Skribenter
1 622
redigeringer
→Kjelder
(→Kjelder: nye kjelder) |
|||
| (11 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|F10LB Varnes.JPG|Dette er «Varnes», truleg ein av fyrste turane med båten. På dekket framom rorhuset står Klara Marie Velle og Inge Rolv Velle.}}</onlyinclude> | <onlyinclude>{{thumb|F10LB Varnes.JPG|Dette er «Varnes», truleg ein av fyrste turane med båten. På dekket framom rorhuset står Klara Marie Velle og Inge Rolv Velle.}}</onlyinclude> | ||
{{thumb|Takk_til_Sunnmøre_fra_Alf_Nilsen.jpg|Denne notisen sette Alf Nilsen inn i ei lokalavis etter at dei fekk bu i Bjørdalen den perioda dei var tvangsevakuerte frå heimstaden sin.}} | {{thumb|Takk_til_Sunnmøre_fra_Alf_Nilsen.jpg|Denne notisen sette Alf Nilsen inn i ei lokalavis etter at dei fekk bu i Bjørdalen den perioda dei var tvangsevakuerte frå heimstaden sin.}} | ||
{{thumb|Familien_Nilsen_1945.jpg|Gudrun og | {{thumb|Familien_Nilsen_1945.jpg|Gudrun og Alf Reidar Nilsen. Bak sønene Alf, Charles og Rudolf. Dette er dei i familien Nilsen som måtte røme til fjells, og som seinare kom til Sunnmøre.}} | ||
<onlyinclude>'''[[MB «Varnes»]]''' F-10-LB. Kjenningsignal: 3YGO. [[L/L Vik Båtbyggeri]] bygde denne båten i 1946 for Alf Nilsen, [[Kjøllefjord]] i [[Lebesby kommune|Lebesby]]. Det vart bygt nokre båtar i storleik rundt 35 fot. Desse båtane har det no seinare vore vanskeleg å spore opp. Varnes fann ein på eit bilde der fiskerimerket var synleg. I fiskeriregisteret finn ein namn på eigar, og det gir spor for meir opplysningar. | <onlyinclude>'''[[MB «Varnes»]]''' F-10-LB. Kjenningsignal: 3YGO. [[L/L Vik Båtbyggeri]] bygde denne båten i 1946 for Alf Nilsen, [[Kjøllefjord]] i [[Lebesby kommune|Lebesby]]. Det vart bygt nokre båtar i storleik rundt 35 fot. Desse båtane har det no seinare vore vanskeleg å spore opp. Varnes fann ein på eit bilde der fiskerimerket var synleg. I fiskeriregisteret finn ein namn på eigar, og det gir spor for meir opplysningar. | ||
Håkon Høydalsvik hugsar frå då båten var bygd. Båten var bygd tradisjonelt på [[doblingspant]], truleg 5-toms tømmerbreidd. Korleis den tradisjonelle oppbygginga av skrog var ved Vik, har artikkelen [[Hud og dekk]] litt meir detaljar om.</onlyinclude> Huda på | Håkon Høydalsvik hugsar frå då båten var bygd. Båten var bygd tradisjonelt på [[doblingspant]], truleg 5-toms tømmerbreidd. Korleis den tradisjonelle oppbygginga av skrog var ved Vik, har artikkelen [[Hud og dekk]] litt meir detaljar om.</onlyinclude> Huda på «Varnes» var truleg nagla med eintoms naglar, det utfrå at minste naglefreshaudet som var ved båtbyggeriet var ein tomme. Bildet viser at båten hadde davidar til lettbåten. Alle dekkshus var bygde av treverk. Utstyr til sveising fekk bedrifta i 1950, samtidig med at det kom vekselstraum til bedriftene i Høydalen. Sveisearbeid før den tid vart gjort ved [[Volda Mekaniske Verkstad]]. Det vart gjort av eigne arbeidarar eller ved leigesveising. «Varnes» er registrert med 35 fot lengde. Seinare registrering er 11,16 m. Det vert 35,6 norske fot og 36,6 engelske fot. Vidare spesifikasjonar til «Varnes» slik det står i fiskeriregisteret er i [[L/L_Vik_Båtbyggeri#Om_båtar_og_båtbygging|båtlista for Vik]]. | ||
