Veiledere, Administratorer, Skribenter
7 166
redigeringer
→Anlegget i ein større samanheng
(Utvikla artikkelen med sikte på støttestoff for omvisarane til sommaren.) |
|||
| Linje 8: | Linje 8: | ||
====Anlegget i ein større samanheng==== | ====Anlegget i ein større samanheng==== | ||
Under omvisingar prøver ein gjerne, etter å ha vurdert tilhøyrarane, å plassere anlegget i ein større samanheng. Da kan ein gå tilbake til den perioden der folketalet i Noreg var på det lågaste, først på 1500-talet, der det ikkje budde fleire enn mellom 150.000 og 180.000 menneske i heile landet (dei noverande grensene). Folketalet hadde stupt drastisk etter [[Svartedauden]], gamal dyrka mark hadde grodd att i alle fall i utkantstrøk og fjellbygder som [[Lesjaskogen]] var sannsynlegvis | Under omvisingar prøver ein gjerne, etter å ha vurdert tilhøyrarane, å plassere anlegget i ein større samanheng. Da kan ein gå tilbake til den perioden der folketalet i Noreg var på det lågaste, først på [[1500-tallet|1500-talet]], der det ikkje budde fleire enn mellom 150.000 og 180.000 menneske i heile landet (dei noverande grensene). Folketalet hadde stupt drastisk etter [[Svartedauden]], gamal dyrka mark hadde grodd att i alle fall i utkantstrøk og fjellbygder som [[Lesjaskogen]] var sannsynlegvis heilt fråflytt. | ||
Da voks skogen opp ikkje berre i innlandet, men òg langs heile kysten stod tømmeret på rot heilt ned i fjøresteinane. | Da voks skogen opp ikkje berre i innlandet, men òg langs heile kysten stod tømmeret på rot heilt ned i fjøresteinane. | ||
I denne perioden skjedde det òg store endringar i økonomi og befolkning særleg i Nordvest-Europa. Spania og Portugal hadde starta utforskinga av «[[Amerika|den nye verda]]», og England, Skottland og Nederlanda følgde etter med raskt aukane [[By|urbanisering]]. Denne utviklinga kravde byggematerial, og dermed vart det norske tømmeret ei lett tilgjengeleg og ettertrakta vare. Prosessen starta kanskje med den såkalla [[skottehandelen]], som utvikla seg vidare langs kysten både aust- og nordover. | I denne perioden skjedde det òg store endringar i økonomi og befolkning særleg i Nordvest-Europa. Spania og Portugal hadde starta utforskinga av «[[Amerika|den nye verda]]», og England, Skottland og Nederlanda følgde etter med raskt aukane [[By|urbanisering]]. Denne utviklinga kravde byggematerial, og dermed vart det norske tømmeret ei lett tilgjengeleg og ettertrakta vare. Prosessen starta kanskje med den såkalla [[skottehandelen]], som utvikla seg vidare langs kysten både aust- og nordover. | ||
Denne handelen med norsk trelast var avhengig av ein teknologiske nyvinning, [[Oppgangssag|oppgangssaga]], for i alle fall langs mesteparten av kysten var det lett tilgjengelege kraftkjelder i form av vassdrag; elver og åer, som kunne drive den nye, effektive teknologien. Desse kan godt vere heilt eller delvis kunstige, og det er mange som har namnet ''[[Sagelva]]'' rundt om i landet. | |||
==== Framveksten av saganlegget ==== | |||
Det er usikkert når anlegget her vart etablert, men det var sannsynlegvis i samband med ei vanskeleg tid for [[Lesja jernverk]] kring 1720. Jernverkseigaren, [[Reinholdt Ziegler]], bad i alle fall i 172_ om eit [[Leksikon:Tingsvitne|tingsvitne]] som kunne stadfeste at han hadde behov for å drive ei sag under garden [[Stuguflotten (Lesja)|Stuguflotten]]. | |||
==== Sirkelsag ==== | ==== Sirkelsag ==== | ||