, salmediktar og døvstummelærar [[Sigvald Skavlan]] (1839-1912). Eldste systera var gift med [[Ludvig | Einar hadde 11 sysken. Fleire av brørne var markante personlegdomar i kultur- og samfunnsliv på slutten av 1800-talet. Dei mest kjende var professor i litteraturhistorie [[Olaf Skavlan]] (1838-1891) og ingeniør og utbyggingsleiar for [[Bergensbanen]] [[Harald Skavlan]] (1854-1908) og teolog, salmediktar og døvstummelærar [[Sigvald Skavlan]] (1839-1912). Eldste systera var gift med [[Ludvig Daae (1829-1893)|Ludvig Daae]] på [[Solnør]] i [[Skodje]], fut på Sunnmøre, stortingsmann og statsråd i [[Johan Sverdrups regjering]] frå 1884. Ein annan svoger var riksadvokat og stortingsmann [[Johan Blackstad]] (1832-1904). Også matematikaren og barnebokforfattaren [[Elling Bolt Holst]] var gift med ei syster av Einar Skavlan. Skavlan var farbror til [[Dagbladet|Dagblad]]-redaktøren med same namn ([[Einar Skavlan]] 1882-1954). | ||
Einar Skavlan gifta seg i 1877 med Johanne Louise Brun Bomhoff (1852-1919), dotter av kjøpmann i [[Larvik]] Konstans Bomhoff og Anette Gehter. Einar og Johanne Louise fekk to born, Aagot (1878-1918) og ein son som døydde som mindreårig. | Einar Skavlan gifta seg i 1877 med Johanne Louise Brun Bomhoff (1852-1919), dotter av kjøpmann i [[Larvik]] Konstans Bomhoff og Anette Gehter. Einar og Johanne Louise fekk to born, Aagot (1878-1918) og ein son som døydde som mindreårig. | ||
== Lærar og folkehøgskulestyrar == | == Lærar og folkehøgskulestyrar == | ||
Skavlan skal ha vore lærar på [[Sagatun folkehøgskole|Sagatun]] før han starta den fyrste folkehøgskulen på Sunnmøre på Skodje i 1871 eller 1872. Skulen på Skodje vart halden i gang i to år. Det fyrste året hadde han kyrkjesongar [[Ludvig Flåte]] som andrelærar, andre året kom cand. theol. [[Kristian Nordlid]] i staden. I bygdeboka for Skodje blir det framheva at Skavlan «la mykje vekt på å vekkje dei unge for det åndsliv som gjekk ut frå Grundtvig, Henrik Wergeland og Ole Vig.» | Skavlan skal ha vore lærar på [[Sagatun folkehøgskole|Sagatun]] før han starta den fyrste folkehøgskulen på Sunnmøre på Skodje i 1871 eller 1872. Skulen på Skodje vart halden i gang i to år. Det fyrste året hadde han kyrkjesongar [[Ludvig Flåte]] som andrelærar, andre året kom cand. theol. [[Kristian Nordlid]] i staden. I bygdeboka for Skodje blir det framheva at Skavlan «la mykje vekt på å vekkje dei unge for det åndsliv som gjekk ut frå [[Nikolai Frederik Severin Grundtvig|Grundtvig]], [[Henrik Wergeland]] og [[Ole Vig]].» | ||
Etter at skulen på Skodje vart nedlagd, flytta Skavlan til Christiania og underviste eit års tid ved [[Aars og Voss skole]] (1874). Så tok han fatt på prestegjerninga. | Etter at skulen på Skodje vart nedlagd, flytta Skavlan til Christiania og underviste eit års tid ved [[Aars og Voss skole]] (1874). Så tok han fatt på prestegjerninga. | ||
== Prestegjerninga == | == Prestegjerninga == | ||