Familien fortel at lugaren var innreidd med to doble køyer, og to enkle. Kokeplassen var i lugaren. | Familien fortel at lugaren var innreidd med to doble køyer, og to enkle. Kokeplassen var i lugaren. | ||
| Linje 39: | Linje 39: | ||
Her var de under resten av krigen og hadde det veldig bra. Mine brødre skryter at det var i | Her var de under resten av krigen og hadde det veldig bra. Mine brødre skryter at det var i | ||
Bjørdal de lærte seg å svømme. Min eldste bror Charles ble konfirmert i Ørsta av sokneprestMonrad Oskar Norderval, dette husker jeg hadde gjort sterkt inntrykk på han. </blockquote> | Bjørdal de lærte seg å svømme. Min eldste bror Charles ble konfirmert i Ørsta av sokneprestMonrad Oskar Norderval, dette husker jeg hadde gjort sterkt inntrykk på han. </blockquote> | ||
Det fulle namnet til Sivert som vert nemnd i denne teksta, var Sivert N. Kolås Bjørdal. Dei siste åra brukte han familienamnet | Det fulle namnet til Sivert som vert nemnd i denne teksta, var Sivert N. Kolås Bjørdal. Dei siste åra brukte han familienamnet Bjørdal. | ||
Foreldra til Alf Nilsen sen. Abelone og Rudolf Nilsen vart også evakuert frå Finnmark. Dei kom til Stranda kommune og budde hos eller like i nerheita av sonen Hegge Nilsen. Etter krigen tok Rudolf ein tur til Kjøllefjord men reiste søratt til Stranda, der døde han og er også gravlagd der. Abelone er gravlagd i Kjøllefjord. | |||
Alf Nilsen d.y.fortel at då tyskarane sette fyr på husa i Kjøllefjord 4 november 1944 tok Alf Reidar Nilsen familien, kona og tre gutar og rømde til fjells. Denne datoen, seier Alf Nilsen, har brent seg fast. Der fann dei tilflukt i ei gamal gamme og fjellhole saman med ei anna familie. I om lag to veker var dei her før dei søkte nedatt til bygda der berre kyrkja stod att. Dei to familiane tok seg inn i kyrkja og her var dei i nesten to døgn. Alf låg heilt attmed døra å sov og vart vekt av klirring frå tyske bajonettar slik det er fortalt i sitatet til Rolf Inge Nilsen. Etter at dei var førde vekk tende tyskarane på kyrkja også og då var alle hus brende ned. | Alf Nilsen d.y.fortel at då tyskarane sette fyr på husa i Kjøllefjord 4 november 1944 tok Alf Reidar Nilsen familien, kona og tre gutar og rømde til fjells. Denne datoen, seier Alf Nilsen, har brent seg fast. Der fann dei tilflukt i ei gamal gamme og fjellhole saman med ei anna familie. I om lag to veker var dei her før dei søkte nedatt til bygda der berre kyrkja stod att. Dei to familiane tok seg inn i kyrkja og her var dei i nesten to døgn. Alf låg heilt attmed døra å sov og vart vekt av klirring frå tyske bajonettar slik det er fortalt i sitatet til Rolf Inge Nilsen. Etter at dei var førde vekk tende tyskarane på kyrkja også og då var alle hus brende ned. | ||
| Linje 57: | Linje 58: | ||
==Heime att i Kjøllefjord== | ==Heime att i Kjøllefjord== | ||
