291 440
redigeringer
m
Teksterstatting – «Kategori:Samferdsel og kommunikasjon» til «Kategori:Samferdsel og transport»
m (Teksterstatting – «Kategori:Samferdsel og kommunikasjon» til «Kategori:Samferdsel og transport») |
|||
| (19 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{thumb|Kumlokk Statens vegvesen 2012.jpg|Kumlokk med Statens vegvesen sin logo.|[[Bruker:Stigrp|Stig Rune Pedersen]]|2012}} | {{thumb|Kumlokk Statens vegvesen 2012.jpg|Kumlokk med Statens vegvesen sin logo, eit vikepliktskilt med krone og venger.|[[Bruker:Stigrp|Stig Rune Pedersen]]|2012}} | ||
'''[[Statens vegvesen]]''' er ein statleg etat, med ansvar for bygging og vedlikehald av [[riksveg]]ar og [[fylkesveg]]ar, og for tilsyn med kjørety og trafikantar. Etaten vart oppretta i [[1864]]. I 1995 vart [[Biltilsynet]] slått saman med Vegvesenet. Etaten ligg under [[Samferdsdelsdepartementet]], men regionvegkontora ligg under fylkeskommunane når det gjeld fylkesvegar. | '''[[Statens vegvesen]]''' er ein statleg etat, med ansvar for bygging og vedlikehald av [[riksveg]]ar og [[fylkesveg]]ar, og for tilsyn med kjørety og trafikantar. Etaten vart oppretta i [[1864]]. I 1995 vart [[Biltilsynet]] slått saman med Vegvesenet. Etaten ligg under [[Samferdsdelsdepartementet]], men regionvegkontora ligg under fylkeskommunane når det gjeld fylkesvegar. | ||
| Linje 7: | Linje 7: | ||
==Historie== | ==Historie== | ||
{{thumb|Veidir Chr V Bergh av Bergslien.jpg|Landets første veidirektør, major [[Christian Vilhelm Bergh (1814–1873)|Christian Vilhelm Bergh]].|maler=[[Knud Bergslien]]/[[Oslo Museum]]}} | |||
Før Statens vegvesen vart oppretta i 1864, låg ansvaret for vegane under juristane i [[Justisdepartementet]]. [[Frederik Stang]] oppretta i 1846 ei stilling som vegassistent under [[Indredepartementet]] for å få betre fagkunnskap om vegbygging inn på regjeringskontora. Ingeniørkaptein [[Henrik Christian Finne (1797-1870)|Henrik Christian Finne]] (1797-1870) fekk denne stillinga, og vart i 1852 etterfølgd av ingeniøroffiser [[Christian Vilhelm Bergh (1814–1873)|Christian Vilhelm Bergh]]. Det vart då oppretta et vegingeniørkontor i Indredepertementet. I 1864 vart dette så til eit vegdirektorat, med Bergh som første vegdirektør. | |||
Frå 1885 til 1944 låg direktoratet under [[Arbeidsdepartementet (1885–1946)|Arbeidsdepartementet]]. 1944–1945 var det under [[Trafikkdepartementet]], og frå 1946 under Samferdselsdepartementet. | |||
Under [[andre verdskrigen]] samarbeidde Vegvesenet med den tyske okkupasjonsmakta. Dette førte til ei styrking av det norske vegnettet, men òg til at etaten vart innblanda i bruk av krigsfanger som tvangsarbeidarar. Dei jobba under særs dårlege tilhøve, og mange døydde. Vegdirektør [[Andreas Baalsrud]] skulle ha gått av då han fylte 70 i 1942, men vart sittande i stillinga ut krigen. For å oppretthalde ein viss standard på vegane, og for å reparere skadane etter felttoget i 1940, måtte han samarbeidde tett med tyskarane. Dei rekna Vegvesenet og vegdirektøren som særs samarbeidsviljuge. På tross av dette vart ikkje etaten eller Baalsrud granska etter krigen. Truleg skuldast dette at [[Londonregjeringa]] hadde kome til at det var særs viktig å halde vegnettet i stand, og at det ville vere verre for landet om ein nazist vart sett inn i stillinga; Baalsrud var ikkje medlem av [[Nasjonal Samling]]. | |||
