Ingerd Ottisdotter: Forskjell mellom sideversjoner

← Forrige endring

Ingerd Ottisdotter (vis kilde)

Sideversjonen fra 19. feb. 2023 kl. 22:16

2 943 byte lagt til , 19. feb. 2023

lenke Udnæs

Stig Rune Pedersen (Stigrp)

Veiledere, Administratorer, Skribenter

100 002

redigeringer

@@ Linje 1: / Linje 1: @@
-Fru '''[[Ingerd Ottisdotter|Ingerd Ottisdotter (Rømer)]]''' (ca [[1470]]&ndash;[[1555]]), eller '''fru Inger til Austråt''', var adelskvinne, godseigar og lensstyrar, mest kjent som eigar av [[Austrått]]. Skodespelet ''[[Fru Inger til Østeraad]]'' ([[1857]] av [[Henrik Ibsen]] er laust basert på livet hennar.
+<onlyinclude>{{thumb|Austrattborgen.jpg|Fru Ingerd var eigar av Austrått.}}
+Fru '''[[Ingerd Ottisdotter|Ingerd Ottisdotter (Rømer)]]''' (ca [[1470]]&ndash;[[1555]]), eller '''fru Inger til Austrått''', var adelskvinne, godseigar og lensstyrar, mest kjent som eigar av [[Austrått]]. Skodespelet ''[[Fru Inger til Østeraad]]'' ([[1857]] av [[Henrik Ibsen]] er laust basert på livet hennar. </onlyinclude>
-Ingerd Ottisdotter Rømer vart fødd på Sigerstad i [[Østfold]] kring 1470 av foreldra [[Otte Matssøn Rømer]] og [[Ingeborg Lydersdatter Struds]]. Ho gifta seg i eller føre [[1494]] med [[riksråd]] og [[rikshovmeister]] [[Niels Henrikssøn]] («[[Gyldenløve]]») (kring [[1458]]&ndash;[[1523]]). Fru Ingerd spela ikkje noka offentleg rolle medan ektemannen levde og vart ikkje nemnt i brev eller diplom i denne perioden. Ekteskapet mellom Niels og Ingerd var i seg sjølv løysinga på ei arvestrid om Austrått mellom to familiegreiner, ettersom Niels var son av ein tidlegare eigar, [[Henrik Jensson]].
+== Liv ==
+<onlyinclude>Ingerd Ottisdotter Rømer vart fødd på [[Sigerstad]] i [[Østfold]] kring 1470 av foreldra [[Otte Matssøn Rømer]] og [[Ingeborg Lydersdatter Struds]]. Ho gifta seg i eller føre [[1494]] med [[riksråd]] og [[rikshovmeister]] [[Niels Henrikssøn]] («[[Gyldenløve]]») (kring [[1458]]&ndash;[[1523]]). Fru Ingerd spela ikkje noka offentleg rolle medan ektemannen levde og vart ikkje nemnt i brev eller diplom i denne perioden. </onlyinclude> Ekteskapet mellom Niels og Ingerd var i seg sjølv løysinga på ei arvestrid om Austrått mellom to familiegreiner, ettersom Niels var son av ein tidlegare eigar, [[Henrik Jensson]].
-Kort tid etter at Niels dødde trer enkjefrua fram både som aktiv godseigar og som politisk aktør. Både historikarar og dramatikarar har festa seg ved maktspelet mellom fru Ingerd og erkebiskop [[Olav Engelbrektsson]]. Biskopen hadde plyndra Austrått tre gonger og medverka til at to av svigersønene til Ingerd vart drepne. På den andre sida fór ikkje fru Ingerd varsamt fram heller; ho opptredde aggressivt i fleire tvilsamme arve-rettsaker. Bjørkvik skriv at ''“ho var godsrik oog hadde sans for økonomi og godsdrift, men kunne nytte ufine middel for å nå sine mål.”'' Han nemner tre større rettssaker som ho tapte.
