lokalhistoriewiki.no

Olav Sandåker: Forskjell mellom sideversjoner

Side Samtale

Olav Sandåker (vis kilde)

Sideversjonen fra 29. aug. 2018 kl. 07:33

395 byte lagt til ,  29. aug. 2018
kat
(Illustrasjon)
(kat)
 
(9 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
{{thumb|Olav Sandaaker.JPG|Olav Sandåker dreiv Lårdal Fabriker frå 1932-1962.|Vegviser for Lårdal og Mo herad, Skien, 1950.}}
{{thumb|Olav Sandaaker.JPG|Olav Sandåker dreiv Lårdal Fabriker frå 1932-1962.|Vegviser for Lårdal og Mo herad, Skien, 1950.}}
'''[[Olav Sandåker]]''' vart født på Sandåker i [[Morgedal]] 18. januar 1897. Han var son av Sigrid Sigurdsdotter Høgetveit og Lavrants Sveinungson. Olav var yngst av elleve syskjen. Han var gift med Anne Johannesdotter (f. 1905, d 1993.)
'''[[Olav Sandåker]]''' (fødd på Sandåker i [[Morgedal]] [[18. januar]] [[1897]]<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20060629030056.jpg Kyrkjeboka]</ref>, død 30. april 1978<ref>[http://www.soge.kviteseid.no/individual.php?pid=I15424&ged=Kviteseid.GED Ættesoga for Kviteseid.]</ref>) var son av Sigrid Sigurdsdotter Høgetveit og Lavrants Sveinungson. Olav var yngst av elleve syskjen. Han var gift med Anne Johannesdotter (f. 1905, d 1993.)


== Liv og virke ==
== Liv og virke ==
Då Olav vart 18 år fekk han plass på [[Telemark Folkehøgskule]] som låg på [[Utsond (Kviteseid)|Utsond]] i [[Kviteseid]] (der [[Kvitsund Gymnas]] ligg i dag). Her utmerka han seg i stil og diktning, og til elevbladet "Frihug" gav han mangt eit bidrag. Etter tida på folkehøgskulen meldte han seg til lærarskulene i Kristiansand, men her slutta han ikkje lenge etter. Han meldte seg i staden opp på eit tre månaders kurs ved ein kommunal handelsskule i same byen.  
Då Olav vart 18 år fekk han plass på [[Telemark Folkehøgskule]] som låg på [[Utsond (Kviteseid)|Utsond]] i [[Kviteseid]] (der [[Kvitsund Gymnas]] ligg i dag). Her utmerka han seg i stil og diktning, og til elevbladet [[Frihug (elevavis)|Frihug]] gav han mangt eit bidrag. Etter tida på folkehøgskulen meldte han seg til lærarskulene i Kristiansand, men her slutta han ikkje lenge etter. Han meldte seg i staden opp på eit tre månaders kurs ved ein kommunal handelsskule i same byen.  


Olav flutte snart heimover. Han dreiv tømmerhogst og hadde andre småjobbar. Snart fekk han arbeid hjå [[Landhandlar T. O. Trovatn|landhandlar T. O. Trovatn]] på Mogen i [[Øyfjell]]. Her arbeidde han som slåttekar og krambusvein. Han arbeidde også i butikkar i Kviteseid og i Brunkeberg.
Olav flutte snart heimover. Han dreiv tømmerhogst og hadde andre småjobbar. Snart fekk han arbeid hjå [[Landhandlar T. O. Trovatn|landhandlar T. O. Trovatn]] på Mogen i [[Øyfjell]]. Her arbeidde han som slåttekar og krambusvein. Han arbeidde også i butikkar i Kviteseid og i [[Brunkeberg]].


I 1932 kjøpte han [[Lårdal Fabrikker]] som omfatta sagbruk, høvleri, fyrhus, turke og eigen kraftstasjon. Frå sagbruket leverte han materiale til dei kringliggjande distrikta, men også til Vestlandet og Setesdal. Fabrikken solgte han til [[Råmunddal Møbelfabrikk|Råmunddal Bygg & Trevare]] i 1962.  
I 1932 kjøpte han [[Lårdal Fabrikker]] som omfatta sagbruk, høvleri, fyrhus, turke og eigen kraftstasjon. Frå sagbruket leverte han materiale til dei kringliggjande distrikta, men også til Vestlandet og Setesdal. Fabrikken solgte han til [[Råmunddal Møbelfabrikk|Råmunddal Bygg & Trevare]] i 1962.  
Linje 12: Linje 12:


