Veiledere, Administratorer, Skribenter
7 166
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 7: | Linje 7: | ||
I Lesja er det i sokneprestmanntalet frå 1664 nemnt 20 «husmenn», men det er berre ein, [[Sønstebøbakken (Lesja)|Sønstebøbakken]] som er identifisert blant faktiske busette plassar på denne tida. I tillegg var to [[Leksikon:Bruk|bruk]] som vart drive som plassar under Prestgarden, [[Gongstad (Lesja)|Gongstad]] og [[Klukkstad (Lesja)|Klukkstad]] òg busette før 1660. Men desse var nok helst [[prestebord|prestebordsgods]], ikkje plassar i litt snevrare betydning av ordet.<ref>Kjelland 2004a: 96f.</ref> | I Lesja er det i sokneprestmanntalet frå 1664 nemnt 20 «husmenn», men det er berre ein, [[Sønstebøbakken (Lesja)|Sønstebøbakken]] som er identifisert blant faktiske busette plassar på denne tida. I tillegg var to [[Leksikon:Bruk|bruk]] som vart drive som plassar under Prestgarden, [[Gongstad (Lesja)|Gongstad]] og [[Klukkstad (Lesja)|Klukkstad]] òg busette før 1660. Men desse var nok helst [[prestebord|prestebordsgods]], ikkje plassar i litt snevrare betydning av ordet.<ref>Kjelland 2004a: 96f.</ref> | ||
Kring 1670 vart så [[Lesja jernverk]] etablert, og kring verket voks det etter kvart fram plassar brukt av folk som arbeidde på verket kombinert med drift av plassen. Mange av desse plassane var nok bygde på gamal kulturjord, [[Leksikon:Ødegård|gardar som hadde lege øyde i seinmellomalderen]]. Seks plassar knytt | Kring 1670 vart så [[Lesja jernverk]] etablert, og kring verket voks det etter kvart fram plassar brukt av folk som arbeidde på verket kombinert med drift av plassen. Mange av desse plassane var nok bygde på gamal kulturjord, [[Leksikon:Ødegård|gardar som hadde lege øyde i seinmellomalderen]]. Seks plassar knytt til jernverket ser ut til å ha blitt etablerte før 1700, [[Håmåren (Lesja)|Håmåren]] og [[Stirstad (Lesja)|Stirstad]] utanfør sjølve verksområdet, og [[Sandgro (Lesja)|Sandgro]], [[Knipa (Lesja)|Knipa]], [[Doset (Lesja)|Doset]] og [[Morke (Lesja)|Morke]] innafor det området verket fekk alle rettar til. | ||
I bygdeboka er det berre identifisert tre andre plassar som vart busette før 1600: [[Einbusgrinde (Lesja)|Einbusgrinde]] (som kan óg ha blitt etablert i samband med | I bygdeboka er det berre identifisert tre andre plassar som vart busette før 1600: [[Einbusgrinde (Lesja)|Einbusgrinde]] (som kan óg ha blitt etablert i samband med jernverket), [[Hovaukhågån (Lesja)|Hovaukhågån]] og [[Ommundgardsbakken (Lesja)|Ommundgardsbakken]] i søre delen av bygda. Tilsaman finn vi altså elleve husmannsplassar av den nyare typen (altså ikkje slike som fanst som skatteytarar før overgangen til skattlegging bygd på landskylda kring 1630<ref>Dyrvik 2004 s. 115</ref> eller prestegardsbruk)) fram til hundreårsskiftet 16-1700. | ||
==Utviklinga i første halvdel av 1700-talet== | ==Utviklinga i første halvdel av 1700-talet== | ||
Etter hundreårsskiftet kjem det til nye kjelder, der den såkalla [[https://lokalhistoriewiki.no/index.php/Leksikon:Skoskatten_1711|skoskatten]] frå 1711 og [[matrikkelforarbeidet 1723]] saman med eit «husmannsmanntal» som presten [[Niels Stockfleth]] førte frå 1723 og kyrkjebøkene frå 1724 er dei viktigaste. | Etter hundreårsskiftet kjem det til nye kjelder, der den såkalla [[https://lokalhistoriewiki.no/index.php/Leksikon:Skoskatten_1711|skoskatten]] frå 1711 og [[matrikkelforarbeidet 1723]] saman med eit «husmannsmanntal» som presten [[Niels Stockfleth]] førte frå 1723<ref>Kjelland 2004b s. 103.</ref> og kyrkjebøkene frå 1724 er dei viktigaste. | ||
==Referanse== | ==Referanse== | ||