Skribenter
87 027
redigeringer
Språkskiftet til nynorsk i Lom (vis kilde)
Sideversjonen fra 15. mar. 2020 kl. 10:46
, 15. mar. 2020ingen redigeringsforklaring
(→Liturgien: Presisering) |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| (Én mellomliggende versjon av en annen bruker er ikke vist) | |||
| Linje 30: | Linje 30: | ||
Vi får også nokre ymt om ein breiare lokal basis for motstanden mot nynorsken. Kommunevalet i 1904 vart av riksmålstilhengarane gjort til eit språkval. Av målforkjemparane vart dette uttrykt slik: «Nokre danemålsmenn der var, vilde hausten 1904 nytta heradsvalet til å kasta ut norsken. "Danemålet skal vera einaste sak på høgrelista".»<ref>Hovdanprotokollen side 640, truleg referert etter avisinnlegg av Halvard Holm.</ref> Det var jamvel tale om å få i gang ein privatskule basert på riksmålsundervisning. Men Venstre stod særleg sterkt i bygda på denne tida rett før 1905. Resultatet av kommunevalet vart 16 målmenn og berre fire andre. Frå riksmålssida førte altså den politiske vegen ikkje fram, enda dei i følgje nok ein sarkastisk kommentar i Den 17de Mai hadde hatt «god hjelp frå dokter, lensmann, "de herrer Blagere" og fleire.» | Vi får også nokre ymt om ein breiare lokal basis for motstanden mot nynorsken. Kommunevalet i 1904 vart av riksmålstilhengarane gjort til eit språkval. Av målforkjemparane vart dette uttrykt slik: «Nokre danemålsmenn der var, vilde hausten 1904 nytta heradsvalet til å kasta ut norsken. "Danemålet skal vera einaste sak på høgrelista".»<ref>Hovdanprotokollen side 640, truleg referert etter avisinnlegg av Halvard Holm.</ref> Det var jamvel tale om å få i gang ein privatskule basert på riksmålsundervisning. Men Venstre stod særleg sterkt i bygda på denne tida rett før 1905. Resultatet av kommunevalet vart 16 målmenn og berre fire andre. Frå riksmålssida førte altså den politiske vegen ikkje fram, enda dei i følgje nok ein sarkastisk kommentar i Den 17de Mai hadde hatt «god hjelp frå dokter, lensmann, "de herrer Blagere" og fleire.» | ||
Den siste merknaden om «Blagere» er særleg verdt å merkje seg, fordi det indikerer ein motstand mot venstre- og nynorskframstøytane også blant gardbrukarane, ikkje berre frå det kondisjonerte sjiktet. Det må vere sikta til gardbrukaren på Blakar, Rolv Pålsson Frisvold (1879-1961), og faren hans, føderådsmannen Pål Erlandsson Frisvold (1846-1912). Kanskje kan også ein eller fleire av brørne til den unge brukaren ha vore rekna til «de herrer Blagere». Det var i så fall eldstemann [[Erland Frisvold|Erland]] (1877-1971), som på dette tidspunktet gjekk på [[Krigsskolen|Krigsskulen]], og Ragnvald (1881-1912) som vart kontorist hjå Richard Andvord i Kristiania. Ingen av desse er registrerte som heimeverande på Blakar i folketeljinga 1900. | Den siste merknaden om «Blagere» er særleg verdt å merkje seg, fordi det indikerer ein motstand mot venstre- og nynorskframstøytane også blant gardbrukarane, ikkje berre frå det kondisjonerte sjiktet. Det må vere sikta til gardbrukaren på Blakar, Rolv Pålsson Frisvold (1879-1961), og faren hans, føderådsmannen Pål Erlandsson Frisvold (1846-1912). Kanskje kan også ein eller fleire av brørne til den unge brukaren ha vore rekna til «de herrer Blagere». Det var i så fall eldstemann [[Erland Frisvold|Erland]] (1877-1971), som på dette tidspunktet gjekk på [[Krigsskolen|Krigsskulen]], og Ragnvald (1881-1912) som vart kontorist hjå [[Richard Andvord]] i Kristiania. Ingen av desse er registrerte som heimeverande på Blakar i folketeljinga 1900. | ||
Så er det kanskje eit uttrykk for den sikre dominansen nynorsken fekk i Lom i mellomkrigstida, at ein ny generasjon på Blakar, representert ved Pål Rolvsson Blakar (1906-1998), engasjerte seg i det nystarta måldyrkingslaget i 1935. Han var far til [[Rolv Mikkel Blakar]] (fødd 1944), professor i psykologi, nynorskmann og forfattar av språkpsykologiske avhandlingar. | Så er det kanskje eit uttrykk for den sikre dominansen nynorsken fekk i Lom i mellomkrigstida, at ein ny generasjon på Blakar, representert ved Pål Rolvsson Blakar (1906-1998), engasjerte seg i det nystarta måldyrkingslaget i 1935. Han var far til [[Rolv Mikkel Blakar]] (fødd 1944), professor i psykologi, nynorskmann og forfattar av språkpsykologiske avhandlingar. | ||
| Linje 70: | Linje 70: | ||
[[Kategori:Lom kommune]] | [[Kategori:Lom kommune]] | ||
{{F2}} | {{F2}} | ||
{{nn}} | |||