+<onlyinclude>Kort tid etter at Niels dødde trer enkjefrua fram både som aktiv godseigar og som politisk aktør. </onlyinclude> Både historikarar og dramatikarar har festa seg ved maktspelet mellom fru Ingerd og erkebiskop [[Olav Engelbrektsson]]. Biskopen hadde plyndra Austrått tre gonger og medverka til at to av svigersønene til Ingerd vart drepne. På den andre sida fór ikkje fru Ingerd varsamt fram heller; ho opptredde aggressivt i fleire tvilsamme arve-rettsaker. Bjørkvik skriv at ''“ho var godsrik og hadde sans for økonomi og godsdrift, men kunne nytte ufine middel for å nå sine mål.”'' Han nemner tre større rettssaker som ho tapte.
-{{Ingerd Ottisdotter (anetavle)}}
-I [[1552]] overførte enkjefru Inger Austråttgodset til dottera [[Lucie Nilsdatter]] og svigersonen [[Jens Tillufssøn Bjelke]]. Inger og Lucie drukna saman på [[Rovdefjorden]] under en båtreise på [[Sunnmør]]  i [[1555]]. Dei ligg gravlagde under golvet i [[Ørland kirkje]]. Jens dødde i [[1559]], og sonen ''Åge Bjelke'' ([[1552]]&ndash;[[1603]]) tok over Austrått i ein alder av sju år. Formyndar en hans var [[Henrik Nielsson]], morfaren Niels sin son frå eit tidlegare ekteskap.
-== Etterslekt ==
+I [[1552]] overførte enkjefru Inger Austråttgodset til dottera [[Lucie Nilsdatter]] og svigersonen [[Jens Tillufssøn Bjelke]]. Inger og Lucie drukna saman på [[Rovdefjorden]] under en båtreise på [[Sunnmøre]]  i [[1555]]. Dei ligg gravlagde under golvet i [[Ørland kyrkje]]. Jens dødde i [[1559]], og sonen ''[[Åge Bjelke]]'' ([[1552]]&ndash;[[1603]]) tok over Austrått i ein alder av sju år. Formyndar en hans var [[Henrik Nielsson]], morfaren Niels sin son frå eit tidlegare ekteskap.
-Ingerd og Niels hadde fem døttrer som alle vart gifte med dansk-norske adelsmenn
-# ''Margrete'' (ca [[1495]]&ndash;[[1550]]), gift med [[Vincens Lunge]], og deretter med [[Jens Splid]]
+== Slekt ==
+=== Anetavle ===
+{{anetavle|
+  Barn                 = [[Ingerd Ottisdotter|Ingerd Ottisdotter (Rømer)]] |
+    Barn f tid         = kring [[1470]] |
+    Barn f stad        = Sigerstad i [[Østfold fylke|Østfold]] |
+    Barn d tid         = [[1555]] |
+    Barn d stad        = [[Rovdefjorden]] på [[Sunnmøre]] |
+  Far                  = [[Otte Matssøn Rømer]] |
+    Far f tid          = |
+    Far f stad         = |
+    Far d tid          = kring [[1510]] |
+    Far d stad         = |
+  Mor                  = [[Ingeborg Lydersdt. Struds]] |
+    Mor f tid          = |
+    Mor f stad         = |
+    Mor d tid          = |
+    Mor d stad         = |
+  Farfar               = [[Mads Jakobson Rømer]] |
+    Farfar f tid       = |
+    Farfar f stad      = |
+    Farfar d tid       = [[1458]] |
+    Farfar d stad      = |
+  Farmor               = [[Gro Alvsdt. Bolt]] |
+    Farmor f tid       = e. [[1400]] |
+    Farmor f stad      = |
+    Farmor d tid       = [[3. mai]] [[1472]] |
+    Farmor d stad      = |
+  Morfar               = Lyder |
+    Morfar f tid       = |
+    Morfar f stad      = |
+    Morfar d tid       = |
+    Morfar d stad      = |
+  Mormor               = |