Då dei fekk etablert seg i Kjøllefjord og kom i gang å fiske gjekk det bra. Dei var så heldige med hyselinefisket at skipperen fekk tilnamnet | Då dei fekk etablert seg i Kjøllefjord og kom i gang å fiske gjekk det bra. Dei var så heldige med hyselinefisket at skipperen fekk tilnamnet «Hysekongen». Dei dreiv med line, garn og juksa på store delar av Finnmarkskysten. Ein sesong hadde dei base i Berlevåg, men drifta og austover mot Vardø og til russegrensa. Nokre gonger var dei lagbåt til større seibåtar. Største lastane var 5000 kg i romet og på dekk. Vart det lite plass, kunne det stundom verta plassert fisk også på bakken. | ||
«Varnes» var og brukt til skyssbåt for både doktor og prest. | «Varnes» var og brukt til skyssbåt for både doktor og prest. | ||
| Linje 64: | Linje 65: | ||
I eit brev til Sivert Kolås fortel han at 1949 var eit brukbart år. Av sin lott hadde han lagt ein fjerdepart til huset. Båtlotten var i 1949 kr. 11.577,-. I 1950 vart resten av lånet, kr. 4000.-, til Sjenken innfridd. | I eit brev til Sivert Kolås fortel han at 1949 var eit brukbart år. Av sin lott hadde han lagt ein fjerdepart til huset. Båtlotten var i 1949 kr. 11.577,-. I 1950 vart resten av lånet, kr. 4000.-, til Sjenken innfridd. | ||
Kl. 13:00 laurdag 20. mars 1965 gjekk eit snøskred frå Klubbfjellet på nordaust sida i Kjøllefjord, dette råka yst ute for busetnaden slik den er no. Området har seinare fått byggeforbud. Skredet tok ei rorbu i to etasjar og sopte alt på sjøen. Her var både fiskebruk og bustad for eigaren, | Kl. 13:00 laurdag 20. mars 1965 gjekk eit snøskred frå Klubbfjellet på nordaust sida i Kjøllefjord, dette råka yst ute for busetnaden slik den er no. Området har seinare fått byggeforbud. Skredet tok ei rorbu i to etasjar og sopte alt på sjøen. Her var både fiskebruk og bustad for eigaren, Ingvald Sjenken. Uheldigvis var Sjenken heime, og omkom her. Dette var den yste rorbua som stod der. Det hadde vore stort snøfall, uver med sterk vind og 9 familiar med 50-60 personar vart evakuerte. | ||
Sesongane har variert, det er og normalt i dette yrket, men det har vore mange år med godt resultat. Beste driftsresultat er i 1952, då var både vinter- og haustsesongen god. Samla båtslott det året var kr.17.322,-. Alf har vore ein punktleg betalar, det går fram av notatane han har late etter seg. | Sesongane har variert, det er og normalt i dette yrket, men det har vore mange år med godt resultat. Beste driftsresultat er i 1952, då var både vinter- og haustsesongen god. Samla båtslott det året var kr.17.322,-. Alf har vore ein punktleg betalar, det går fram av notatane han har late etter seg. | ||
| Linje 72: | Linje 73: | ||
”Den 20.mai 1959, fekk Lars Nilsen sin lott på kr. 828,00, derfrå vart kr. 123,00 trekt i skatt. Vidare vart han trekt for kr. 71,63 for reparasjon på lina. Det året vart det betalt kr. 1.600,00 i renter og avdrag. For hyselinesesongen fekk Alf d.y. den 11 juni utbetalt kr.571,95 med fråtrekk av kr. 70,00 i skatt. | ”Den 20.mai 1959, fekk Lars Nilsen sin lott på kr. 828,00, derfrå vart kr. 123,00 trekt i skatt. Vidare vart han trekt for kr. 71,63 for reparasjon på lina. Det året vart det betalt kr. 1.600,00 i renter og avdrag. For hyselinesesongen fekk Alf d.y. den 11 juni utbetalt kr.571,95 med fråtrekk av kr. 70,00 i skatt. | ||
