Veiledere, Administratorer
9 032
redigeringer
Tilleggsopplysningar
(Bibliografi) |
(Tilleggsopplysningar) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
'''[[Håvard Skirbekk]]''' (fødd på [[Elverum]] 28. februar [[1903]], død på [[Hamar]] 4. februar [[1983]]) var lærar, museumsmann, lokal- og kulturhistorikar og nynorskforkjempar med samnorsk orientering. Han er kjend for sin store innsats på svært mange felt innan organisasjons- og kulturliv på nasjonalt, regionalt og lokalt nivå. I 41 år var Skirbekk knytta til [[Glomdalsmuseet]], fyrst som styremedlem frå 1929, så som konservator/førstekonservator og styrar 1950-1970. Han fekk i gang [[Årbok for Glåmdalen]] i 1941, og var redaktør for denne heilt frå starten til det siste året han levde. | '''[[Håvard Skirbekk]]''' (fødd på [[Elverum]] 28. februar [[1903]], død på [[Hamar]] 4. februar [[1983]]) var lærar, museumsmann, lokal- og kulturhistorikar og nynorskforkjempar med samnorsk orientering. Han er kjend for sin store innsats på svært mange felt innan organisasjons- og kulturliv på nasjonalt, regionalt og lokalt nivå. I 41 år var Skirbekk knytta til [[Glomdalsmuseet]], fyrst som styremedlem frå 1929, så som konservator/førstekonservator og styrar 1950-1970. Han fekk i gang [[Årbok for Glåmdalen]] i 1941, og var redaktør for denne heilt frå starten til det siste året han levde. Håvard Skirbekk vart tildelt Kongens fortenestemedalje for sitt virke. | ||
| Linje 17: | Linje 17: | ||
Sterke impulsar frå eit liknande miljø fekk Håvard Skirbekk utan tvil på [[Elverum lærarskule]], der mellom anna den komande svigerfaren underviste på den tida. Sigurd Nergaard var også folkeminnesamlar og målmann, og han stod sentralt i arbeidet med Glomdalsmuseet i den fyrste tida 1910-1928. | Sterke impulsar frå eit liknande miljø fekk Håvard Skirbekk utan tvil på [[Elverum lærarskule]], der mellom anna den komande svigerfaren underviste på den tida. Sigurd Nergaard var også folkeminnesamlar og målmann, og han stod sentralt i arbeidet med Glomdalsmuseet i den fyrste tida 1910-1928. | ||
Håvard Skirbekk tok lærareksamen i 1923. Han hadde eksamen artium frå latinlinja ved [[Hamar katedralskule]]. | Håvard Skirbekk tok lærareksamen i 1923. Han hadde eksamen artium frå latinlinja ved [[Hamar katedralskule]] i 1922. | ||
Som lærar tok han ei rekkje vidareutdanningskurs, mellom anna i praktiske skulefag, biblioteksstell, språk og historie. | Som lærar tok han ei rekkje vidareutdanningskurs, mellom anna i praktiske skulefag, biblioteksstell, språk og historie. | ||
| Linje 23: | Linje 23: | ||
== | == Yrkesliv og samfunnsengasjement == | ||
Den fyrste stillinga Håvard Skirbekk hadde som lærar, var på [[Dovre]] 1923-1924. Deretter hadde han eit lengre opphald i [[Våler i Solør]] (1924-1936). I tidsrommet 1936-1946 var han tilsett ved Byggebeltet framhaldsskule i [[Vang]], og ved Hamar folkeskule frå 1946 til 1952. I denne tida var han lærarlagsformann lokalt, fylkesformann i Hedmark krins av Noregs lærarlag 1945-1948, og i landsstyret for lærarlaget 1946-1951. | Den fyrste stillinga Håvard Skirbekk hadde som lærar, var på [[Dovre]] 1923-1924. Deretter hadde han eit lengre opphald i [[Våler i Solør]] (1924-1936). I tidsrommet 1936-1946 var han tilsett ved Byggebeltet framhaldsskule i [[Vang]], og ved Hamar folkeskule frå 1946 til 1952. I denne tida var han lærarlagsformann lokalt, fylkesformann i Hedmark krins av Noregs lærarlag 1945-1948, og i landsstyret for lærarlaget 1946-1951. | ||
Siste året han var i Vang 1945-1946 sat Skirbekk i heradsstyret for Arbeidarpartiet. | |||
I 1948 hadde han stipend for eit halvt års opphald i USA for å lære om amerikansk skule. | I 1948 hadde han stipend for eit halvt års opphald i USA for å lære om amerikansk skule. | ||
| Linje 45: | Linje 47: | ||
Frå 1928 var Skirbekk formann både i Østlandsk Reisning og i den frilynte ungdomssamskipnaden [[Østlandsk Ungdomsfylking]]. Dei to organisasjonane smelta da meir eller mindre saman, men var ikkje verksame etter 1932. Skirbekk gjekk i staden inn i [[Austmannalaget]], som var tilslutta [[Noregs mållag]]. Styret i Austmannalaget hadde gått sterkt mot den rettskrivingsnormalen som vart innført i 1938, der for nynorskens vedkomande i-formene (husi og boki) vart avløyste av a-former (husa og boka). På årsmøtet Austmannalaget i 1938 vart det gamle styret kasta med bakgrunn i standpunktet til rettskrivingsnormalen, og Skirbekk vald til ny formann. | Frå 1928 var Skirbekk formann både i Østlandsk Reisning og i den frilynte ungdomssamskipnaden [[Østlandsk Ungdomsfylking]]. Dei to organisasjonane smelta da meir eller mindre saman, men var ikkje verksame etter 1932. Skirbekk gjekk i staden inn i [[Austmannalaget]], som var tilslutta [[Noregs mållag]]. Styret i Austmannalaget hadde gått sterkt mot den rettskrivingsnormalen som vart innført i 1938, der for nynorskens vedkomande i-formene (husi og boki) vart avløyste av a-former (husa og boka). På årsmøtet Austmannalaget i 1938 vart det gamle styret kasta med bakgrunn i standpunktet til rettskrivingsnormalen, og Skirbekk vald til ny formann. | ||
