Nicolai Hersleb Ramm: Forskjell mellom sideversjoner

<onlyinclude>{{thumb høyre|Ramm N H.jpg|Niolai Hersleb Ramm. Samtidig relieff (?). Ukjent kunstnar.}}

'''[[Nicolai Hersleb Ramm]]''' (fødd [[4. februar]] [[1756]] i [[Furnes]] i nåverande [[Ringsaker kommune]], død [[11. september]] [[1830]] på [[Tynset]]) var utdanna som offiser, men var mesteparten av sitt yrkesaktive liv tilsett som skoginspektør ved [[Røros]] og [[Folldal]] verk. Han kjøpte garden Moen ([[Museumssenteret Ramsmoen|Ramsmoen]]) på Tynset ca. 1787, og budde der til sin død. Ramm var med og la til rette for bureisinga i [[Bardu]] på slutten av 1700-talet, der mange frå Tynset og andre stader i [[Nord-Østerdal|Nord-Østerdalen]] og [[Gudbrandsdalen]] kom til å slå seg ned. Nicolai Hersleb Ramm var morfar til [[Nikolai Ramm Østgaard]], som delvis var oppfostra hjå bestefaren på Ramsmoen. </onlyinclude>

Magdalene og sonen Nicolai budde hjå foreldra hennar på Hornnes i fire-fem år frå 1757, medan Eilert J.v. Hadelen Ramm var utkommandert til [[Holstein]]. Da båe besteforeldra i Skjeberg døydde, flytta mor og son attende til ektemann og far, som nå visstnok budde  på [[Vesle-Ile]] på Furnes, ein gard som på det tidspunktet var ått av major Statius Jacob Mathezon.<ref>Furnes bygdebok I, side 387.</ref>

Nicolai H. Ramm fortel sjølv i sine livsminne<ref>Her referert etter Streitlien, I.A. 1974.</ref> at han i oppveksten var plaga av noko som i dag truleg ville ha vore diagnostisert som sterke depresjonar, Som 12-åring gjekk han i sjølvmordstankar. Han fekk hjelp og trøyst frå drengen og tenestejenta på garden, noko som gav han respekt for vanlege arbeidsfolk, og som gjorde sitt til å forme synet hans på [[stand|standssamfunnet]]. Han skriv som 70-åring om dette: «Hvor ofte har jeg siden fundet en høy og edel Sjæl hos Tjeneren og en Skurkesjæl hos Herren».<ref>Streitlien, I.A. 1974 side 77.</ref>

{{thumb høyre|Anne Ramm silhuett.jpg|Anne Ramm fødd Endresen. Samtidig silhuett. Ukjent kunstnar.}}

Nicolai Hersleb Ramm gifta seg 1785 med Anne Endresen (fødd 1754 i [[Christiania]], død 1838 i Tynset), dotter til gravør og signetstikkar Hans Endresen.  

Dei to fekk fire born:

Så vart han utnemnd til [[sekondløytnant]] ved [[Nordenfjeldske gevorbne infanteriregiment]] 1. juli 1776. Regimentet hadde standkvarter i Christiania. I 1778 vart han kommandert til [[Kongsvinger festning]] for å hjelpe ingeniøren der med kartlegginga rundt festningsområdet. Han var attende i Christiania i 1781. Han avanserte ikkje vidare som offiser, da han mot slutten av 1785 søkte og fekk avskil for å overta stillinga som skoginspektør for [[Røros koparverk]] og [[Fredriksgaves koparverk]] (Folldalen).

{{thumb høyre|Ramsmoen Fasterloftet.jpg|Det såkalla Fasterloftet på Ramsmoen, som stod til ut i 1950-åra. Bygningen fekk namn etter Hersleb Ramms ugifte syster Maren Magdalene. I følgje N.R.Østgaards minne frå barndomen på Ramsmoen i 1820-åra, var «Gammelfaster» ei litt eksentrisk og «giftesyk» dame. Bygningen er her teikna av [[Henrik Mathiesen]] i 1891.}}

På folketeljingstidspunktet 1801 bestod hushaldet på Ramsmoen av ekteparet Ramm med tre heimeverande born i alderen 13-15 og dessutan N.H. Ramms ugifte syster Maren Magdalene. <ref>[http://digitalarkivet.no/cgi-win/webcens.exe?slag=visbase&sidenr=1&filnamn=f18010437&gardpostnr=124&personpostnr=738&merk=738#ovre Folketeljinga 1801, Digitalarkivet.]</ref>  

Hushaldet hadde i 1801 ei tenestejente og ein dreng. Men den sistnemnde kan ha vore tenestekar for den [[Leksikon:Lottebruk|lottbrukar]]-familien i følgje folketeljinga også bur på garden. Det er eit ektepar med eitt barn. Samanhengen må vere at denne familien driv gardsbruket etter avtale om deling av avling og avdrått med eigaren Hersleb Ramm.

I 1788 fekk skoginspektøren i oppdrag frå [[Rentekammeret]] å reise nordover for å synfare skogane i Bardu med tanke på rydding og busetjing der.  Ramm reiste saman med futen i [[Senja og Troms fogderi|Senja og Troms]], [[Jens Holmboe]], som var initiativtakar til og pådrivar i koloniseringsarbeidet der.  

For Ramm tok reisa fire månader frå april til august 1789. Jamvel om han ikkje agiterte direkte for flytting til Bardu, er det liten tvil om at beretningane hans gjorde sitt til at koloniseringa av Bardu og [[Målselv]] vart dominert av innflyttarar frå Nord-Østerdalen og Gudbrandsdalen. Før 1789 var det folk frå [[Vefsn]] og [[Rana]] på [[Helgeland]] som hadde slege seg ned nedst i Målselvdalen.<ref>Kiil, A. 1976 side 33-34</ref> Også futen Holmboe hadde gode kontakter i den same landsdelen som Ramm. Holmboe var fødd og oppvaksen på [[Lesja]], og korresponderte mellom anna med den driftige bonden og entreprenøren [[Ole Olsen Evenstad (1739-1806)|Ole Evenstad]] i [[Stor-Elvdal]], som skal ha fått husmannsfamiliar derifrå til å dra nordover. Holmboe gjekk inn for at sørnorske bønder og ikkje den etter hans oppfatning mindre jordbrukskyndige kystbefolkninga skulle bli nybyggjarar i Bardu og Målselv.  

For sitt samfunnsnyttige arbeid vart Ramm tildelt borgerdådsmedaljen den 31. oktober 1821.<ref>Streitlien, I.A. 1975 side 56, jf. Røst, O. 1883 side 275.</ref> Det var fyrste året medaljen vart utdelt etter at den var innstifta av ved kongeleg resolusjon i 1819. Det skulle vere ei høgthengjande påskjønning for «flid og duelighed ved forliksvesenet og andre lignende ombud samt for borgerlige fortjenester av riket», som det heitte i dei fyrste statuttane.

<references/>

[[Kategori:Personer fra Tynset kommune]]

[[Kategori:Personer fra Oslo kommune]]

[[Kategori:Personer fra Ringsaker kommune]]

[[Kategori:Embets- og tjenestemenn ]]