I denne tida hadde Alf planar om ny båt, og hausten 1959 vart båten tinga. Så minnest Arne Johan, at han første søndag i advent var på vitjing med bestefaren. Han tok han opp på fanget så dei skulle få seg ein prat. Arne hadde to tiøringar i lomma og dei diskuterte kva dei skulle brukast til. Dei vart einige om at det burde gå til flagg på nyebåten. Slik det utvikla seg vart det ingen ny båt. | I denne tida hadde Alf planar om ny båt, og hausten 1959 vart båten tinga. Så minnest Arne Johan, at han første søndag i advent var på vitjing med bestefaren. Han tok han opp på fanget så dei skulle få seg ein prat. Arne hadde to tiøringar i lomma og dei diskuterte kva dei skulle brukast til. Dei vart einige om at det burde gå til flagg på nyebåten. Slik det utvikla seg vart det ingen ny båt. | ||
Andre juledag 1959 døde Alf, 58 år gamal. Sonen Charles hadde vore saman med far sin i drifta av | Andre juledag 1959 døde Alf, 58 år gamal. Sonen Charles hadde vore saman med far sin i drifta av «Varnes», og han overtok no som skipper. Etter vel eitt års drift fekk han seg jobb på land, og i 1961 vart båten seld.” </blockquote> | ||
Den dagen båten vart seld stod 7 åringen Rolf Inge ved roret på siste turen for | Den dagen båten vart seld stod 7 åringen Rolf Inge ved roret på siste turen for «Varnes» inn Kjøllefjorden, det vart eit usletteleg minne. | ||
==Motorar== | ==Motorar== | ||
| Linje 83: | Linje 84: | ||
*1946, Alf Nilsen, Kjøllefjord. F-10-LB. | *1946, Alf Nilsen, Kjøllefjord. F-10-LB. | ||
*1961, Arne Sørensen mfl. Skarsfjord på Ringvassøy, Tromsøysund. Båten fekk fiskerimerke T-632-TD. Seinare vart Tromsøysund slått saman med Tromsø kommune og «Varnes» fekk nytt nummer T-632-T. Det var far og søner som brukte i lag. Drifta var med garn og line i området utfor heime kommunen. I 1966 vart det sett inn høgare rekkestøtter på bakken og ein svinerygg som gjekk til atterkant bakk, klyssa vart og fjerna. I 1970 vart det ein del ombygging med mellom anna nytt styrehus i aluminium, og det vart bygt egnarhus. Det vart utført av Einar Haugland, Kårvik i Ringvassøy. | *1961, Arne Sørensen mfl. Skarsfjord på Ringvassøy, Tromsøysund. Båten fekk fiskerimerke T-632-TD. Seinare vart Tromsøysund slått saman med Tromsø kommune og «Varnes» fekk nytt nummer T-632-T. Det var far og søner som brukte i lag. Drifta var med garn og line i området utfor heime kommunen. I 1966 vart det sett inn høgare rekkestøtter på bakken og ein svinerygg som gjekk til atterkant bakk, klyssa vart og fjerna. I 1970 vart det ein del ombygging med mellom anna nytt styrehus i aluminium, og det vart bygt egnarhus. Det vart utført av Einar Haugland, Kårvik i Ringvassøy. | ||
( Når «Varnes» vart seld kjøpte Arne og Jermund Sørensen, far og son, ein båt i Vestnes, «Ona» på 52 fot, M-3-VS den fekk namnet «Roskjer».) | ( Når «Varnes» vart seld, kjøpte Arne og Jermund Sørensen, far og son, ein båt i Vestnes, «Ona» på 52 fot, M-3-VS den fekk namnet «Roskjer».) | ||
