Veiledere, Administratorer, Skribenter
7 166
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 5: | Linje 5: | ||
==Gards- og bruksnummer. «Matrikkelgard» og «namnegard»== | ==Gards- og bruksnummer. «Matrikkelgard» og «namnegard»== | ||
<onlyinclude>Gards- og slektshistoriebøkene er til vanleg ordna etter gards- og bruksnummer, dvs. etter det offentlege registeret (matrikkelen) som blir ført over grunneigedomar. (Sjå t.d. [http://www.dokpro.uio.no/cgi-bin/stad/matr50 matrikkelutkastet 1950]. Dei gardsnummera som i hovudsak er gjeldande også i dag, vart innført med [http://www.rhd.uit.no/matrikkel/matrikkel.aspx matrikkelen 1886].) | <onlyinclude>Gards- og slektshistoriebøkene er til vanleg ordna etter [[Gårdsnummer|gards]]- og bruksnummer, dvs. etter det offentlege registeret (matrikkelen) som blir ført over grunneigedomar. (Sjå t.d. [http://www.dokpro.uio.no/cgi-bin/stad/matr50 matrikkelutkastet 1950]. Dei gardsnummera som i hovudsak er gjeldande også i dag, vart innført med [http://www.rhd.uit.no/matrikkel/matrikkel.aspx matrikkelen 1886].) | ||
Når bygdeboka følgjer dette systemet, blir det skrive eit kapittel for kvart gardsnummer, med underkapittel for kvart enkelt bruksnummer etter kvart som nye eigedomar/driftseiningar/bustader blir skilde ut.</onlyinclude> | Når bygdeboka følgjer dette systemet, blir det skrive eit kapittel for kvart gardsnummer, med underkapittel for kvart enkelt bruksnummer etter kvart som nye eigedomar/driftseiningar/bustader blir skilde ut.</onlyinclude> | ||
| Linje 15: | Linje 15: | ||
Inndelinga i kapittel etter gardsnummer kan ikkje alltid gjerast mekanisk, men må tillempast dei konkrete tilhøva på staden. Ofte ser ein at to eller fleire nabogardar med kvar sine gardsnummer, men med same namn, blir behandla i eitt kapittel, da det er openbert at desse gardane opphavleg har utgjort ei eining. Ei slik eining har av busettingshistorikarane gjerne vore kalla ein [[navnegård|namnegard]]. | Inndelinga i kapittel etter gardsnummer kan ikkje alltid gjerast mekanisk, men må tillempast dei konkrete tilhøva på staden. Ofte ser ein at to eller fleire nabogardar med kvar sine gardsnummer, men med same namn, blir behandla i eitt kapittel, da det er openbert at desse gardane opphavleg har utgjort ei eining. Ei slik eining har av busettingshistorikarane gjerne vore kalla ein [[navnegård|namnegard]]. | ||
Som regel vil det vere aktuelt også å omtale for seg bustadeiningar som ikkje har eige bruksnummer (umatrikulerte einingar). Det gjeld særleg husmannsplassar og liknande. Slike einingar blir vanlegvis førde i tur og orden i kapittelet om vedkomande gards- og bruksnummer som bustadene høyrer inn under. | Som regel vil det vere aktuelt også å omtale for seg bustadeiningar som ikkje har eige bruksnummer (umatrikulerte einingar). Det gjeld særleg [[Husmann|husmannsplassar]] og liknande. Slike einingar blir vanlegvis førde i tur og orden i kapittelet om vedkomande gards- og bruksnummer som bustadene høyrer inn under. | ||
==Ei misvisande sjangernemning?== | ==Ei misvisande sjangernemning?== | ||
| Linje 30: | Linje 30: | ||
==Grendehistorie== | ==Grendehistorie== | ||
I enkelte bygder har ein valt å skrive "grendehistorie" framfor "gardshistorie". Da tek ein for seg felleshistoria til naturlege deleiningar av bygda som (vanlegvis) omfattar meir enn "matrikkelgarden" eller "namnegarden" - dvs. grender, tettstader el.l. Det som skil denne sjangeren ut frå [[Hjelp:Generell by-, bygde- og regionshistorie#Bygdehistorie|allmenn bygdehistorie]], er at ein har behalde den personal- eller familiehistoriske delen for kvar einskild heim innan grendene. | I enkelte bygder har ein valt å skrive "grendehistorie" framfor "gardshistorie". Da tek ein for seg felleshistoria til naturlege deleiningar av bygda som (vanlegvis) omfattar meir enn "matrikkelgarden" eller "namnegarden" - dvs. grender, tettstader el.l. Det som skil denne sjangeren ut frå [[Hjelp:Generell by-, bygde- og regionshistorie#Bygdehistorie|allmenn bygdehistorie]], er at ein har behalde den personal- eller familiehistoriske delen for kvar einskild heim innan grendene. | ||
==Litteratur== | |||
*[[Randi Bjørkvik|Bjørkvik, Randi]]: «Gards- og slektshistorie 1920–1969. Undervegs mot den konkrete og levende gardshistorie». ''Lokal historie i forskning og kulturarbeid gjennom 200 år''. Universitetsforlaget 1970: 75–112. | |||
*[[Rolf Fladby|Fladby, Rolf]]: «Behandlingen av de små enheter i bygdesamfunnet». ''Lokalhistorie fra gard til tett''sted. Cappelen 1974: 90–98. | |||
*[[Gjestrum, John Aage]]: ''Gards- og slektshistorie. En studie om gards- og slektshistoriske bygdebøker''. Eige forlag, Toten Museum 1984. | |||
*[[Andreas Holmsen|Holmsen, Andreas]]: «Utarbeiding av gardshistorie». ''Bygdesogekurset i Trondheim 1948. Foredrag''. Nord-Trøndelag Historielag 1950: 63–100. | |||
*[[Steinar Imsen|Imsen, Steinar]]: «Gards- og slektshistorien ved korsvegen». ''[[Heimen]]'' nr 1, 1976: 27–30. | |||
*[[Bruker:Arnfinn Kjelland|Kjelland, Arnfinn]]: «Bosetningshistoria inn i et nytt hundreår. Refleksjoner omkring ’Boka om Land VIII’». ''[[Heimen]]'' nr 4, 1999: 303–307. | |||
*[[Kåre Lunden|Lunden, Kåre]]: Gardshistoria, døden og folkevisedansen. Heimen 1988 | |||
*[[Lars Reinton|Reinton, Lars]]: «Den lokalhistoriske rørsla og den moderne bygdehistorie 1900–1920». ''Lokal historie i forskning og kulturarbeid gjennom 200 år''. Universitetsforlaget 1970: 33–53. | |||
*[[Jørn Sandnes|Sandnes, Jørn]]: «Rikshistorie og lokalhistorie – sentrum og periferi i historie-forskningen». ''Studier i historisk metode 10: Periferi og sentrum i historien''. Universitetsforlaget 1975: 159–167. | |||
[[Kategori:Metode|{{PAGENAME}}]] | [[Kategori:Metode|{{PAGENAME}}]] | ||
{{Q1}} | {{Q1}} | ||