Lars Jorde: Forskjell mellom sideversjoner

1 710 byte lagt til ,  11. jun. 2021
 
(22 mellomliggende versjoner av 5 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
{{thumb|Lars Jorde faksimile Aftenposten 1939.jpg|Faksimila frå Aftenpostens aftennummer 25. september 1939: utnsitt frå minneord ved Lars Jorde sin bortgang}}
{{thumb|Portrett, kunstmaler - no-nb digifoto 20160315 00577 NB NS NM 11294.jpg|Lars Jorde framfor eit av måleria sine.|Narve Skarpmoen / [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digifoto_20160315_00577_NB_NS_NM_11294 "Portrett, kunstmaler"]<br>Nasjonalbiblioteket}}
'''[[Lars Jorde]]''' (fødd 22. juli 1865 i [[Vang (Hedmark)|Vang]] på [[Hedmark]], død 25. september 1939 i [[Lillehammer]]) var målar. Han var sentral i krinsen av kunstnerne som dyrka det nyromantiske stemningsmåleriet i 1890-årene, men frå 1905 vart ein lysare og lettare impresjonistisk teknikk dominerande.
'''[[Lars Jorde]]''' (fødd 22. juli 1865 i [[Vang (Hedmark)|Vang]] på [[Hedmark]], død 25. september 1939 i [[Lillehammer]]) var målar, særleg kjent for sine landskapsmåleri. Han var sentral i krinsen av kunstnarane som dyrka det nyromantiske stemningsmåleriet i 1890-årene, men frå 1905 vart ein lysare og lettare impresjonistisk teknikk dominerande. Frå 1905 og livet ut var han busatt på Lillehammer.


== Familie ==
== Familie ==
Linje 7: Linje 7:


== Liv og virke ==
== Liv og virke ==
Lars Jorde vaks opp i Vang utanfor Hamar. Han var medhjelpar for faren som dekorasjonsmålar og arbeida dernest i bokhandel på Hamar. I 1889 vart han elev ved [[Den kongelige Tegneskole]]. Målaren [[Gerhard Munthe]] vart ein viktig inspirasjonskjelde for ham i denne tida.  
{{thumb|Lars Jorde Julegilde maleri.jpg|''Julegilde'' av Lars Jorde (1895/1896), med motiv frå Skoug gård i [[Ringsaker]].|Nasjonalmuseet (fri lisens)}}
Lars Jorde voks opp i Vang utanfor Hamar. Han var medhjelpar for faren som dekorasjonsmålar og arbeida dernest i bokhandel på Hamar. I 1889 vart han elev ved [[Den kongelige Tegneskole]]. Målaren [[Gerhard Munthe]] vart ei viktig inspirasjonskjelde for han i denne tida.  


I 1893 var Jorde i et halvt år elev av Alfred Roll i Paris. Sommaren 1894 budde han i [[Vågå]] i Gudbrandsdalen saman med fleire andre kunstnarar, mellom anna [[Kristen Holbø]], [[Halfdan Egedius]] og [[Thorvald Erichsen]]. Dei vart viktige for den vidare utviklinga hans innan nyromantikk og symbolisme.
I 1893 var Jorde i et halvt år elev av Alfred Roll i Paris. Sommaren 1894 budde han i [[Vågå]] i Gudbrandsdalen saman med fleire andre kunstnarar, mellom anna [[Kristen Holbø]], [[Halfdan Egedius]] og [[Thorvald Erichsen]]. Dei vart viktige for den vidare utviklinga hans innan nyromantikk og symbolisme.


Som døme måleria til Jorde kan nemnast ''En sen Høstkveld, Vågå'' (1894), ''Julegilde'' (1895–1896) og ''Et bakket landskap i aftensstemning'' (1899).
Vinterane 1894/1895 gjekk Jorde målarskulen til [[Eilif Peterssen]] og [[Harriet Backer]] og vinteren 1896/1897 gjekk han hos Kristian Zahrtmann i København. Våren 1897 drog han til Paris og vidare til ''Cività d'Antonio'' under Zahrtmanns ledelse og dernest til [[Firenze]] og [[Roma]]. Der vart han i 16 måneder.


Frå 1905 og livet ut var Jorde busatt på [[Lillehammer]].
Etter ei rekke fleire opphold i utlandet dei neste åra, var Jorde frå 1905 og livet ut var Jorde busatt på [[Lillehammer]], der han vart ein sentral del av kunstarkrinsen. Frå 1915 budde han i eit hus teikna av [[Arnstein Arneberg]], reist for Thorvald Erichsen i 1912.
 
Som døme på måleria til Jorde kan nemnast ''En sen Høstkveld, Vågå'' (1894), ''Julegilde'' (1895–1896) og ''Et bakket landskap i aftensstemning'' (1899). Han laga og dekorasjoner til [[Vingrom kapell]] i 1908, til elevsalen på [[Landbrukshøgskolen på Ås]] og til [[Granheim sanatorium]]. Han mala og altertavlen til Sjøli kapell i [[Ytre Rendalen]].
 
Jorde stilte ut på [[Høstutstillingen]] ved ei rekke høve, og var deltakar på fleire utanlandske utstillingar. Måleria hans er å finne i dei største offentlege samlingane i Noreg, i tillegg til i Göteborg og København.


== Ettermæle ==
== Ettermæle ==
Linje 22: Linje 27:


Jorde er gravlagd på [[Lillehammer kirkegård]].
Jorde er gravlagd på [[Lillehammer kirkegård]].
 
==Galleri==
<gallery>
Lars Jorde faksimile Aftenposten 1939.jpg|Faksimila frå Aftenposten 25. september 1939: utsnitt av minneord ved bortgangen til Lars Jorde
</gallery>
== Kilder ==
== Kilder ==
*Aftenposten si aftenutgåve 25. september 1939: redaksjonelt minneord over Lars Jorde.
*[https://nbl.snl.no/Lars_Jorde Ingrid Blekastad om Lars Jorde i Norsk biografisk leksikon]
*[https://nbl.snl.no/Lars_Jorde Ingrid Blekastad om Lars Jorde i Norsk biografisk leksikon]
*[https://nkl.snl.no/Lars_Jorde Ole Rønning Johannessen om Lars Jorde i Norsk kunstnerleksikon]
* {{hbr1-1|pf01036437005157|Lars Jorde}}.


{{Spire}}
{{DEFAULTSORT:Jorde, Lars}}
{{DEFAULTSORT:Jorde, Lars}}
[[Kategori:Personer]]
[[Kategori:Personer]]
[[Kategori:Fødsler i 1865]]
[[Kategori:Fødsler i 1865]]
[[Kategori:Dødsfall i 1939]]
[[Kategori:Dødsfall i 1939]]
[[Kategori:Malere]]
[[Kategori:Kunstmalere]]
[[Kategori:Hamar kommune]]
[[Kategori:Hamar kommune]]
[[Kategori:Lillehammer kommune]]
[[Kategori:Lillehammer kommune]]
{{nn}}
{{nn}}
Skribenter
87 027

redigeringer