Veiledere, Administratorer
9 032
redigeringer
Redigering
(Utbygging) |
(Redigering) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
'''[[Peder Hjermann|Peder Pedersson Hjermann]]''' (fødd [[1. desember]] [[1754]] i [[Lærdal]], død [[25. desember]] [[1834]]) var gardbrukar på [[Stødno]] (Stødnum) i Hauge sokn, postopnar og [[eidsvollsmann]]. | '''[[Peder Hjermann|Peder Pedersson Hjermann]]''' (fødd [[1. desember]] [[1754]] i [[Lærdal]], død [[25. desember]] [[1834]]) var gardbrukar på [[Stødno]] (Stødnum, Stønjum) i Hauge sokn, postopnar og [[eidsvollsmann]]. | ||
Slektsnamnet Hjermann skriv seg frå ein dansk innvandrar, Peder Nilsen Hjermann, som tok borgarskap i Bergen i 1635. Han vart også [[Leksikon:Hospital|hospitalforstandar]] der og forvaltar av [[Apostelgodset]] som mange gardar i Sogn tilhøyrde. Han vart ein velståande jordeigar også privat, og åtte mellom anna ein del i Stødno. Ein brorson av han vart gjestgjevar og handelsmann på [[Lærdalsøyri]], og sonen hans vart fyrste gardbrukaren med slektsnamnet Hjermannpå Stødno. Han var farfar til eidsvollsmannen. | Slektsnamnet Hjermann skriv seg frå ein dansk innvandrar, Peder Nilsen Hjermann, som tok borgarskap i Bergen i 1635. Han vart også [[Leksikon:Hospital|hospitalforstandar]] der og forvaltar av [[Apostelgodset]] som mange gardar i Sogn tilhøyrde. Han vart ein velståande jordeigar også privat, og åtte mellom anna ein del i Stødno. Ein brorson av han vart gjestgjevar og handelsmann på [[Lærdalsøyri]], og sonen hans vart fyrste gardbrukaren med slektsnamnet Hjermannpå Stødno. Han var farfar til eidsvollsmannen. | ||
== Liv og virke == | |||
Peder Hjermann vor son av Peder Pedersen Hjermann (1710-1772) og Ingeleiv Lassesdotter Eri (død 1768). Peder d.e. var lensmann i bygda. Han levde på mange måtar eit stormfullt liv, heiter det i bygdeboka, og han låg iallfall lenge i konflikt med soknepresten, som sjølv var ein omstridd mann som til slutt måtte søkje seg bort frå kallet. Men Peder pedersen d.e. vart ein halden mann. Brorlotten av buet, som altså må ha vorte Peder d.y. til del, var på 1782 riksdalar, som må ha vore ein god startkapital for sonen. Peder d.y. var yngst i ein syskenflokk på sju, fødde i tidsrommet 1738-1754, men tre av syskene døydde som småborn. Den einaste broren, Knut, overtok garden. Men både han og kona døydde tidleg, høvesvis i 1774 og 1775. Dermed kunne Peder overta fyrst halve og snart heile garden etter dei. | Peder Hjermann vor son av Peder Pedersen Hjermann (1710-1772) og Ingeleiv Lassesdotter Eri (død 1768). Peder d.e. var lensmann i bygda. Han levde på mange måtar eit stormfullt liv, heiter det i bygdeboka, og han låg iallfall lenge i konflikt med soknepresten, som sjølv var ein omstridd mann som til slutt måtte søkje seg bort frå kallet. Men Peder pedersen d.e. vart ein halden mann. Brorlotten av buet, som altså må ha vorte Peder d.y. til del, var på 1782 riksdalar, som må ha vore ein god startkapital for sonen. Peder d.y. var yngst i ein syskenflokk på sju, fødde i tidsrommet 1738-1754, men tre av syskene døydde som småborn. Den einaste broren, Knut, overtok garden. Men både han og kona døydde tidleg, høvesvis i 1774 og 1775. Dermed kunne Peder overta fyrst halve og snart heile garden etter dei. | ||
| Linje 9: | Linje 10: | ||
Peder og Berta Malene hadde ikkje born. Derfor skøytte dei i 1801 over garden til ein systerson av henne og inngjekk føderådsavtale med han. Berta Malene døydde fem år seinare. Da fekk Peder innløyst garden att til seg sjølv. I 1809, 55 år gammal, gifta Peder seg på nytt med 20 år gamle [[Else Sofie Sørensdotter Lem]] (1789-1831), dotter til gjestegjevar [[Søren Lem]] i [[Årdal kommune|Årdal]]. Dei fekk sju born fødde i tidsrommet 1810-1820, men to av dei døydde som spebarn. Eldste sonen, Peder Severin (1810-1862) var stortingsmann. Peder og Else Sofie Hjermann har stor etterslekt i Noreg og USA. | Peder og Berta Malene hadde ikkje born. Derfor skøytte dei i 1801 over garden til ein systerson av henne og inngjekk føderådsavtale med han. Berta Malene døydde fem år seinare. Da fekk Peder innløyst garden att til seg sjølv. I 1809, 55 år gammal, gifta Peder seg på nytt med 20 år gamle [[Else Sofie Sørensdotter Lem]] (1789-1831), dotter til gjestegjevar [[Søren Lem]] i [[Årdal kommune|Årdal]]. Dei fekk sju born fødde i tidsrommet 1810-1820, men to av dei døydde som spebarn. Eldste sonen, Peder Severin (1810-1862) var stortingsmann. Peder og Else Sofie Hjermann har stor etterslekt i Noreg og USA. | ||
Peder Hjermann hadde ein framståande posisjon i bygdesamfunnet som velhalden gardbrukar og postopnar. I tidsrommet 1797-1813 var han forlikskommissær. | |||
== Eidsvoll 1814 == | |||
Ved [[Val til Riksforsamlinga 1814 i Lærdal|valet]] i [[Lærdal prestegjeld]] den 18. mars 1814 vart han valmann, og ved [[val til Riksforsamlinga 1814 i Nordre Bergenhus amt|amtforsamlinga]] i [[Nordre Bergenhus amt]] i [[Vik kommune|Vik]] den 30. mars vart han amtets tredje representant, saman med sorenskriver [[Lars Johannes Irgens]] og sokneprest [[Nicolai Nielsen]]. Under forhandlingane på [[Eidsvoll]] røysta han med [[Sjølvstendepartiet]]. | Ved [[Val til Riksforsamlinga 1814 i Lærdal|valet]] i [[Lærdal prestegjeld]] den 18. mars 1814 vart han valmann, og ved [[val til Riksforsamlinga 1814 i Nordre Bergenhus amt|amtforsamlinga]] i [[Nordre Bergenhus amt]] i [[Vik kommune|Vik]] den 30. mars vart han amtets tredje representant, saman med sorenskriver [[Lars Johannes Irgens]] og sokneprest [[Nicolai Nielsen]]. Under forhandlingane på [[Eidsvoll]] røysta han med [[Sjølvstendepartiet]]. | ||
==Kjelder og litteratur== | |||
==Kjelder== | |||
* [http://snl.no/Peder_Hjermann Peder Hjermann] i ''Store norske leksikon'' | * [http://snl.no/Peder_Hjermann Peder Hjermann] i ''Store norske leksikon'' | ||