Skulehistorie i Askvoll

Skulehistorie i Askvoll skal gi ei oversikt over skulekrinsar, skulehus, skulevegar, statistikk, kjelder og arkiv frå Askvoll kommune si skulehistorie.

I Askvold prestegjeld vart den første skulefundasen utarbeidd i 1743. Denne gjev eit oversikt over reglar for skuleverket, som i starten fungerte som omgangsskule. Prestegjeldet var på den tida delt i fire sokn, og kvart av desse skulle ha ein eigen skulemeister. Denne læraren som reiste rundt skulle få kost og losji rundt om på gardane der han underviste. Bygdefolket hadde også plikt til å skysse lærarane mellom krinsane.

I 1990 kom ei stor kommuneregulering langs Dalsfjorden, då kommunegrensa mellom Fjaler og Askvoll vart lagt etter fjorden: Sørsidebygdene Fure, Grytøyra, Korssund, Våge og Folkestad vart overførde frå Askvoll til Fjaler. Nordsidebygdene Helle, Vårdal, Holmedal, Rivedal og Fossedal vart overførde frå Fjaler til Askvoll, og dei austlegaste grendene på nordsida frå Laukeland til og med Kleppe vart overført frå Fjaler til Gaular kommune.

Målet er å utvide denne artikkelen med mest mogleg fakta. Bidra gjerne med meir informasjon.

Oversikt over skulekrinsar

Namn på krins	Årstal 1	Årstal 2	Kommentar
Askvoll krins	1891	1896
Eide krins (Askvoll)	1891	1896
Stavenes krins	1891	1896
Mjåset krins	1891	1896
Holevika krins	1891	1896
Eimind krins	1891	1896
Høyvika krins (Askvoll)	1891	1896
Hærland krins	1891	1896
Gjerdvika krins	1891	1896
Leirvåg krins	1891	1896
Vilnes krins	1891	1896
Olset krins	1891	1896
Værlandet krins	1891	1896
Bulandet krins	1891	1896
Holmedal krins			Tidlegare Fjaler
Rivedal krins
Vårdal krins

Skuleveg

Jens Stubseid, født i 1882 fortel om skulevegen "Me hadde som regel lang skuleveg. Men vegar fanst omtrent ikkje i heile prestegjeldet. Skulen gjekk på omgang, 14 dagar og 3 veker på kvar stad. Det var tre skulekrinsar, og same kvar skulen var, hadde ein minst 6 km. veg, med tresko på beina."

Lærarar

Etternamn	Fornamn	Fødd	Skule	Tilsett år	Slutta år	Utdanning frå	Merknad

Kjelder og litteratur

Prenta kjelder

• Femårsmeldingar frå Askvoll:
  • Indberetning om Folkeskolen i Askvold (Søndfjord) for femaaret 1891-1895. Florø, N.B. Amtstidenes trykkeri
  • Beretning om Askvolds folkeskoler for femaaret 1896-1000. Florø, A. Johannesens Bog- og Akcidentstrykkeri, 1901.

• Sogn og Fjordane I manns minne Daglegliv ved hundreårsskiftet, 1973 Sverre Myklebust (Red) Det Norske Samlaget, Oslo Tilgjengelig på Nasjonalbiblioteket

Ikkje-prenta kjelder

Skulehistorie i Askvoll er ein del av prosjektet Skulen min - eit kartleggings- og formidlingsprosjekt om skulehistorie i Sogn og Fjordane. Bli med å bidra med fakta eller forteljingar frå din skule og di skuletid! Sogn og Fjordane fylkeskommune og Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane står bak prosjektet. Alle sider knytt til prosjektet er tilgjengelege i denne kategorien. Les meir på www.skulenmin.no.