Veiledere, Administratorer
9 032
redigeringer
Ei ekstra språkskylling
(Litt tillegg og språkvask.) |
(Ei ekstra språkskylling) |
||
| Linje 32: | Linje 32: | ||
=== Skodespelarane === | === Skodespelarane === | ||
Dei fyrste som stod på scenen i det nye teateret i 1852 var altså lærlingar ved den dramatiske skole. Minst to av dei, [[Olsen]] og (den seinare fotograf) [[Nyblin]] var med frå starten av og nesten heile perioden teateret var i verksemd. Av skodespelarnamn blir elles framheva [[Ole Bucher]] som ei drivande kraft, og dessutan [[Benedikte Hundevadt]] og «den nydelige unge mad[am] Døvle (tidligere j[om]fr[u]. Amalie Jacobsen)».<ref>Lund, A. 1925 side 12. Alle namn og opplysningar om skodespelarane her er henta frå hennar arbeid.</ref> Ho vart gift med [[Døvle]], som var | Dei fyrste som stod på scenen i det nye teateret i 1852 var altså lærlingar ved den dramatiske skole. Minst to av dei, [[Olsen]] og (den seinare fotograf) [[Nyblin]] var med frå starten av og nesten heile perioden teateret var i verksemd. Av skodespelarnamn blir elles framheva [[Ole Bucher]] som ei drivande kraft, og dessutan [[Benedikte Hundevadt]] og «den nydelige unge mad[am] Døvle (tidligere j[om]fr[u]. Amalie Jacobsen)».<ref>Lund, A. 1925 side 12. Alle namn og opplysningar om skodespelarane her er henta frå hennar arbeid.</ref> Ho vart gift med [[Døvle]], som var ein einsleg akademikar blant spelekreftene. Andre namn er herrane [[Abelsted]], [[Norberg]], [[Olafsen]], [[Strømsø]] og [[Wilse]]. Av kvinnelege skodespelarar utanom dei allereie nemnde kjenner vi til: [[jomfru Berg]], [[jomfru Gloppen]], [[jomfru Ehn]] og [[jomfru Wulf]]. | ||
=== Økonomi og drift === | === Økonomi og drift === | ||
| Linje 38: | Linje 38: | ||
Teateret var organisert som aksjeselskap. Aksjeteikninga foregjekk også ut over i landet, ikkje berre i hovudstaden. Det vart framstilt som ei nasjonal sak å støtte opp. I 1859 vart det innbode til subskripsjon for å finansiere kjøp av teaterbygningen som til da hadde vore leigd. (Det framgår ikkje av dei brukte kjeldene om kjøpet lykkast.) | Teateret var organisert som aksjeselskap. Aksjeteikninga foregjekk også ut over i landet, ikkje berre i hovudstaden. Det vart framstilt som ei nasjonal sak å støtte opp. I 1859 vart det innbode til subskripsjon for å finansiere kjøp av teaterbygningen som til da hadde vore leigd. (Det framgår ikkje av dei brukte kjeldene om kjøpet lykkast.) | ||
Dei fyrste åra hadde | Dei fyrste åra hadde publikumsopplsutninga vore etter måten stor, og økonomien tåleleg bra. Men vanskane tårna seg opp etter kvart. Situasjonen vart ikkje betre av at intern strid ved teateret, ikkje minst rivalisering mellom skodespelarane, gjorde det vanskeleg å få folk til å sitje i styret. Våren 1857 var styret innstilt på å stogge drifta. Ein redningskomite lykkast likevel i å halde oppe teateret, og det vart freista med ein ny giv med auka vekt på at «indretningen skulde virke som en selvstændig national skueplads».<ref>Lund, A. 1925 side 4-5.</ref> Cronborg vart gjeven avskil, og Henrik Ibsen tilsett som «artistisk direktør». | ||
Teateret gjekk konkurs og vart nedlagt i | Teateret gjekk konkurs og vart nedlagt i 1862. Mange av skodespelarane der gjekk da over til Christiania Theater. | ||
| Linje 48: | Linje 48: | ||
<onlyinclude>Det nye Kristiania Norske Theater gjekk berre i to eller tre sesongar 1870-1872. Det vart også kalla Møllergadens Theater. Også på anna vis enn når det gjeld det felles lokalet kan det karakteriserast som ei tilbakevending til det norske teateret frå 1850-åra.</onlyinclude> | <onlyinclude>Det nye Kristiania Norske Theater gjekk berre i to eller tre sesongar 1870-1872. Det vart også kalla Møllergadens Theater. Også på anna vis enn når det gjeld det felles lokalet kan det karakteriserast som ei tilbakevending til det norske teateret frå 1850-åra.</onlyinclude> | ||
Skipinga av teateret hadde bakgrunn i striden omkring det norske kontra det danske ved Christiania Theater. Etter at dei norskfødde og nasjonalt orienterte Bjørnstjerne Bjørnsson og [[Olaf Skavlan]] hadde vore sjefar der 1863-1869, vart det på nytt tilsett ein dansk sjef, [[Michael Brun]]. Det førde til at ein flokk av teaterets folk braut ut og starta opp att i | Skipinga av teateret hadde bakgrunn i striden omkring det norske kontra det danske ved Christiania Theater. Etter at dei norskfødde og nasjonalt orienterte Bjørnstjerne Bjørnsson og [[Olaf Skavlan]] hadde vore sjefar der 1863-1869, vart det på nytt tilsett ein dansk sjef, [[Michael Brun]]. Det førde til at ein flokk av teaterets folk braut ut og starta opp att i teaterhuset i Møllergata. Det galdt mellom andre [[Laura Gundersen|Laura]] og [[Sigvard Gundersen]], [[Sofie Parelius]], [[Hjalmar Hammer]] og [[Jens Selmer]]. Bjørnstjerne Bjørnson vart tilsett som fast instruktør/teatersjef. | ||
Da Michael Brun måtte slutte | Da Michael Brun måtte slutte i 1872, vende skodespelarane i Møllergata attende til Christiania Theater. Det gjekk lettare også fordi Hartvig Lassen, støttespelaren for det fyrste Kristiania norske Theater, nå vart tilsett som «æsthetisk konsulent og censor» ved Christiania Theater. | ||