Mikrohistorie: Forskjell mellom sideversjoner

== Framvekst ==

Det ser likevel ut til at det var i Italia frå kring 1970 at fagområdet mikrohistorie slik det blir forstått internasjonalt voks fram, i større grad (enn i Tyskland) knytt til nokre få italienske enkelthistorikarar, med Carlo Ginzburg som den mest sentrale. Desse var i utgangspunktet marxistisk orienterte, men mista etter kvart tiltrua til den makrohistoriske teorien om økonomisk vokster som både marxistar og ikkje-marxistar hadde felles.<ref>Iggers 1997, s. 107.</ref> Dei utvikla eit nytt sosialhistorisk konsept basert på tolking og forteljing i liten skala.<ref>Christiansen 2000, s. 172f.</ref>

Den tyske mikrohistorievarianten er meir inspirert av antropologiske samfunnsstudiar (community studies); ein grundig gjennomgang av heile (små) lokalsamfunn over til dels lange tidsrom heller enn enkeltaktørar, og er sterkt prega av fagomgrep frå historisk antropologi. Bak det kjente arbeidet om vevarlandsbyen Laichingen (1650-1900) sto [[Hans Medick]], ein av dei leiande tyske mikrohistorikarene.<ref>Sjå t.d. Kjeldstadli 1989 og Gorißen 1988.</ref> Også dei tre monumentale bøkene om den vesle tyske landsbyen Neckarhausen frå 1500-talet til kring 1900 (1984, 1990 og 1998) av David Warren Sabean bør nemnast her. Men grensene er ikkje heilt geografiske; den italienske historikaren Giovanni Levi skreiv i 1985 ei bok som òg bygde på ei nitid registrering, lenking og kopling av personhistoriske kjelder som grunnlag for å analysere forhold som slektsskap og økonomi, gjensidigheit og sal og kjøp av jord, arv med meire.<ref>Levi 1985, engelsk 1988.</ref>

På 2010-talet har feltet utvikla seg vidare. Med utgangspunkt i fagmiljø i Ungarn og på Island er det etablert [http://www.microhistory.eu/ eit mikrohistorienettverk] og to nye bøker dedikert til feltet eller perspektivet er publisert.<ref>Magnússon og Szijártó 2013 og Götlund og Kåks 2014.</ref> Det er òg gjort forsøk på ein meir presist definisjon av feltet, formulert at historikaren  István Szijártó ved Eötvös Loránd-universitetet i Budapest. Han meiner mikrohistorie bør vere :<br />

# Ei intensiv undersøking av eit relativt presist avgrensa mindre objekt,

# som legg vekt på at historiske aktørar har sjølvstendig aktiv vilje til å handle.

Også Giovanni Levi har sterke meiningar om kva mikrohistorie eigentleg er (bør vere). Han meiner feltet i større grad er inspirert av Antonio Gramsci ([[hegemoni]]-omgrepet), E. P. Thompson (historie nedafrå), Manchesterskulen i antropologi (fokus på «case studies» og detaljert analyse av enkelttilfelle av [[sosial interaksjon]]) og innovative enkeltforskarar som [[Natalie Zemon Davis]] (som fekk [[Holbergprisen]] i 2010). I framveksten av feltet i Italia drøfta dei korleis ein kunne generalisere utan å filtrere bort individa og situasjonane, eller omvendt: korleis skildre enkeltpersonar og -hendingar utan å kategorisere dei og dermed gje slipp på ei forståing av allmenne problem. Løysinga Levi gir da å ''fortelje utan å tildekke reglane i spelet til historikaren''.<ref>Levi 1985.</ref> Dette kan seiast å gå mot ei utsegn som skal vere etter [[Jens Arup Seip]] om å «rive stillaset»: Levi meiner ein skal rive stillaset, og ope forklare prosessen slik at måtane den konkrete forteljinga er konstruert på kjem klart fram. Ein må vise både dei spora som førte til målet og dei som ikkje gjorde det, måten spørsmåla vart formulert på og måten ein søkte etter svara på. Dette prinsippet bryt i tilfelle relativt sterkt med den oppskrifta på «historieskrivingas tre fasar» som [[Harald Winge]] i si tid gav<ref> i antologien ''Formidling av historie'', HIFO 1987 s. 36-42.</ref> – der han meinte dette «stillaset» ville verke forstyrrande og irriterande på «den ikkje-profesjonelle lesaren». Winge var jo styrar for [[Norsk lokalhistorisk institutt]] og meinte nok i alle fall dette burde gjelde lokalhistoria.

Også i Sverige er feltet i framvekst, jf. Götlind og Kåks 2014 og (svensk) ''Historisk Tidskrift'', som hadde nr. 3 i 2017 som [http://www.historisktidskrift.se/fulltext/2017-3/index.htm eige temanummer] om mikrohistorie.

Det er ikkje mange norske historikarar som uttrykkjeleg har forsøkt å skrive historie innafor denne sjangeren. [[Sølvi Sogner]] har publisert mindre arbeid ho sjølv har definert som mikrohistorie i den tydinga som er nytta her.<ref>Sogner 1994, Sogner 2006.</ref> [[Jostein Nerbøvik]] skreiv i 1997 eit band i serien [[Voldasoga]]: ''Holmgang med havet'', med fyr- og merkevesenet som tema. Emnet var «ikkje noko mindre enn korleis dette landet vart tilgjengeleg sjøvegen, dag som natt, den gongen sjøvegen var den viktigaste. Det handlar om statsbygging og nasjonsutvikling i fortetta og konkret form» (s. 14). «Samtidig fell emnet inn i eit vidare nasjonalt og jamvel eit internasjonalt perspektiv» (s. 15). Det er likevel usikkert om denne boka kan kallast «strengt» mikrohistorisk - etter som ho trass alt sjølvsagt òg har eit lokalt perspektiv.<ref> Kjelland: 245</ref>

== Referansar ==

* Sogner, Sølvi 1994: Mikrohistorie og menneskeskjebner. De gamle tingbøkene – en «ny» og spennende kilde. ''Kirke og kultur'' nr 1: 21–31.

* Sogner, Sølvi 2006: Magnus og Barbara. Mikrohistorie i Nordsjøregionen på 1600-tallet. ''Historisk tidsskrift'' 3: 377–401.

[[Kategori:Metode|{{PAGENAME}}]]

{{F1}}