Steinar Schjøtt: Forskjell mellom sideversjoner

← Forrige endring

Steinar Schjøtt (vis kilde)

Sideversjonen fra 29. jul. 2022 kl. 09:29

1 511 byte lagt til , 29. jul. 2022

setter inn faksimile

Stig Rune Pedersen (Stigrp)

Veiledere, Administratorer, Skribenter

100 002

redigeringer

@@ Linje 1: / Linje 1: @@
-'''[[Steinar Schjøtt]]''' (fødd 1844 i Porsgrunn, død 1920 i Kristiania) var skulemann, historikar, ordboksmann og omsetjar.
+{{thumb|Steinar Schjøtt faksimile 1920.jpg|Faksimile frå Dagbladet 12. januar 1920; utsnitt av nekrolog over Steinar Schjøtt.}}
+'''[[Steinar Schjøtt]]''' (fødd 13. november 1844 i [[Porsgrunn]], død 11. januar 1920 i [[Kristiania]]) var skulemann, historikar, ordboksmann og omsetjar.
-Han tok filologisk embetseksamen i 1870, adjunkt i Halden 1874–93, overlærar i Skien 1893–1909. Schjøtt vart tidleg målmann og gjorde eit stort arbeid for målreisinga. Frå 1868 var han med på to stuttliva bladtiltak, [[Svein Urædd]] og [[Andvake]], og skreiv elles mykje i andre målblad. Han skreiv mange lærebøker i historie: ''Norigs soga'' (1879), ''Frå 1789 til vår tid'' (kom heftevis i 1880-åra), ''Lærebok i heimssoga'' (1899–1900). Sette om ''Heimskringla'' til landsmål (1872–79; illustrert nasjonalutgåve 1900).
+Schjøtt var døypt Stener, men fornorska med tida namnet til Steinar. Foreldra hans var sokneprest Ole Herstad Schjøtt (f. 1805, d. 1848) og Anne Jacobine fødd Olrog (f. 1803, d.1882). Han var gift med Christiane Nissen (f. 1849, d. 1948).
-Schjøtt la stor vekt på ei munnleg og folkeleg målføring; i syn på rettskriving stod han Olaus Fjørtoft nær. Hovudverka hans er dei to ordbøkene ''Dansk-norsk Ordbog'' (1909) og ''Norsk ordbok med ordtyding på norsk-dansk'' (1914).
+Steinar Schjøtt tok filologisk embetseksamen i 1870, var adjunkt i [[Halden]] 1874–93 og overlærar i [[Skien]] 1893–1909. Han vart tidleg målmann og gjorde på fleire område eit stort arbeid for landsmålet. Frå 1868 var han med på to stuttliva bladtiltak, [[Svein Urædd]] og [[Andvake]], og skreiv elles mykje i dei andre målblada frametter. Han skreiv fleire lærebøker i historie: ''Norigs soga'' (1879), ''Frå 1789 til vår tid'' (kom heftevis i 1880-åra), ''Lærebok i heimssoga'' (1899–1900). Bøkene kom i mange opplag og utgåver.
+Schjøtt omsette dessutan ''Heimskringla'' til landsmål (1872–79), ei illustrert nasjonalutgåve kom i 1900 – ein parallell til Gustav Storms omsetjing til dansk-norsk (riksmål). Schjøtt la vekt på ei munnleg og folkeleg målføring; i syn på rettskriving vart han tidleg påverka av [[Olaus Fjørtoft]].
+Hovudverka hans er dei to ordbøkene ''Dansk-norsk Ordbog'' (1909) og ''Norsk ordbok med ordtyding på norsk-dansk'' (1914). I arbeidet med ''Dansk-norsk Ordbog'' rådførde han seg med m.a. [[Hans Ross]], [[Marius Hægstad]], [[Arne Garborg]] og [[Ivar Kleiven]]. Schjøtt gav Kleiven ros for å vera ein framifrå heimelsmann og hadde lange sommaropphald på Kleivsætra i Vågå.
+I åra 1915–17 budde Schjøtt på [[Hvalstad]] og var nabo med Arne Garborg på [[Labråten (Asker)|Labråten]], han var såleis ein del av nynorskmiljøet på Hvalstad, [[Askerkretsen]]. I denne tida var han til stor hjelp for Garborg i arbeidet med omsetjinga av Odyssevskvædet (1918).
 == Kjelder og litteratur ==
+* {{hbr1-1|pf01038129001624|Steinar Schjøtt}}.
 * Pedersen, Gunnar: artikkel i ''Norsk allkunnebok'' band IX. Oslo 1960.
+* Seip, Didrik Arup: artikkel i ''Norsk biografisk leksikon'' bind XII. Oslo 1954.
+* Venås, Kjell: artikkel i ''Norsk biografisk leksikon'' bind 8. Oslo 2004.
-{{Spire}}
 {{DEFAULTSORT:Schjøtt, Steinar}}
 [[Kategori:Personer]]
@@ Linje 15: / Linje 24: @@
 [[Kategori:Skolefolk]]
 [[Kategori:Målfolk]]
+[[Kategori:Oversettere]]
+[[Kategori:Porsgrunn kommune]]
+[[kategori:Halden kommune]]
+[[Kategori:Oslo kommune]]
+[[Kategori:Asker kommune]]
+{{nn}}