Veiledere, Administratorer
9 032
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 2: | Linje 2: | ||
<onlyinclude>{{thumb høyre|Ivar Dahle (1877-1949).jpg|<small>Ivar Dahle.</small>|[[Ukjent]].}}'''[[Ivar Dahle]]''' (fødd 16. mai 1877 i [[Gulen]], Sogn, død i [[Heidal]] i nåverande [[Sel kommune]] 26. august 1949) var folkeskulelærar og lokalpolitikar. Han var ordførar i Heidal i nær 25 år, fyrst som [[Arbeiderdemokratene|arbeidardemokrat]], sidan som sosialist. Dahle var ein av dei fyrste av ganske mange sosialistiske vestlandslærarar som gjorde seg gjeldande i [[Nord-Gudbrandsdalen|Norddals-bygdene]] i mellomkrigstida. | <onlyinclude>{{thumb høyre|Ivar Dahle (1877-1949).jpg|<small>Ivar Dahle.</small>|[[Ukjent]].}}'''[[Ivar Dahle]]''' (fødd 16. mai 1877 i [[Gulen]], Sogn, død i [[Heidal]] i nåverande [[Sel kommune]] 26. august 1949) var folkeskulelærar og lokalpolitikar. Han var ordførar i Heidal i nær 25 år, fyrst som [[Arbeiderdemokratene|arbeidardemokrat]], sidan som sosialist. Dahle var ein av dei fyrste av ganske mange sosialistiske vestlandslærarar som gjorde seg gjeldande i [[Nord-Gudbrandsdalen|Norddals-bygdene]] i mellomkrigstida. | ||
Han gjekk i bresjen for ei | Han gjekk i bresjen for ei rekkje store tiltak i Heidal, som bureising, vegbygging, skuleutbygging og anna. På regional basis markerte han seg særleg i samferdselspolitikken, som talsmann for kommunal rutebildrift. Han var målmann og gjorde mykje for å få til [[språkskiftet til nynorsk i Heidal|språkskiftet til nynorsk]] i kommunen. | ||
Han var ein særs omtykt og sterkt omstridd ordførar i ei vanskeleg tid for bygda. Dahle vart til slutt pressa ut av politikken som følgje av kvasse fraksjonsstridar i den lokale arbeidarrørsla rett før krigen. Under krigen vart han fråteken heim og arbeid, og han vart fengsla av Gestapo.</onlyinclude> | Han var ein særs omtykt og sterkt omstridd ordførar i ei vanskeleg tid for bygda. Dahle vart til slutt pressa ut av politikken som følgje av kvasse fraksjonsstridar i den lokale arbeidarrørsla rett før krigen. Under krigen vart han fråteken heim og arbeid, og han vart fengsla av Gestapo.</onlyinclude> | ||
| Linje 34: | Linje 34: | ||
=== Småbrukarsosialisten === | === Småbrukarsosialisten === | ||
Småbrukarsaka låg Dahle særleg på hjarta gjennom heile karrieren som aktivt samfunnsmenneske. Hans opphavlege parti, Arbeidardemokratane, var rekna for å vere nettopp «småbrukarpartiet». Han var i følgje [[Norske skolefolk]] medlem av «’Småbruksnemnda’ 1917». Om dette var lokalt, regionalt eller nasjonalt nivå, framgår ikkje av kjelda. Dahle var nestleiar i fylkets plannemnd for jordbruks-, skogbruks- og husmoropplæring. | |||
Småbrukarsaka vart også på ymse måtar drivkraft i fleire dei store og omdiskuterte tiltaka han gjekk i bresjen for som ordførar. Kommunen under Dahles leiing nytta seg av forkjøpsretten til gardar som det ikkje kvilte odelsrett på. I kommunestyreperioden 1913-1916 vart garden [[Midtre Ekre]] kjøpt til gamleheim. Meir kontroversielt var det da dei større gardane [[Steinfinnsbø]] og [[Ellingsbø]] vart kjøpte i dei næraste åra etterpå, for å bli utparsellert til ni nye småbruk/arbeidarbruk. I tillegg til dei utparsellerte hovudbruka kom det fem tidlegare husmannsplassar under dei to gardane som nå vart sjølvstendige einingar, altså i alt 14 nye småbrukarheimar. | |||
Den største småbrukarsaka var likevel bureisinga i [[Murudalen]] i 1930-åra, som resulterte i eit 40-tals nye gardsbruk 600-800 meter over havet. Til å byggje veg inn til bureisingsfeltet frå [[Leirflata]] i hovuddalføret, vart [[Arbeidsfylkingen]], arbeidslaus og/eller idealistisk ungdom på frivillig arbeidsinnsats, engasjert i tre somrar på rad. Arbeidsfylkingen var inspirert av høgreradikale rørsler i Europa, men var offentleg forankra i Sosialdepartementet under bondepartiregjeringa. Arbeidarpartiet var skeptisk til dette tiltaket, og Arbeidsfylkingen vart oppløyst i 1937. Dahles bruk av dette tiltaket kan ha gjort sitt til den lokale partistriden i Heidal. | |||
=== Norskdomssosialisten === | === Norskdomssosialisten === | ||