Veiledere, Administratorer
164 188
redigeringer
korr.
Ingen redigeringsforklaring |
(korr.) |
||
| (4 mellomliggende versjoner av 2 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|Hans Helgesen.jpg|Hans Helgesen, avbilda i praktverket ''Felttogene i vore første frihedsaar'' (København 1888)|Kunstnar: N.Simonsen (?).}} | <onlyinclude>{{thumb|Hans Helgesen.jpg|Hans Helgesen, avbilda i praktverket ''Felttogene i vore første frihedsaar'' (København 1888)|Kunstnar: N.Simonsen (?).}} | ||
'''[[Hans Helgesen|Hans Hansen Helgesen]]''' (fødd i [[Oslo]] den 4. oktober 1793, død i [[Rendsburg]] i [[Holstein]] den 28. februar 1858) var offiser og eventyrar. Han er ein av dei som i Danmark blir omtala som [[De tre norske graner]] for sin innsats i [[første slesvigske krig|krigen om Slesvig og Holstein]] i 1848-1850. «Granene» inngår i heltegalleriet til både det danske og det norske offiserskorpset. Før dette hadde Helgesen ein karriere bak seg mellom anna som prøyssisk offiser | '''[[Hans Helgesen|Hans Hansen Helgesen]]''' (fødd i [[Oslo]] den 4. oktober 1793, død i [[Rendsburg]] i [[Holstein]] den 28. februar 1858) var offiser og eventyrar. Han er ein av dei som i Danmark blir omtala som [[De tre norske graner]] for sin innsats i [[første slesvigske krig|krigen om Slesvig og Holstein]] i 1848-1850. «Granene» inngår i heltegalleriet til både det danske og det norske offiserskorpset. Før dette hadde Helgesen ein karriere bak seg mellom anna som prøyssisk offiser på tampen av [[Napoleonskrigene|Napoleonskrigane]] og som hestehandlar og kanskje smuglar i Frankrike, og han kjempa under [[julirevolusjonen]] der. [[Helgesens gate (Oslo)|Helgesens gate i Oslo]] er oppkalla etter han. </onlyinclude> | ||
== Bakgrunn og oppvekst == | == Bakgrunn og oppvekst == | ||
{{thumb|Dyvekes hus.jpg|Dyvekes hus 1910. Hans Helgesens barndomsheim.|Ragnvald Væring.}} | {{thumb|Dyvekes hus.jpg|Dyvekes hus 1910. Hans Helgesens barndomsheim.|Ragnvald Væring.}} | ||
<onlyinclude>Helgesen voks opp i det som i dag blir kalla [[Gamlebyen]] i Oslo, men som den gongen tilhøyrde [[Aker prestegjeld]]. Foreldra var [[Hans Heljeson]] (1761-1828) og Karen Hansdotter (1761-1835). Faren var fødd i Sverige. Han | <onlyinclude>Helgesen voks opp i det som i dag blir kalla [[Gamlebyen (Oslo)|Gamlebyen]] i Oslo, men som den gongen tilhøyrde [[Aker prestegjeld]]. Foreldra var [[Hans Heljeson]] (1761-1828) og Karen Hansdotter (1761-1835). Faren var fødd i Sverige. Han var driftsstyrar (omtala som «alunmester» og «forvalter») ved [[John Collett (1758-1810)|John Collett]] sitt [[Alunverket|alunverk på Ekeberg]]. Da Helge voks opp, budde familien i det som i dag er Konowsgate 7. Dei forpakta ein plass, Holtop, og budde i eit gammalt hus som i segntradisjonen var knytta til kong [[Christian II]] si elskarinne i Oslo, [[Dyveke Sigbritsdotter]].</onlyinclude> | ||
I 1804 byrja Hans Helgesen på [[Leksikon:latinskole|latinskulen]] ([[Oslo katedralskole]]). Der gjekk han saman med den seinare skipsreiar og velgjerar [[Mogens Thorsen]], som seinare fortalde om slåsskampar med Helgesen i skuledagane, da dei openbert rivaliserte om å vere den tøffaste guten i klassa. | I 1804 byrja Hans Helgesen på [[Leksikon:latinskole|latinskulen]] ([[Oslo katedralskole]]). Der gjekk han saman med den seinare skipsreiar og velgjerar [[Mogens Thorsen]], som seinare fortalde om slåsskampar med Helgesen i skuledagane, da dei openbert rivaliserte om å vere den tøffaste guten i klassa. | ||
