49 952
redigeringer
kat
Ingen redigeringsforklaring |
(kat) |
||
| (4 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|Klipp fra Inntrøndelagens Julenummer 1925 0005.jpg|Heradsstyret på Utsira 1926–1928, med elleve kvinner og ein mann. Aasa Helgesen er nummer 8 på biletet. Frå ''Inntrøndelagen'' sitt julenummer 1925.}} | <onlyinclude>{{thumb|Klipp fra Inntrøndelagens Julenummer 1925 0005.jpg|Heradsstyret på Utsira 1926–1928, med elleve kvinner og ein mann. Aasa Helgesen er nummer 8 på biletet. Frå ''Inntrøndelagen'' sitt julenummer 1925.}} | ||
'''[[Aasa Helgesen (1877–1968)|Aasa Helgesen]]''' (fødd [[11. februar]] [[1877]] i [[Bjelland | '''[[Aasa Helgesen (1877–1968)|Aasa Helgesen]]''' (fødd [[11. februar]] [[1877]] i [[Bjelland kommune|Bjelland]], død [[29. april]] [[1968]] på [[Utsira]]) var første kvinnelege ordførar i Noreg, i [[Utsira kommune]] frå 1926 til 1928. Ho var med dét også Europas første kvinnelege ordfører. | ||
Ho var dotter av gardsarbeidar [[Ole Sørensen Røinesdal (1852–1938)|Ole Sørensen Røinesdal]] (1852–1938) og [[Sissel Johnsdotter Kåland (1841–1902)|Sissel Johnsdotter Kåland]] (1841–1902), og voks opp på [[husmannsplass]]en [[Røinesdal]] i Bjelland, no i [[Marnardal kommune]]. Etter grunnskulen blei ho hushjelp hos ein bonde der. Med et garanti for eit lån på 300 kroner frå bonden og lensmannen kunne ho utdanne seg til [[jordmor]] i [[Oslo|Kristiania]]. Då ho var ferdig utdanna i 1902 prøvde ho å få jordmorjobben i Bjelland, men blei innstilt som nummer to og måtte søkje andre stader. | Ho var dotter av gardsarbeidar [[Ole Sørensen Røinesdal (1852–1938)|Ole Sørensen Røinesdal]] (1852–1938) og [[Sissel Johnsdotter Kåland (1841–1902)|Sissel Johnsdotter Kåland]] (1841–1902), og voks opp på [[husmannsplass]]en [[Røinesdal]] i Bjelland, no i [[Marnardal kommune]]. Etter grunnskulen blei ho hushjelp hos ein bonde der. Med et garanti for eit lån på 300 kroner frå bonden og lensmannen kunne ho utdanne seg til [[jordmor]] i [[Oslo|Kristiania]]. Då ho var ferdig utdanna i 1902 prøvde ho å få jordmorjobben i Bjelland, men blei innstilt som nummer to og måtte søkje andre stader. | ||
Aasa Røinesdal fekk i 1903 jobben som jordmor på øya Utsira i [[Rogaland]], utafor [[Karmøy]]. Den gongen tok det ni timar med båt ut dit, og det var ein stor overgang frå skogsbygda ho hadde vokse opp i. Ho blei raskt kjend med folk på Utsira, og fann seg godt til rette. Ho møtte mellom anna fiskaren [[Sivert | Aasa Røinesdal fekk i 1903 jobben som jordmor på øya Utsira i [[Rogaland]], utafor [[Karmøy]]. Den gongen tok det ni timar med båt ut dit, og det var ein stor overgang frå skogsbygda ho hadde vokse opp i. Ho blei raskt kjend med folk på Utsira, og fann seg godt til rette. Ho møtte mellom anna fiskaren [[Sivert Helgesen (1883–1941)|Sivert Helgesen]] (1883–1941), som ho blei gift med den 24. juni 1907. Dei fekk åtte born: Karoline, Solveig, Johan, Olaf, Sigurd, Louise, Thomas og Arne. | ||
Den 1. juli 1924 blei Utsira eigen kommune, etter å så langt ha vore ein del av [[Torvastad kommune]]. Det blei utpeika eit mellombels heradsstyre, og Sivert Helgesen blei første ordførar. Første val i den ny kommunen blei halde den 29. oktober 1925. Det var eit reint fleirtalsval, utan omsyn til lister. Det blei sett opp ei kvinneliste med tolv namn, mellom anna Aasa Helgesen. Så hende det at elleve kvinner og ein mann blei valde.</onlyinclude> | Den 1. juli 1924 blei Utsira eigen kommune, etter å så langt ha vore ein del av [[Torvastad kommune]]. Det blei utpeika eit mellombels heradsstyre, og Sivert Helgesen blei første ordførar. Første val i den ny kommunen blei halde den 29. oktober 1925. Det var eit reint fleirtalsval, utan omsyn til lister. Det blei sett opp ei kvinneliste med tolv namn, mellom anna Aasa Helgesen. Så hende det at elleve kvinner og ein mann blei valde.</onlyinclude> | ||
| Linje 19: | Linje 19: | ||
==Litteratur og kjelder== | ==Litteratur og kjelder== | ||
* {{hbr1-1|pf01036656002378|Aasa Helgesen}}. | * {{hbr1-1|pf01036656002378|Aasa Helgesen}}. | ||
* Breen og Jordahl (2016), ''60 damer du skulle ha møtt'', s. 68 og 69. | |||
* Haugland, Åmund: [https://nbl.snl.no/Aasa_Helgesen Aasa Helgesen] i ''Norsk biografisk leksikon''. | * Haugland, Åmund: [https://nbl.snl.no/Aasa_Helgesen Aasa Helgesen] i ''Norsk biografisk leksikon''. | ||
* | * Kjølledal, Bente: [https://framtida.no/2022/03/07/atte-kvinner-du-ikkje-laerte-om-pa-skulen ''Åtte kule kvinner du ikkje lærte om på skulen. Desse åtte føregangskvinnene bør du vete kven er.''] famtida.no, 8. mars 2022. Besøkt 09.01.2023. | ||
* Svendsen, Roar: ''Utsira fram til 2000: historien om et øysamfunn''. Utg. Utsira kommune. 2000. {{bokhylla|NBN:no-nb_digibok_2015042148004}}. | * Svendsen, Roar: ''Utsira fram til 2000: historien om et øysamfunn''. Utg. Utsira kommune. 2000. {{bokhylla|NBN:no-nb_digibok_2015042148004}}. | ||
{{DEFAULTSORT:Helgesen, Aasa}} | {{DEFAULTSORT:Helgesen, Aasa}} | ||
[[Kategori:Personer]] | [[Kategori:Personer]] | ||
[[Kategori:Jordmødre]] | [[Kategori:Jordmødre]] | ||
[[Kategori:Ordførere]] | [[Kategori:Ordførere]] | ||
[[Kategori:Marnardal | [[Kategori:Lindesnes kommune]] | ||
[[Kategori:Marnardal]] | |||
[[Kategori:Utsira kommune]] | [[Kategori:Utsira kommune]] | ||
[[Kategori:Fødsler i 1877]] | [[Kategori:Fødsler i 1877]] | ||