*1972, Reidar Olsen, Grunnfjord i [[Karlsøy kommune]]. Båten fekk no nytt namn; «Myrnes»,og fiskerinummer T-117-K. Olsen fiska med garn i Lofoten på vinteren ellers var det drivgarn etter laks. | *1972, Reidar Olsen, Grunnfjord i [[Karlsøy kommune]]. Båten fekk no nytt namn; «Myrnes»,og fiskerinummer T-117-K. Olsen fiska med garn i Lofoten på vinteren ellers var det drivgarn etter laks. | ||
*1979, Aksel Lorentsen, Hansnes, som også er i Karlsøy kommune. Fiskerinummeret er uendra, men får no attende namnet «Varnes». Lorentsen fiska med line og garn, vert det opplyst. | *1979, Aksel Lorentsen, Hansnes, som også er i Karlsøy kommune. Fiskerinummeret er uendra, men får no attende namnet «Varnes». Lorentsen fiska med line og garn, vert det opplyst. | ||
| Linje 95: | Linje 96: | ||
Bilder av båten er kome frå mange av eigarane og andre intereserte. Det er med å gjere historia om båten meir utfyllande. | Bilder av båten er kome frå mange av eigarane og andre intereserte. Det er med å gjere historia om båten meir utfyllande. | ||
<gallery> | <gallery> | ||
Bilde: Kontoboka_for_båten.jpg|MK «Varnes», omslagside på kontoboka. | |||
Bilde: MK-Varnes_logg_utdrag_side.01.jpg|Her er oversikt på avdraga i fyrste fire fem åra. | |||
Bilde: MK-Varnes_logg_utdrag_side.02.jpg|Dette er bilagsføringa fyrste månadane i 1947. | |||
Bilde:Lineegning klave Alf Nilsen.jpg|Lineklave merket Alf Nilsen.Ble brukt da lina ble splittet og hengt til tørk. | |||
Bilde: Modell_av_Varnes.JPG|Modellen av «Varnes» er laga av Nils Vikaunet, Bessaker. Rolf Inge Nilsen var oppdragsgivar. | |||
Bilde:Voldamotorar.JPG|MB «Varnes» hadde 22 hk Volda frå 1946. Denne er 30 hk og står i samlinga ved motorfabrikken i Volda. | Bilde:Voldamotorar.JPG|MB «Varnes» hadde 22 hk Volda frå 1946. Denne er 30 hk og står i samlinga ved motorfabrikken i Volda. | ||
Bilde: Varnes_på_hamnebukta.jpg| Her ligg «Varnes», T-632-T, på Hamnebukta, Rebbenesøy. | Bilde: Varnes_på_hamnebukta.jpg|Her ligg «Varnes», T-632-T, på Hamnebukta, Rebbenesøy. | ||
Bilde: Varnes_hos_Sørensen.jpg|Her er «Varnes» på veg inn frå linetur, fulle kasser. | |||
Bilde: Varnes_styrbord_side.jpg|Her ser ein «Varnes» på skrå bakfrå på styrbord side. | Bilde: Varnes_styrbord_side.jpg|Her ser ein «Varnes» på skrå bakfrå på styrbord side. | ||
Bilde: Varnes_styrbord_bakk.jpg|Her ser ein korleis plassen på bakken vert nytta, ser og litt av ankeret i høgrekant. | Bilde: Varnes_styrbord_bakk.jpg|Her ser ein korleis plassen på bakken vert nytta, ser og litt av ankeret i høgrekant. | ||
Bilde: Registreringskjema. Fiskeridirektoratet.jpg| MB «Varnes» hadde tre eigarar i Skjervøy kommune. Båten hadde same fiskerinummer heile tida. | Bilde: Registreringskjema. Fiskeridirektoratet.jpg|MB «Varnes» hadde tre eigarar i Skjervøy kommune. Båten hadde same fiskerinummer heile tida. | ||
Bilde: MB_Varnes_i_Skjervøy_1.jpg| Knut Johnsen har netopp fortøyd MB «Varnes», og er i ferd med å ro i land til fritidshus i Olderfjorden. | Bilde: MB_Varnes_i_Skjervøy_1.jpg|Knut Johnsen har netopp fortøyd MB «Varnes», og er i ferd med å ro i land til fritidshus i Olderfjorden. | ||
