Snidbetning
Nemninga snidbetning viser til byggjemåten til sunnmørsbåten.
Ordet snid (uttale: snid, sned, sne) tyder 'på skrå, skråande'. Nemninga snidbetning viser til måten botnborda skrår. Dei fleste norske bruksbåtane er bygde med heile bordgangar. Borda går samanhengjande i heile båtlengda. Slik er det ikkje med snidbetningen: Det nedste bordet (på storbåtane dei to nedste borda) blir avskrådd (snida) ned mot kjølen. Dette fører til at borda vidare oppover i båten må skråast ned mot stemne og stamn. Denne skråinga blir gjort ved at kvart bord attanfrå blir skjerva (skøytt) mot to bord framme (renningane). På denne måten blir den typiske snidbetningfasongen til: ein brei framende bygd av mange skrånande bord, og ein heller smal bakende.
Det er usikkert kor lenge sunnmørsbåtane har vore snidbetna. Liknande trekk finst stundom i dei nærskyldte geitbåtane, der nokre båtar har hatt eitt skjerva halsbord. Det er rimeleg å tenkje seg at bruken av eit aukande tal skjerva halsbord kan ha hatt samanheng med aukande problem med å finne gode halsemne i samband med uthogging av gammal skog — kanskje i hollendartida, som på Sunnmøre varte frå slutten av 1500-talet til noko inn på 1600-talet.
|
Denne artikkelen er heilt eller delvis basert på artikkelen «Snedbetning» frå Nynorsk Wikipedia og kan kopierast, distribuerast og/eller endrast slik det er oppsett i lisenstekst for cc-by-sa 3.0. For ei liste over bidragsytarar til den opphavlege artikkelen, sjå endringshistorikk knytt til den opphavlege artikkelen. For ei liste over bidragsytarar til denne versjonen, sjå endringshistorikk knytt til denne sida. Artikkelen bør gjennomgåast for å tilpasse innhald og vinkling til lokalhistoriewiki.no. Sjå Hjelp:Skilnader frå Wikipedia for meir informasjon. |