Veiledere, Administratorer
9 032
redigeringer
Tillegg. Litteratur
(Språk) |
(Tillegg. Litteratur) |
||
| Linje 33: | Linje 33: | ||
På denne tida representerte Vigstad også departementet i [[Skuledirektørrådet]].<ref>Dokka, H.-J. 1989:91 (foto).</ref> | På denne tida representerte Vigstad også departementet i [[Skuledirektørrådet]].<ref>Dokka, H.-J. 1989:91 (foto).</ref> | ||
Frå 1914 var han byråsjef for det | Frå 1914 var han byråsjef for det nyskipa 3. skulekontor (folkeskulekontoret). I 1919 vart det så oppretta ei eiga avdeling for folkeskulevesenet i departementet.<ref>Tønnesson, K. 1979:43-44.</ref> Pådrivaren i stortingsvedtaket om dette var [[Johan Gjøstein]]. Han er elles kjend som mannen bak [[Einskapsskulen|Stortingets einskapsskulevedtak]] året etter, som trekte statsstøtta til mellomskular som ikkje bygde på avslutta sjuårig folkeskule. Til ekspedisjonssjef for den nye departementsavdelinga vart Per Vigstad utnemnd. Frå 1927 var han også sjef for for undervisningsavdelinga. | ||
Vigstad kunne i si embetstid følgje prosessen fram mot einskapsskulen til og med [[lov om den høgare allmennskulen 1935]] og [[folkeskulelovene av 1936]]. Han var embetsmann, ikkje politikar, men etter alt å dømme var han sterkt personleg oppteken av nettopp desse sakene. Eit vitnemål om det finn vi i Aftenpostens 70-årsomtale av Vigstad: «Vi vil ikke legge skjul på at vi ingenlunde har været enig i den skolepolitiske linje som har været fulgt i de år hr. Vigstad har været ekspedisjonschef ''og som han selv har været en varm forkjemper for''.»<ref>Aftenposten 9.10.1937</ref> (Utheva her.) Omtalen er elles svært anerkjennande kva gjeld Vigstads dugleik og arbeidskraft, og avisa takkar han for «elskverdighet og imøtekommenhet ved alle anledninger». | Vigstad kunne i si embetstid følgje prosessen fram mot einskapsskulen til og med [[lov om den høgare allmennskulen 1935]] og [[folkeskulelovene av 1936]]. Og han var altså sjølv ein sentral aktør i prosessen. Han var embetsmann, ikkje politikar, men etter alt å dømme var han sterkt personleg oppteken av nettopp desse sakene. Eit vitnemål om det finn vi i Aftenpostens 70-årsomtale av Vigstad: | ||
:«Vi vil ikke legge skjul på at vi ingenlunde har været enig i den skolepolitiske linje som har været fulgt i de år hr. Vigstad har været ekspedisjonschef ''og som han selv har været en varm forkjemper for''.»<ref>Aftenposten 9.10.1937</ref> (Utheva her.) | |||
Omtalen er elles svært anerkjennande kva gjeld Vigstads dugleik og arbeidskraft, og avisa takkar han for «elskverdighet og imøtekommenhet ved alle anledninger». | |||
Vigstads gode ven i Skjåk, [[Amund I. Odden]], fortel ein anekdote som også kan illustrere tilhøvet mellom byråkraten og politisk leiing. Odden jamfører Vigstad med [[Aasmund Olavsson Vinje|Vinje]]: | Vigstads gode ven i Skjåk, [[Amund I. Odden]], fortel ein anekdote som også kan illustrere tilhøvet mellom byråkraten og politisk leiing. Odden jamfører Vigstad med [[Aasmund Olavsson Vinje|Vinje]]: | ||
| Linje 41: | Linje 44: | ||
:«Gjætarguten, læraren og juristen Aasmund Olavson Vinje fekk og fotfeste i departementet i si tid (kopist i Benådningskontoret). Men stakkars Vinje! Han fekk snart dei styrande "åndelege husmenn" imot seg, og dei greidde å drive han "ut or riksens store fehus" vonoms snøggare. Det spøkte nok for han Per au ein gong. I alle fall så spøkte han ikkje mindre med det sjøl ut gjennom åra. Jau, det var ein kyrkjestatsråd (ein prest) som vart så forhakkande sint på han at han rett og slett kravde at han skulle på dør. Dette gjekk no ikkje. Elles kom han no godt ut av det med dei fleste statsrådane han arbeidde under.»<ref>Odden, A. 1959:133.</ref> | :«Gjætarguten, læraren og juristen Aasmund Olavson Vinje fekk og fotfeste i departementet i si tid (kopist i Benådningskontoret). Men stakkars Vinje! Han fekk snart dei styrande "åndelege husmenn" imot seg, og dei greidde å drive han "ut or riksens store fehus" vonoms snøggare. Det spøkte nok for han Per au ein gong. I alle fall så spøkte han ikkje mindre med det sjøl ut gjennom åra. Jau, det var ein kyrkjestatsråd (ein prest) som vart så forhakkande sint på han at han rett og slett kravde at han skulle på dør. Dette gjekk no ikkje. Elles kom han no godt ut av det med dei fleste statsrådane han arbeidde under.»<ref>Odden, A. 1959:133.</ref> | ||
Historia om konflikten mellom | Historia om konflikten mellom Vigstad og kyrkjeministeren har Odden openbert høyrt fortalt av Vigstad sjølv. Han var kjend for sitt gode humør og for slagferdig tale. Men det er ikkje gjort nærare greie for kva saka galdt, eller kven ministeren var. Vigstad tente i departementet under 23 statsrådar, ein stor del av dei var teologar. | ||
| Linje 57: | Linje 60: | ||
* Odden, Amund: «Per Vigstad. Nokre minneord om ein god ven og gamal skjåkvér», i [[''Årbok for Gudbrandsdalen'']] 1959. | * Odden, Amund: «Per Vigstad. Nokre minneord om ein god ven og gamal skjåkvér», i [[''Årbok for Gudbrandsdalen'']] 1959. | ||
* Randen, Lars Ivar: «Av godtfolk vera fødd», i ''Kvelds-seto. Gåmålt frå Skjåk''. Skjåk Historielag 2004. | * Randen, Lars Ivar: «Av godtfolk vera fødd», i ''Kvelds-seto. Gåmålt frå Skjåk''. Skjåk Historielag 2004. | ||
* ''Studentene fra 1895''. Jubileumsbøker ved 25-årsjubileet (Kristiania 1920) og 50-årsjubileet , Oslo 1949. | * ''Studentene fra 1895''. Jubileumsbøker ved 25-årsjubileet (Kristiania 1920) og 50-årsjubileet , Oslo 1949. | ||
* Tønnesson, Kåre D.: ''Sentraladministrasjonens historie. Bind 4 1914-1940''. Universitetsforlaget, Oslo 1979. | |||
* ''Ættebok for Skjåk I'', Skjåk Historielag, 1946, side 214 spalte 2. | * ''Ættebok for Skjåk I'', Skjåk Historielag, 1946, side 214 spalte 2. | ||