{{thumb|No-nb digibok 2013111808064 0826 3.jpg|Lårdal Fabriker måla av Olav Sandåker. Ukjend årstal.|Illustrasjon henta frå Johs. Sætherskaar, Det Norske Næringsliv 4, Telemark Fylkesleksikon, Bergen, 1949.}}
{{thumb|No-nb digibok 2013111808064 0826 3.jpg|Lårdal Fabriker måla av Olav Sandåker. Ukjend årstal.|Illustrasjon henta frå Johs. Sætherskaar, Det Norske Næringsliv 4, Telemark Fylkesleksikon, Bergen, 1949.}}
=== Kunstnaren ===
== Kunstnaren ==
Ein dag Olav arbeidde i butikken på Mogen kom [[Sveinung Svalastog]] innom. Svalastog fekk sjå nokre teikningar som Olav hadde laga, og vart svært oppglødd. Han råda Olav til å gå kunstnarvegen. Men Olav heldt fram å arbeide som krambusvein - både i Kviteseid og [[Brunkeberg]]. Ei tid vart han med [[Knut K. Hovden]] i Aust-Telemark og rosemåla, og frå han fekk Olav lære mykje. I heimen hans i Lårdal skal det ha stått eit utskore kroskåp som fekk 1. premie på ei utstilling i Kviteseid i 1931 (fru kemmerherreinne fru Cappelens gåvepremie).  
Ein dag Olav arbeidde i butikken på Mogen kom [[Sveinung Svalastog]] innom. Svalastog fekk sjå nokre teikningar som Olav hadde laga, og vart svært oppglødd. Han råda Olav til å gå kunstnarvegen. Men Olav heldt fram å arbeide som krambusvein - både i Kviteseid og [[Brunkeberg]]. Ei tid vart han med [[Knut K. Hovden]] i Aust-Telemark og rosemåla, og frå han fekk Olav lære mykje. I heimen hans i Lårdal skal det ha stått eit utskore kroskåp som fekk 1. premie på ei utstilling i Kviteseid i 1931 (fru kammerherrinne fru Cappelens gåvepremie).  


Medan han dreiv forretning i Kviteseid møtte han kunstnaren [[Erik Werenskiold]] og viste han nokre måleri og teikningar oppe på romet sitt. - Slutt med landhandleriet og bli kunstmaler, rådde Werenskiold han til. Olav var frista til å fylgje rådet, men var redd fattigdomen.
Medan han dreiv forretning i Kviteseid møtte han kunstnaren [[Erik Werenskiold]] og viste han nokre måleri og teikningar oppe på romet sitt. - Slutt med landhandleriet og bli kunstmaler, rådde Werenskiold han til. Olav var frista til å fylgje rådet, men var redd fattigdomen.


Olav heldt fram med rosemåling, men òg med landskaps- og portrettmåleri. Han hadde eige atelier i Lårdal, der han eigde og dreiv [[Lårdal Fabrikker]] frå 1932. Der fekk han telegram frå bilethoggaren [[Gunnar Utsond]]: "Gratulerer med dagen, slutt med sagen."<ref>https://digitaltmuseum.no/021046396152/flyktninger-maleri?aq=text%3A%22Sand%C3%A5ker%22&i=4</ref>
Olav heldt fram med rosemåling, men òg med landskaps- og portrettmåleri. Han hadde eige atelier i Lårdal, der han eigde og dreiv [[Lårdal Fabrikker]] frå 1932. Der fekk han telegram frå bilethoggaren [[Gunnar Utsond]]: «Gratulerer med dagen, slutt med sagen».<ref>[https://digitaltmuseum.no/021046396152/flyktninger-maleri?aq=text%3A%22Sand%C3%A5ker%22&i=4 Oppføring på Digitalt Museum.]</ref>


