Veiledere, Administratorer
164 188
redigeringer
→Framvekst: noko tillegg om tysk mikrohistorie
(gjør om til referanser i teksten til fotnoter) |
(→Framvekst: noko tillegg om tysk mikrohistorie) |
||
| Linje 10: | Linje 10: | ||
I 1970-åra voks det i fleire land fram motførestillingar mot denne forma for historieforsking og -skriving. Det var kanskje innan ein nabodisiplin, sosialantropologien, dei nye trendane viste seg først. Dette faget hadde i perioden frå 1920- fram mot 1960-talet gjennomgått ei utvikling mot ein «naturvitskap om samfunn» som var nærast antihistorisk. Kravet om meir historisk djupne reiste seg gradvis blant yngre forskarar; fagområdet ''historisk antropologi'' voks fram (Christiansen 2000: 122f., jfr òg Kjeldstadli 1989). Både innafor sosialantropologien og den historiske varianten voks elles kritikken av det etnosentriske grunnsynet faget hadde vore prega av: synet på visse samfunn som meir «primitive» enn andre. | I 1970-åra voks det i fleire land fram motførestillingar mot denne forma for historieforsking og -skriving. Det var kanskje innan ein nabodisiplin, sosialantropologien, dei nye trendane viste seg først. Dette faget hadde i perioden frå 1920- fram mot 1960-talet gjennomgått ei utvikling mot ein «naturvitskap om samfunn» som var nærast antihistorisk. Kravet om meir historisk djupne reiste seg gradvis blant yngre forskarar; fagområdet ''historisk antropologi'' voks fram (Christiansen 2000: 122f., jfr òg Kjeldstadli 1989). Både innafor sosialantropologien og den historiske varianten voks elles kritikken av det etnosentriske grunnsynet faget hadde vore prega av: synet på visse samfunn som meir «primitive» enn andre. | ||
I Tyskland utvikla opposisjonen mot den upersonlege, kvantifiserande sosialhistoria først på 1980-talet seg til det som på norsk har vore kalla «kvardagshistorie» (Alltagsgeschichte). Denne tilnærminga kan delast i ein del som i alle fall til ein viss grad fell inn under mikrohistorieomgrepet slik det er nytta her, og ein del som kanskje i større grad liknar norsk fagleg lokalhistorieskriving. Det kan sjå ut til at den akademiske delen av retninga fekk etter måten raskt ein sterkare posisjon i det nasjonale tyske fagmiljøet enn det den tilsvarande rørsla i USA og England fekk | I Tyskland utvikla opposisjonen mot den upersonlege, kvantifiserande sosialhistoria først på 1980-talet seg til det som på norsk har vore kalla «kvardagshistorie» (Alltagsgeschichte). Denne tilnærminga kan delast i ein del som i alle fall til ein viss grad fell inn under mikrohistorieomgrepet slik det er nytta her, og ein del som kanskje i større grad liknar norsk fagleg lokalhistorieskriving. Det kan sjå ut til at den akademiske delen av retninga fekk etter måten raskt ein sterkare posisjon i det nasjonale tyske fagmiljøet enn det den tilsvarande rørsla i USA og England fekk.<ref>Sjå m.a. Kaldal 1994, s. 98ff.</ref> | ||
Det ser likevel ut til at det var i Italia frå kring 1970 at fagområdet mikrohistorie slik det blir forstått internasjonalt voks fram, i større grad (enn i Tyskland) knytt til nokre få italienske enkelthistorikarar, med Carlo Ginzburg som den mest sentrale. Desse var i utgangspunktet marxistisk orienterte, men mista etter kvart tiltrua til den makrohistoriske teorien om økonomisk vokster som både marxistar og ikkje-marxistar hadde felles | Det ser likevel ut til at det var i Italia frå kring 1970 at fagområdet mikrohistorie slik det blir forstått internasjonalt voks fram, i større grad (enn i Tyskland) knytt til nokre få italienske enkelthistorikarar, med Carlo Ginzburg som den mest sentrale. Desse var i utgangspunktet marxistisk orienterte, men mista etter kvart tiltrua til den makrohistoriske teorien om økonomisk vokster som både marxistar og ikkje-marxistar hadde felles.<ref>Iggers 1997, s. 107.</ref> Dei utvikla eit nytt sosialhistorisk konsept basert på tolking og forteljing i liten skala.<ref>Christiansen 2000, s. 172f.</ref> | ||
Også den språklege vendinga i historiefaget og forteljinga sin plass i faget inngår i forståinga av denne tilnærminga. | Også den språklege vendinga i historiefaget og forteljinga sin plass i faget inngår i forståinga av denne tilnærminga. | ||
Boka Carlo Ginzburg skreiv i 1976 (på svensk 1983) om ein italiensk møller på 1500-talet og dei ideane han hadde om korleis verda hang saman var i 1999 | Boka Carlo Ginzburg skreiv i 1976 (på svensk 1983) om ein italiensk møller på 1500-talet og dei ideane han hadde om korleis verda hang saman, var i 1999 omsett til 13 språk.<ref>Thing 1999, s. 7.</ref> Italiensk mikrohistorie har generelt hatt fokus på enkeltaktørar i historia. | ||
Den tyske mikrohistorievarianten er meir inspirert av antropologiske samfunnsstudiar (community studies); ein grundig gjennomgang av heile (små) lokalsamfunn over til dels lange tidsrom heller enn enkeltaktørar, og er sterkt prega av fagomgrep frå historisk antropologi | Den tyske mikrohistorievarianten er meir inspirert av antropologiske samfunnsstudiar (community studies); ein grundig gjennomgang av heile (små) lokalsamfunn over til dels lange tidsrom heller enn enkeltaktørar, og er sterkt prega av fagomgrep frå historisk antropologi. Landsbyane Kiebingen og Laichingen i Sør-Tyskland er mellom dei lokalsamfunna som tyske mikrohistorikarar har studert. Bak det kjente arbeidet om veverlandsbyen Laichingen sto [[Hans Medick]], ein av dei leiande tyske mikrohistorikarene.<ref>Sjå t.d. Kjeldstadli 1989 og Gorissen 1988.</ref> | ||
I Danmark har kulturforskaren Palle Ove Christiansen vidareutvikla denne antropologisk inspirerte mikrohistoria ved å kombinere notidig feltarbeid med grundige arkivstudiar slik mange norske lokalhistorikarar er fortrulege med i noko han sjølv har kalla antropologiske feltstudiar blant menneske i fortida | I Danmark har kulturforskaren Palle Ove Christiansen vidareutvikla denne antropologisk inspirerte mikrohistoria ved å kombinere notidig feltarbeid med grundige arkivstudiar slik mange norske lokalhistorikarar er fortrulege med i noko han sjølv har kalla antropologiske feltstudiar blant menneske i fortida.<ref>Christiansen 2004, s. 24f og 135.</ref> | ||
==Mikrohistorie i Noreg== | ==Mikrohistorie i Noreg== | ||