Frå det same året var Skirbekk medlem i den nasjonale rettleiingsnemnda for nynorsk, og med opphald under krigen på nytt frå 1945. Han var så medlem i [[Norsk språknemnd]] | Frå det same året var Skirbekk medlem i den nasjonale rettleiingsnemnda for nynorsk (departementskonsulent for nynorske lærebøker), og med opphald under krigen på nytt frå 1945 til 1952. Han var så medlem i [[Norsk språknemnd]] frå dette organet vart oppretta i 1952 og til 1962, og han sat i arbeidsutvalet der. Ei viss tilnærming mellom dei to offisielle skriftmålformene var ei hovudsak for språknemnda. Det høvde godt med Skirbekks eige syn, som var «eit samnorsk [som] skal sameine det beste både i nynorsk og bokmål, bygd på det som er levande talemål i dag, på norsk folkemålsgrunn».<ref>Vårt norske morsmål side 40</ref> | ||
Skirbekk var også vitskapleg interessert i målformer og språkhistorie, og skreiv utgreiingar om fleire målføre på Hedmarken, i Odal, Solør og Østerdalen. | Skirbekk var også vitskapleg interessert i målformer og språkhistorie, og skreiv utgreiingar om fleire målføre på Hedmarken, i Odal, Solør og Østerdalen. | ||
| Linje 69: | Linje 71: | ||
== Kjelder og litteratur == | == Kjelder og litteratur == | ||
*Opplysningar frå Sigurd Skirbekk og Gunnar Skirbekk i e-post til Hans P. Hosar, august 2010. | *Opplysningar frå Sigurd Skirbekk og Gunnar Skirbekk i e-post til Hans P. Hosar, august 2010. | ||
*Norsk allkunnebok bd. IX, 1959, artikkel om Håvard Skirbekk. | *''Norsk allkunnebok'' bd. IX, 1959, artikkel om Håvard Skirbekk. | ||
*Norske skulefolk, Dreyer forlag 1952. | *''Norske skulefolk'', Dreyer forlag 1952. | ||
*Skirbekk, Håvard: | *Skirbekk, Håvard: ''Elverum bygdebok'' bd. 1, Elverum kommune 1983. | ||
*Skre, Ivar: | *Skre, Ivar: «Håvard Skirbekk som museumsmann», i ''Årbok for Glåmdalen'' 1983. | ||
*Vårt norske morsmål. Austmannalaget 1899-1959. Opplandske målkontor, Elverum 1959. | *''Studentene fra 1922''. Oslo 1951. | ||
*Årbok for Glåmdalen 1983. Minneskrift for Håvard Skirbekk, Elverum 1983. | *''Vårt norske morsmål. Austmannalaget 1899-1959''. Opplandske målkontor, Elverum 1959. | ||
*''Årbok for Glåmdalen 1983''. Minneskrift for Håvard Skirbekk, Elverum 1983. | |||
== Håvard Skirbekks eigne verk (utval) == | == Håvard Skirbekks eigne verk (utval) == | ||
*[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=101591764&kid=biblio Ny rettskriving - eit samnorsk mål : det vi har nådd og det som står att. 1938] | *[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=101591764&kid=biblio ''Ny rettskriving - eit samnorsk mål : det vi har nådd og det som står att.'' 1938] | ||
*[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=981454232&kid=biblio Morsmål og skriftmål i Glåmdalen. 1940.] | *[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=981454232&kid=biblio ''Morsmål og skriftmål i Glåmdalen''. 1940.] | ||
*[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=940153750&kid=biblio Skulehistorie : innføring og arbeidsrettleiing for lokalhistoriske granskarar, Noregs lærarlags skulehistorienemnd 1955.] | *[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=940153750&kid=biblio ''Skulehistorie : innføring og arbeidsrettleiing for lokalhistoriske granskarar'', Noregs lærarlags skulehistorienemnd 1955.] | ||
*[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=74112954x&kid=biblio Hus og tun : Glomdalsmuseet, Elverum. 1963.] | *[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=74112954x&kid=biblio ''Hus og tun : Glomdalsmuseet, Elverum''. 1963.] | ||
*[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=922120064&kid=biblio Vern og vurdering. Utvalde artiklar. 1970] | *[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=922120064&kid=biblio ''Vern og vurdering. Utvalde artiklar''. 1970] | ||
*[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=802013201&kid=biblio Øvre Solør : alminnelig historie, bind 1-2. 1973, 1979.] | *[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=802013201&kid=biblio ''Øvre Solør: alminnelig historie'', bind 1-2. 1973, 1979.] | ||
*[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=931658314&kid=biblio Tru og tenkjemåte : folkeminne frå Nordre Solør | *[http://ask.bibsys.no/ask/action/show?pid=931658314&kid=biblio ''Tru og tenkjemåte: folkeminne frå Nordre Solør'' samla 1923-1930. 1980.] | ||
*Elverum bygdebok, bind 1, Bjølset og Hagen. Elverum kommune 1983. | *''Elverum bygdebok'', bind 1, Bjølset og Hagen. Elverum kommune 1983. | ||