Veiledere, Administratorer
58 567
redigeringer
F1 (f2 om nokon finn minst éin god illustrasjon) -- kategori:nordsamar kategori:Kautokeino kommune
(Ny side: Ved '''Kautokeino-opprøret''' i 1852 gjekk ei gruppe samar til åtak på representantar for det norske samfunnet. Opprørarane drap handelsmannen og lensmannen i Kautokeino…) |
(F1 (f2 om nokon finn minst éin god illustrasjon) -- kategori:nordsamar kategori:Kautokeino kommune) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
Ved '''Kautokeino-opprøret''' i [[1852]] gjekk ei gruppe [[samar]] til åtak på representantar for det norske samfunnet. Opprørarane drap handelsmannen og [[lensmann]]en i [[Kautokeino]], sette fyr på huset til handelsmannen og piska [[sokneprest]]en og huslyden hos presten og handelsmannen. | <onlyinclude>Ved '''[[Kautokeino-opprøret]]''' i [[1852]] gjekk ei gruppe [[samar]] til åtak på representantar for det norske samfunnet. Opprørarane drap handelsmannen og [[lensmann]]en i [[Kautokeino]], sette fyr på huset til handelsmannen og piska [[sokneprest]]en og huslyden hos presten og handelsmannen. </onlyinclude> | ||
Opprørarane vart overmanna av andre samar. To av opprørarane vart drepne i denne kampen. Sidan vart to av leiarane deira avretta ved [[halshogging]]. Opprøret er historisk eineståande; konflikt mellom samiske interesser og det norske storsamfunnet har elles ikkje ført til valdeleg konflikt med tap av menneskeliv. Etter opprøret følgde ein periode med sterkare [[Fornorskinga av samar og kvener|fornorsking]] av det samiske folket i Noreg. | <onlyinclude>Opprørarane vart overmanna av andre samar. To av opprørarane vart drepne i denne kampen. Sidan vart to av leiarane deira avretta ved [[halshogging]]. Opprøret er historisk eineståande; konflikt mellom samiske interesser og det norske storsamfunnet har elles ikkje ført til valdeleg konflikt med tap av menneskeliv. Etter opprøret følgde ein periode med sterkare [[Fornorskinga av samar og kvener|fornorsking]] av det samiske folket i Noreg. </onlyinclude> | ||
==Bakgrunn== | ==Bakgrunn== | ||
Opprøret er utypisk for [[samisk kultur]], og det er vanskeleg å forstå eller forklare bakgrunnen for opprøret. Men opprøret må ha hatt samanheng med fleire forhold: | <onlyinclude>Opprøret er utypisk for [[samisk kultur]], og det er vanskeleg å forstå eller forklare bakgrunnen for opprøret. Men opprøret må ha hatt samanheng med fleire forhold: </onlyinclude> | ||
* [[Reindrift]]ssamane var under press som følgje av kamp om beiteressursane. På kysten hadde norsk kolonisering og [[bureising]] gitt press på beitetilgangen. Tilgangen på vinterbeite vart akutt vanskelegare då grensa mot [[Finland]] vart stengd i 1852. | * [[Reindrift]]ssamane var under press som følgje av kamp om beiteressursane. På kysten hadde norsk kolonisering og [[bureising]] gitt press på beitetilgangen. Tilgangen på vinterbeite vart akutt vanskelegare då grensa mot [[Finland]] vart stengd i 1852. | ||
* Den [[læstadianarar|læstadianske]] vekkingsrørsla hadde virka frigjerande på samane: Forkynninga til [[Lars Levi Læstadius]] fann klangbotn i den [[samisk kultur|samiske kulturen]], og dei meinte at deira [[kristendommen|kristendom]] var sann, medan dei norske [[prest]]ane forkynna vrang lære. | * Den [[læstadianarar|læstadianske]] vekkingsrørsla hadde virka frigjerande på samane: Forkynninga til [[Lars Levi Læstadius]] fann klangbotn i den [[samisk kultur|samiske kulturen]], og dei meinte at deira [[kristendommen|kristendom]] var sann, medan dei norske [[prest]]ane forkynna vrang lære. | ||
| Linje 52: | Linje 52: | ||
{{wikipedia|nn|Kautokeino-opprøret}} | {{wikipedia|nn|Kautokeino-opprøret}} | ||
{{F1}} | |||
[[kategori:nordsamar]] | |||
[[kategori:Kautokeino kommune]] | |||