Bilde: MB_Varnes_i_Skervøy_2.jpg| MB «Varnes» i god bør på tur inn Olderfjorden. | Bilde: MB_Varnes_i_Skervøy_2.jpg|MB «Varnes» i god bør på tur inn Olderfjorden. | ||
Bilde: MB_Varnes_i_Skervøy_3.jpg|MB «Varnes» i Olderfjorden . | Bilde: MB_Varnes_i_Skervøy_3.jpg|MB «Varnes» i Olderfjorden. | ||
Bilde: MB_Varnes_i_Skjervøy_4.jpg|MB «Varnes» drifta mykje i Olderfjorden. Den er vill og vakker omkransa av høge fjell. | Bilde: MB_Varnes_i_Skjervøy_4.jpg|MB «Varnes» drifta mykje i Olderfjorden. Den er vill og vakker omkransa av høge fjell. | ||
Bilde: MB_Varnes_i_Skjervøy_5.jpg|MB «Varnes» drifta mykje i Olderfjorden. Den er vill og vakker omkransa av høge fjell. | Bilde: MB_Varnes_i_Skjervøy_5.jpg|MB «Varnes» drifta mykje i Olderfjorden. Den er vill og vakker omkransa av høge fjell. | ||
| Linje 113: | Linje 115: | ||
Bilde: MB_Varnes_skjøte._Skjervøy.jpg|Skipsskjøte for MB «Varnes» frå Henrik Johansen til Knut Johnsen. | Bilde: MB_Varnes_skjøte._Skjervøy.jpg|Skipsskjøte for MB «Varnes» frå Henrik Johansen til Knut Johnsen. | ||
Bilde: MB_Varnes_merkebrev._Skjervøy.jpg|Merkebrev for MB «Varnes». Ein kan her sjå at båten er målt til 36,6 fot. | Bilde: MB_Varnes_merkebrev._Skjervøy.jpg|Merkebrev for MB «Varnes». Ein kan her sjå at båten er målt til 36,6 fot. | ||
Bilde: Tromsø_havn.Fiskeflåten_på_veg_til_Lofotfiske.Varnes_01.jpg|Tromsø havn truleg 1965. | Bilde: Tromsø_havn.Fiskeflåten_på_veg_til_Lofotfiske.Varnes_01.jpg|Tromsø havn truleg 1965. «Varnes» T-632-T | ||
Bilde: Tromsø_havn.Fiskeflåten_på_veg_til_Lofotfiske.Varnes_02.jpg|Tromsø havn truleg 1965. | Bilde: Tromsø_havn.Fiskeflåten_på_veg_til_Lofotfiske.Varnes_02.jpg|Tromsø havn truleg 1965. «Varnes» T-632-T | ||
</gallery> | </gallery> | ||
==Kjelder== | ==Kjelder== | ||
*[[Fiskeriregisteret|Fortegnelse over Merkepliktige Norske Fiskefarkoster]] | *[[Fiskeriregisteret|Fortegnelse over Merkepliktige Norske Fiskefarkoster]] | ||
*Håkon Høydalsvik f. 1922, medeigar av Vik båtbyggeri. | *Håkon Høydalsvik f. 1922, d. 2017, medeigar av Vik båtbyggeri. | ||
*Magnar Høydal: Eiga arbeidserfaring frå L/L Vik Båtbyggeri | |||
*Boka, Fiskeflåten i Lebesby kommune gjennom 100 år, ved Leif Yngve og Leif Petter Wallenius. | *Boka, Fiskeflåten i Lebesby kommune gjennom 100 år, ved Leif Yngve og Leif Petter Wallenius. | ||
* | *Skrifteleg materiale frå Rolf Inge Nilsen. | ||
* | *Telefonsamtale med Alf Nilsen d.y. og med seinare eigarar. | ||
*Svein Solberg, Skjervøy har skanna bilder og skaffa informasjon. | *Svein Solberg, Skjervøy har skanna bilder og skaffa informasjon. | ||
*Wikipedia.no om Kjøllefjord kyrkje. | *Wikipedia.no om Kjøllefjord kyrkje. | ||
| Linje 135: | Linje 137: | ||
{{DEFAULTSORT:Varnes}} | {{DEFAULTSORT:Varnes}} | ||
[[Kategori: Høydalen (Volda)]] | [[Kategori: Høydalen (Volda)]] | ||
[[Kategori: | [[Kategori:Kravellbygging]] | ||
[[Kategori:Volda kommune]] | [[Kategori:Volda kommune]] | ||
[[Kategori:Lebesby kommune]] | [[Kategori:Lebesby kommune]] | ||
| Linje 142: | Linje 144: | ||
[[Kategori:Skjervøy kommune]] | [[Kategori:Skjervøy kommune]] | ||
[[Kategori:Fiskefartøy]] | [[Kategori:Fiskefartøy]] | ||
{{nn}} | |||