I mars 1875 vart Einar Skavlan utnemnd til personell kapellan hjå faren, som da var residerande kapellan til domkyrkja i Trondheim. I 1879 fekk Einar Skavlan sokneprestembetet i Beitstad. Det er frå tida hans her vi har framstillinga som stiller spørsmålsteikn ved Skavlans liberale profil. Bygdebokforfattaren (og venstrepolitikaren) [[Henrik Bartnes]] portretterer Skavlan mest som ein konservativ trone- og altar-teolog i [[Gisle Johnsons]] ånd: | I mars 1875 vart Einar Skavlan utnemnd til personell kapellan hjå faren, som da var residerande kapellan til domkyrkja i Trondheim. I 1879 fekk Einar Skavlan sokneprestembetet i Beitstad. Det er frå tida hans her vi har framstillinga som stiller spørsmålsteikn ved Skavlans liberale profil. Bygdebokforfattaren (og venstrepolitikaren) [[Henrik Bartnes]] portretterer Skavlan mest som ein konservativ trone- og altar-teolog i [[Gisle Johnson (1822–1894)|Gisle Johnsons]] ånd: | ||
:«Ein skal ikkje sjå bort frå at regjeringa si meining med å utnemne denne unge kapellanen til sogneprest i Beitstaden var at han skulle søke å få folket i denne venstrereiren inn under 'Herrens og Kirkens Tugt'. Det ser i kvartfall ut til at han nermest såg oppgaven sin slik sjøl[...]En skal ikke ta mye feil når en seier at han meinte å ha et stort og helligt kall i å søke å motverke den nedbrytinga av kjerkelig autoritet og sann, levende kristentru som 'den fremstormende radikalisme' og vantrua som den førte med seg, var i ferd med å gjennomføre i folket vårt. Det var ikke lite å gjøre i Beitstaden i så måte - etter hans syn [...] Skavlan var først og fremst støypt i [[Gisle Johnson (1822–1894)|Gisle Johnsons]] kristendomsform [...]»<ref>Bartnes, H. 1969:337-340.</ref> | :«Ein skal ikkje sjå bort frå at regjeringa si meining med å utnemne denne unge kapellanen til sogneprest i Beitstaden var at han skulle søke å få folket i denne venstrereiren inn under 'Herrens og Kirkens Tugt'. Det ser i kvartfall ut til at han nermest såg oppgaven sin slik sjøl[...]En skal ikke ta mye feil når en seier at han meinte å ha et stort og helligt kall i å søke å motverke den nedbrytinga av kjerkelig autoritet og sann, levende kristentru som 'den fremstormende radikalisme' og vantrua som den førte med seg, var i ferd med å gjennomføre i folket vårt. Det var ikke lite å gjøre i Beitstaden i så måte - etter hans syn [...] Skavlan var først og fremst støypt i [[Gisle Johnson (1822–1894)|Gisle Johnsons]] kristendomsform [...]»<ref>Bartnes, H. 1969:337-340.</ref> | ||
| Linje 36: | Linje 36: | ||
*''Studentene fra 1865''. Ved W.P.Sommerfeldt. Oslo 1943. | *''Studentene fra 1865''. Ved W.P.Sommerfeldt. Oslo 1943. | ||
*Aarnes, S.Aa.: Artikkel om Olaf Skavlan i [[Norsk biografisk leksikon]]. [https://nbl.snl.no/Olaf_Skavlan Digital utgåve.] | *Aarnes, S.Aa.: Artikkel om Olaf Skavlan i [[Norsk biografisk leksikon]]. [https://nbl.snl.no/Olaf_Skavlan Digital utgåve.] | ||
*{{folketelling | *{{folketelling|pf01037045106346|Einar Skavlan|1900|Kristiania}}. | ||
* {{hbr1-1|pf01037045106346|Einar Skavlan}}. | |||
{{DEFAULTSORT:Skavlan, Einar}} | {{DEFAULTSORT:Skavlan, Einar}} | ||
[[Kategori:Personer]] | [[Kategori:Personer]] | ||
[[Kategori:Herøy kommune (Møre og Romsdal)]] | [[Kategori:Herøy kommune (Møre og Romsdal)]] | ||
[[Kategori:Skodje kommune]] | [[Kategori:Skodje]] | ||
[[Kategori:Ålesund kommune]] | |||
[[Kategori:Oslo kommune]] | [[Kategori:Oslo kommune]] | ||
[[Kategori:Steinkjer kommune]] | [[Kategori:Steinkjer kommune]] | ||