Veiledere, Administratorer
9 032
redigeringer
Språk
(Språkvask. Tillegg om rettsoppgjeret) |
(Språk) |
||
| Linje 43: | Linje 43: | ||
Sommaren 1942 var lensmannen og hirdleiaren i Skjåk på rassia på Larskvea for å sjå etter ein radio der, som det var rapportert at Jan-Magnus Bruheim skal ha hatt. Det vart ikkje funne noko. Radioen var da på Lunde hjå broren Hans. Hans Bruheim vart seinare (frå hausten 1943) eit sentralt medlem av Milorg i Skjåk. Han var sprengjingssjef og ein av fire lagførarar. Også faren deira, Mathias Bruheim, var aktiv i det sivile motstandsarbeidet, mellom anna ved å organisere innsamling av pengar til løn for presten som hadde trekt seg frå embetet under den såkalla [[kyrkjekampen]]. | Sommaren 1942 var lensmannen og hirdleiaren i Skjåk på rassia på Larskvea for å sjå etter ein radio der, som det var rapportert at Jan-Magnus Bruheim skal ha hatt. Det vart ikkje funne noko. Radioen var da på Lunde hjå broren Hans. Hans Bruheim vart seinare (frå hausten 1943) eit sentralt medlem av Milorg i Skjåk. Han var sprengjingssjef og ein av fire lagførarar. Også faren deira, Mathias Bruheim, var aktiv i det sivile motstandsarbeidet, mellom anna ved å organisere innsamling av pengar til løn for presten som hadde trekt seg frå embetet under den såkalla [[kyrkjekampen]]. | ||
Da freden kom, var Bruheim misnøgd med det han meinte var ei for snill og forsonleg behandling av landssvikarane. I eit inserat i Dagbladet 18. juli 1945 gjekk han til sterkt åtak på «silkefronten»: «Sume såkalla gode jøssingar driv eit ufyse arbeid for tidi, med å vera hjelpesmenn åt ymse nazisar dei kann ha personleg sympati for» | Da freden kom, var Bruheim misnøgd med det han meinte var ei for snill og forsonleg behandling av landssvikarane. I eit inserat i Dagbladet 18. juli 1945 gjekk han til sterkt åtak på «silkefronten»: «Sume såkalla gode jøssingar driv eit ufyse arbeid for tidi, med å vera hjelpesmenn åt ymse nazisar dei kann ha personleg sympati for». Og han er ikkje nådig mot dei som tek unna: For «kven av oss kann forsvara å gå heilt inn for ein som av fri vilje har gått inn i NS, og såleis m.a. er medskuldig i massemyrdingi av landsmenn på Trandum og andre stader? Slike som det gjer, kann vi ikkje vyrde meir enn nasistane.» Det er grunn til å tru at Bruheim var spesielt provosert av ein tverrpolitisk støtteaksjon for NS-lensmannen i bygda som pågjekk akkurat da. Aksjonen gjekk inn for å få behalde han i stillinga også etter krigen.<ref>Hosar, H.P. 1991:92.</ref> Det var den same lensmannen som hadde vore på rassia i heimen til Jan-Magnus og familien. | ||
== Samfunnsengasjement elles == | == Samfunnsengasjement elles == | ||
| Linje 139: | Linje 139: | ||
== Litteratur == | == Litteratur == | ||
* Haganæs, Jul: Artikkel om Bruheim i [http://snl.no/.nbl_biografi/Jan-Magnus_Bruheim/utdypning Norsk biografisk leksikon] | * Haganæs, Jul: Artikkel om Bruheim i [http://snl.no/.nbl_biografi/Jan-Magnus_Bruheim/utdypning Norsk biografisk leksikon] | ||
*Hartenstein, Tilman: ''Det usynlige teatret: Radioteatrets historie 1926-2001'', Oslo 2001. | * Hartenstein, Tilman: ''Det usynlige teatret: Radioteatrets historie 1926-2001'', Oslo 2001. | ||
* Hosar, Hans P.: «Klasse, grend, kjønn. Danning av delkulturar blant bygdefolket i Skjåk 1800-1940», i Marthinsen, L. og Winge, H. (red.): ''Bygdesamfunnet - en sammensatt helhet''. [[Norsk lokalhistorisk institutt]], Oslo 1991. | |||
* Losnegård, Gaute: Artikkel om Bruheim i [http://www.allkunne.no/default.aspx?menu=25&id=9 Allkunne] | * Losnegård, Gaute: Artikkel om Bruheim i [http://www.allkunne.no/default.aspx?menu=25&id=9 Allkunne] | ||
* Rottem, Øystein: ''Fra Brekke til Mehren. Norges litteraturhistorie bd. 6''. Cappelen, Oslo 1995. | * Rottem, Øystein: ''Fra Brekke til Mehren. Norges litteraturhistorie bd. 6''. Cappelen, Oslo 1995. | ||