+    Mormor f tid       = |
+    Mormor f stad      = |
+    Mormor d tid       = |
+    Mormor d stad      = |
+  Farfars far          = [[Jakob (Grip) Fastulvson]] |
+    Farfars far f tid  = |
+    Farfars far f stad = |
+    Farfars far d tid  = |
+    Farfars far d stad = |
+  Farfars mor          = [[Elsebe Ottesdt. Rømer]] |
+    Farfars mor f tid  = |
+    Farfars mor f stad = |
+    Farfars mor d tid  = [[1453]] |
+    Farfars mor d stad = |
+  Farmors far          = [[Alv Haraldson Bolt]] |
+    Farmors far f tid  = mellom [[1336]] og [[1342]] |
+    Farmors far f stad = [[Tønsberg]] i [[Vestfold fylke|Vestfold]] |
+    Farmors far d tid  = [[13. mars]] [[1412]] |
+    Farmors far d stad = [[Skaraborgs län]] i [[Sverige]] |
+  Farmors mor          = [[Katarina Jonsdt. Sudrheim]] |
+    Farmors mor f tid  = [[1378]] eller [[1384]] |
+    Farmors mor f stad = |
+    Farmors mor d tid  = mellom [[1455]] og [[1475]] |
+    Farmors mor d stad = |
+  Morfars far          = |
+    Morfars far f tid  = |
+    Morfars far f stad = |
+    Morfars far d tid  = |
+    Morfars far d stad = |
+  Morfars mor          = |
+    Morfars mor f tid  = |
+    Morfars mor f stad = |
+    Morfars mor d tid  = |
+    Morfars mor d stad = |
+  Mormors far          = |
+    Mormors far f tid  = |
+    Mormors far f stad = |
+    Mormors far d tid  = |
+    Mormors far d stad = |
+  Mormors mor          = |
+    Mormors mor f tid  = |
+    Mormors mor f stad = |
+    Mormors mor d tid  = |
+    Mormors mor d stad = |
+}}
+=== Etterslekt ===
+Ingerd og Niels hadde fem døtrer som alle vart gifte med dansk-norske adelsmenn
+# ''Margrete'' (ca [[1495]]&ndash;[[1550]]), gift med [[Vincens Lunge]], og deretter med [[Jens Splid]]: se [[Krabbe (slekter)]] av Østergård.
 # ''Eline'' (d. [[1532]]), gift med [[Niels Lykke]]
 # ''Anna'' (d. [[1557]]), gift med [[Erik Ugerup]]
@@ Linje 16: / Linje 99: @@
 == Fru Ingerd i kunsten ==
-* Skodespelet ''[[Fru Inger til Østeraad]]'' av [[Henrik Ibsen]] vart urframført i [[1855]], utgjeve i [[1857]] og på nytt i revidert utgåve i [[1874]]. Stykket vart filmatisert av [[Sverre Udnæs]] i [[1975]], med [[Ingerid Vardund ]] i tittelrolla.
+* Skodespelet ''[[Fru Inger til Østeraad]]'' av [[Henrik Ibsen]] vart urframført i [[1855]], utgjeve i [[1857]] og på nytt i revidert utgåve i [[1874]]. Stykket vart filmatisert av [[Sverre Udnæs (1939–1982)|Sverre Udnæs]] i [[1975]], med [[Ingerid Vardund ]] i tittelrolla.
 * Fru Ingerd opptrer òg i [[Edvard Hoem]] og [[Henning Sommero]] sin slottsopera ''[[Lucie]]'', som blir framført årleg på [[Steinvikholmen]].
@@ Linje 26: / Linje 109: @@
 {{Wikipedia|no|Ingerd Ottesdatter}}
+{{F1}}
+[[Kategori:Godseiere]]
 [[kategori:Austrått]]
-[[kategori:Rømer]]
+[[kategori:personer]]
-[[kategori:personer fra Sør-Trøndelag]]
+[[kategori:Ørland kommune]]
-[[kategori:fødsler i 1470]]
+[[kategori:Fredrikstad kommune]]
 [[kategori:dødsfall i 1555]]
+{{kvinner i lokalhistoria}}
+{{nn}}