Under [[andre verdskrigen]] samarbeidde Vegvesenet med den tyske okkupasjonsmakta. Dette førte til ei styrking av det norske vegnettet, men òg til at etaten vart innblanda i bruk av krigsfanger som tvangsarbeidarar. Dei jobba under særs dårlege tilhøve, og mange døydde. Vegdirektør [[Andreas Baalsrud]] skulle ha gått av då han fylte 70 i 1942, men vart sittande i stillinga ut krigen. For å oppretthalde ein viss standard på vegane, og for å reparere skadane etter felttoget i 1940, måtte han samarbeidde tett med tyskarane. Dei rekna Vegvesenet og vegdirektøren som særs samarbeidsviljuge. På tross av dette vart ikkje etaten eller Baalsrud granska etter krigen. Truleg skuldast dette at [[Londonregjeringa]] hadde kome til at det var særs viktig å halde vegnettet i stand, og at det ville vere verre for landet om ein nazist vart sett inn i stillinga; Baalsrud var ikkje medlem av [[Nasjonal Samling]]. | |||
==Organisering== | ==Organisering== | ||
{{thumb|Hans Hagerup Krag foto ca 1870.jpg|Hans Hagerup Krag (1829–1907) var vegdirektør frå 1874 til 1903.|Carl Christian Wischmann|omkr. 1870}} | {{thumb|Hans Hagerup Krag foto ca 1870.jpg|Hans Hagerup Krag (1829–1907) var vegdirektør frå 1874 til 1903.|Carl Christian Wischmann|omkr. 1870}} | ||
{{thumb|Vegdirektør Andreas Baalsrud.jpg|Andreas Baalsrud var vegdirektør 1919–1945.|Ukjent, hentet fra ''Kongelige norske St. Olavs orden'' (1934).}} | |||
Den sentrale administasjonen, med ansvar for riksvegane, kallast Vegdirektoratet. Hovudkontoret ligg i [[Brynsengfaret]] 6A på [[Bryn (strøk)|Bryn]] i [[Oslo]]. | Den sentrale administasjonen, med ansvar for riksvegane, kallast Vegdirektoratet. Hovudkontoret ligg i [[Brynsengfaret]] 6A på [[Bryn (strøk)|Bryn]] i [[Oslo]]. | ||
| Linje 31: | Linje 32: | ||
Etaten er leia av ein vegdirektør. Dei som har hatt denne stillinga er: | Etaten er leia av ein vegdirektør. Dei som har hatt denne stillinga er: | ||
* [[Christian | * [[Christian Vilhelm Bergh (1814–1873)|Christian Vilhelm Bergh]], 1864–1874. | ||
* [[Hans Hagerup Krag (1829–1907)|Hans Hagerup Krag]], 1874–1903. | * [[Hans Hagerup Krag (1829–1907)|Hans Hagerup Krag]], 1874–1903. | ||
* [[Johan Skougaard]], 1904–1918. | * [[Johan Skougaard]], 1904–1918. | ||
| Linje 40: | Linje 41: | ||
* [[Eskild Jensen (1925–2013)|Eskild Jensen]], 1980–1992. | * [[Eskild Jensen (1925–2013)|Eskild Jensen]], 1980–1992. | ||
* [[Olav Søfteland]], 1992–2007. | * [[Olav Søfteland]], 1992–2007. | ||
* [[Terje Moe Gustavsen]], | * [[Terje Moe Gustavsen]], 2007–2019. | ||
* [[Ingrid Dahl Hovland]], 2019– | |||
==Trafikkstasjonar== | ==Trafikkstasjonar== | ||
| Linje 399: | Linje 401: | ||
|[[Vefsn kommune|Vefsn]] | |[[Vefsn kommune|Vefsn]] | ||
| | | | ||
| | |[[Fil:Vegvesenet Oeya i Mosjoeen.jpg|120px]] | ||
|- | |- | ||
|[[Narvik trafikkstasjon]] | |[[Narvik trafikkstasjon]] | ||
| Linje 474: | Linje 476: | ||
|} | |} | ||
==Litteratur og | ==Litteratur og kjelder== | ||
* {{WP-lenke|Statens vegvesen|nb}}. | * {{WP-lenke|Statens vegvesen|nb}}. | ||
[[Kategori:Vegvesen| ]] | [[Kategori:Vegvesen| ]] | ||
[[Kategori:Offentlig | [[Kategori:Offentlig sektor]] | ||
[[Kategori:Samferdsel og | [[Kategori:Samferdsel og transport]] | ||
[[Kategori:Etableringer i 1864]] | [[Kategori:Etableringer i 1864]] | ||
{{nn}} | {{nn}} | ||