| Linje 21: | Linje 21: | ||
I 1818 slo Helgesen seg til i Frankrike. Der gifta han seg eit års tid seinare, visstnok med dotter til ein møllar. Namnet hennar er ikkje kjent. Ho døydde i 1836. Ekteparet fekk fleire born, derav to søner som vart offiserar i den franske hæren. Men data og omstende rundt Helgesens ekteskap er også svært usikre. | I 1818 slo Helgesen seg til i Frankrike. Der gifta han seg eit års tid seinare, visstnok med dotter til ein møllar. Namnet hennar er ikkje kjent. Ho døydde i 1836. Ekteparet fekk fleire born, derav to søner som vart offiserar i den franske hæren. Men data og omstende rundt Helgesens ekteskap er også svært usikre. | ||
I denne tida livnærde familien seg | I denne tida livnærde familien seg på ymse vis. Mellom anna dreiv Helgesen import av hestar til Frankrike frå Danmark og Sverige, og det heiter seg også at han dreiv smuglarverksemd. | ||
Helgesen deltok i julirevolusjonen 1830 på opprørarane si side, og vart etter det tilsett i nasjonalgarden under borgarkongen Ludvig Philip. | Helgesen deltok i julirevolusjonen 1830 på opprørarane si side, og vart etter det tilsett i nasjonalgarden under borgarkongen Ludvig Philip. | ||
| Linje 28: | Linje 28: | ||
Etter at kona døydde i 1836 flytta Helgesen ei kortare tid attende til Noreg, men fekk ikkje stilling, og slo seg i staden til i Danmark frå 1840. Der fekk han ein liten pensjon av Christian VIII (Christian Frederik - hans konge og kommandant i 1814), og der han elles dreiv jakt og fiske i Stapelholm på Sørjylland. | Etter at kona døydde i 1836 flytta Helgesen ei kortare tid attende til Noreg, men fekk ikkje stilling, og slo seg i staden til i Danmark frå 1840. Der fekk han ein liten pensjon av Christian VIII (Christian Frederik - hans konge og kommandant i 1814), og der han elles dreiv jakt og fiske i Stapelholm på Sørjylland. | ||
Da den tyske befolkninga i [[Slesvig]] og [[Holstein]] ville lausrive seg frå Danmark i 1848, baud Helgesen seg fyrst fram til teneste på opprørarane si side, men ombestemte seg, kanskje fordi han høyrde at Schleppegrell og Rye gjekk i kamp på dansk side. Helgesen drog til København og fekk fyrst stilling som kaptein under Schleppegrell. I kampane som følgde utmerka Helgesen seg mellom anna ved å innta og sidan forsvare den strategisk viktige byen Frederiksstad, der han så vart utnemnd til kommandant. Etter krigen var han mellom anna kommandant i byen Slesvig og sidan i Rendsborg (i dag tysk | Da den tyske befolkninga i [[Slesvig]] og [[Holstein]] ville lausrive seg frå Danmark i 1848, baud Helgesen seg fyrst fram til teneste på opprørarane si side, men ombestemte seg, kanskje fordi han høyrde at Schleppegrell og Rye gjekk i kamp på dansk side. Helgesen drog til København og fekk fyrst stilling som kaptein under Schleppegrell. I kampane som følgde utmerka Helgesen seg mellom anna ved å innta og sidan forsvare den strategisk viktige byen Frederiksstad, der han så vart utnemnd til kommandant. Etter krigen var han mellom anna kommandant i byen Slesvig og sidan i [[Rendsborg]] (i dag tysk Rendsburg), og oppnådde obersts grad i 1856. Han døydde i Rendsborg to år seinare. | ||
== Kjelder og litteratur == | == Kjelder og litteratur == | ||