Veiledere, Administratorer
9 032
redigeringer
→Okkupasjonstida: Tilleggsopplysningar
(→Okkupasjonstida: Tilleggsopplysningar) |
|||
| Linje 44: | Linje 44: | ||
I 1930-åra fekk Eidsvoll landsgymnas rykte for å vere eit NS-gymnas. Det var etter måten stor oppslutning om Quislings parti blant gymnasiastane. Rektor Voss vart av motstandarane skulda for å vere for lempeleg i høve til dette. Mellom anna tillet han at ein gymnasiast møtte opp på skulen i brun skjorte, noko som tydeleg var meint og oppfatta som naziuniformering. Alvorlegare var det at Voss tyktest ta unna for nokre NS-gymnasiastar som i 1938 hadde gjennomført ein anti-fyrstemai-demonstrasjon som omfatta reint hærverk. Voss støtta sjølvsagt ikkje slik oppførsel, men viste til at demonstrasjonen var framprovosert mellom anna av «bolsjevikiske» og «forsvarsnihilistiske» krefter innan hans eigen lærarstab. | I 1930-åra fekk Eidsvoll landsgymnas rykte for å vere eit NS-gymnas. Det var etter måten stor oppslutning om Quislings parti blant gymnasiastane. Rektor Voss vart av motstandarane skulda for å vere for lempeleg i høve til dette. Mellom anna tillet han at ein gymnasiast møtte opp på skulen i brun skjorte, noko som tydeleg var meint og oppfatta som naziuniformering. Alvorlegare var det at Voss tyktest ta unna for nokre NS-gymnasiastar som i 1938 hadde gjennomført ein anti-fyrstemai-demonstrasjon som omfatta reint hærverk. Voss støtta sjølvsagt ikkje slik oppførsel, men viste til at demonstrasjonen var framprovosert mellom anna av «bolsjevikiske» og «forsvarsnihilistiske» krefter innan hans eigen lærarstab. | ||
Skuldingane om nazisympatiar vart stadfesta ved at Voss sjølv gjekk inn i NS etter 1940. Han var medlem av Eidsvoll [[heradsting]] 1941-1945 og skulestyreformann i bygda. Rektor Voss striden om | Skuldingane om nazisympatiar vart stadfesta ved at Voss sjølv gjekk inn i NS etter 1940, og han vart ein svært aktiv medlem på mange plan. Han var medlem av Eidsvoll [[heradsting]] 1941-1945 og NS-innsett skulestyreformann og skulesjef i bygda. Rektor Voss vart oppnemnd fylkesleiar i det NS-skipa Norges lærersamband, og han gjorde sitt til at striden om det påtvinga medlemsskapet for lærarane i denne organisasjonen i 1942 vart spesielt skarp i Eidsvoll og på landsgymnaset. Mellom anna vart han mistenkt for eigenhendig å ha peika ut fire lektorar som skulle sendast til tvangsarbeid i Kirkenes. Dette vart eitt av dei alvorlegaste tiltalepunkta mot Voss i landssviksaka mot han, men vart ikkje prova i retten, så dette vart han ikkje dømd for. Ein av dei tre lektorane som vart sende til Kirkenes (ein slapp pga sjukdom), var [[Bjarne Svare]]. Heile familien hans vart kasta ut frå lektorbustaden dei disponerte, og korkje Svare eller kona fekk og komme attende tilbake til arbeid på gymnaset så lenge krigen varte. <ref>Dei fleste opplysningane om Voss si rolle i NS er henta frå Flyen, S. 2005. Elles opplysningar frå Ivar Svare, 28. november 2011.</ref> | ||
Voss hadde óg ei viktig rolle på nasjonalt nivå under krigen, mellom anna som leiar for den nemnda som kulturminister [[Gulbrand Lunde]] oppnemnde for å førebu ei ny rettskriving. Rettskrivingsreforma vart kunngjort i november 1941 og gjort gjeldande i pressa, skuleverket og i den offentlege administrasjonen frå midten av 1942. | Voss hadde óg ei viktig rolle på nasjonalt nivå under krigen, mellom anna som leiar for den nemnda som kulturminister [[Gulbrand Lunde]] oppnemnde for å førebu ei ny rettskriving. Rettskrivingsreforma vart kunngjort i november 1941 og gjort gjeldande i pressa, skuleverket og i den offentlege administrasjonen frå midten av 1942. Voss sat dessutan i landsstyret for det nazifiserte Noregs ungdomslag. | ||
Johan Fredrik Voss | Johan Fredrik Voss vart avsett som rektor på Eidsvoll da freden kom, og i 1947 vart han dømt til 6 års straffarbeid, delvis rettigheitstap i 10 år og for all tid frådømt stillinga som rektor ved Eidsvoll landsgymnas.<ref>Eidsvold Blad, 2. juni 1947, jf. Flyen, S. 2005:252-253.</ref> | ||
== I Vardal == | == I Vardal == | ||