Olav tok eit kurs på [[Leon Aurdals Malerskole|Leon Aurdals malerskole]] på [[Majorstua]] og gjekk på [[Kunstakademiet]] i 1936. Motiva henta han frå landskapet i [[Telemark]]. Han måla i ein naturalistisk stil, med grove penselstrøk og sterke fargar. Han har produsert om lag 600 måleri. Ein del av desse er i dag del av samlinga til [[Vest-Telemark Museum]], mellom anna ''[https://digitaltmuseum.no/021045798258/fornesbrunen-maleri/media?aq=text%3A%22Olav%22%2C%22Sand%C3%A5ker%22&i=1 Førnesbrunen]'', måla i 1937.
Olav tok eit kurs på [[Leon Aurdals Malerskole|Leon Aurdals malerskole]] på [[Majorstua]] og gjekk på [[Kunstakademiet]] i 1936. Motiva henta han frå landskapet i [[Telemark]]. Han måla i ein naturalistisk stil, med grove penselstrøk og sterke fargar. Han har produsert om lag 600 måleri. Ein del av desse er i dag del av samlinga til [[Vest-Telemark Museum]], mellom anna ''[https://digitaltmuseum.no/021045798258/fornesbrunen-maleri/media?aq=text%3A%22Olav%22%2C%22Sand%C3%A5ker%22&i=1 Førnesbrunen]'', måla i 1937.


{{thumb|No-nb digibok 2013111808064 0826 1.jpg|Olav Sandåker.|Johs. Sætherskar, Det Norske Næringsliv 4, Telemark Fylkesleksikon, Bergen, 1949.}}
{{thumb|No-nb digibok 2013111808064 0826 1.jpg|Olav Sandåker.|Johs. Sætherskar, Det Norske Næringsliv 4, Telemark Fylkesleksikon, Bergen, 1949.}}
=== Spelemannen ===
 
Fela til Olav var laga av den kjende felemakaren [[Åsmund Hovden]], og på denne spela Olav mange kjende slåttar. Han spela både til dans og på kappleik.  
== Spelemannen ==
Fela til Olav var laga av den kjende felemakaren [[Åsmund Hovden]], og på denne spela Olav mange kjende slåttar. Han spela både til dans og på kappleik.


== Bibliografi ==
== Bibliografi ==
* Olav Sandaaker, Helsing frå Telemark i dikt og prosa, Lårdal, 1973.
* Sandaaker, Olav ''Helsing frå Telemark i dikt og prosa'', Lårdal, 1973.
 
== Referanser ==
<references />


== Kjelder ==  
== Kjelder ==  
* [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2011042708091 Olav T. Bakken, Lårdalsoga, Skien, 1978], s. 194.
* [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2011042708091 Bakken, Olav T. ''Lårdalsoga'', Skien, 1978], s. 194.
* [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2014120908014 Lårdal Arbeiderlag, Minneskrift til arbeiderrørsla i Lårdal 1904-1984, Lårdal, 1986].
* [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2014120908014 Lårdal Arbeiderlag, ''Minneskrift til arbeiderrørsla i Lårdal 1904-1984'', Lårdal, 1986].


== Eksterne lenker ==
== Eksterne lenker ==
* Arbeiderbladet 20.12.1960. [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digavis_arbeiderbladetoslo_null_null_19601220_75_297_1 Digital utgåve].
* ''Arbeiderbladet'' 20.12.1960. [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digavis_arbeiderbladetoslo_null_null_19601220_75_297_1 Digital utgåve].
* Nordisk Tidende 19.01.1961. [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digavis_nordisktidende_null_null_19610119_71_3_1 Digital utgåve].
* ''Nordisk Tidende'' 19.01.1961. [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digavis_nordisktidende_null_null_19610119_71_3_1 Digital utgåve].
* Kyrkjeboka: http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20060629030056.jpg
* [http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20060629030056.jpg Kyrkjeboka]
* Ættesoga frå Kviteseid: http://www.soge.kviteseid.no/individual.php?pid=I15424&ged=Kviteseid.GED
* [http://www.soge.kviteseid.no/individual.php?pid=I15424&ged=Kviteseid.GED Ættesoga frå Kviteseid]


{{DEFAULTSORT:Sandåker, Olav}}
[[Kategori:Personer]]
[[Kategori:Tokke kommune]]
[[Kategori:Tokke kommune]]
[[Kategori:Kviteseid kommune]]
[[Kategori:Kviteseid kommune]]
[[Kategori:Spelemenn]]
[[Kategori:Spelemenn]]
[[Kategori:Kunstnere]]
[[Kategori:Kunstnere]]
[[Kategori:Rosemålar]]
[[Kategori:Fødsler i 1897]]
[[Kategori:Fødsler i 1897]]
[[Kategori:Dødsfall i 1978]]
{{nn}}
Hentet fra «https://dev.lokalhistoriewiki.no/wiki/Spesial:Mobildiff/886914...1146729»