Bergenhus len: Forskjell mellom sideversjoner

ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring
Linje 1: Linje 1:
'''Bergenhus len''' var et [[len]] som omfattet [[Vestlandet]] og [[Nord-Norge]], med [[Bergen]] som administrasjonsby og eksporthavn.
'''Bergenhus len''' var eit [[len]] som omfatta [[Vestlandet]] og frå 1540-åra [[Nord-Noreg]], med [[Bergen]] som administrasjonsby og eksporthamn.


Fra 1503 ble Norge inndelt i fire slottslen eller hovedlen:
Frå 1503 vart Norge inndelt i fire slottslen eller hovudlen:
* [[Akershus len|Akershus]]
* [[Akershus len|Akershus]]
* [[Båhuslen|Båhus]]
* [[Båhuslen|Båhus]]
* Bergenhus
* Bergenhus
* [[Trondheim len|Trondheim]] (med [[Nord-Norge]])
* [[Trondheims len|Trondheim]] (med [[Nord-Noreg]])


Fra midten av [[1540]]-årene ble Nord-Norge lagt under Bergenhus hovedlen, som i [[1560]] omfattet følgende '''underlen''':
Frå midten av [[1540]]-åra vart Nord-Noreg lagt under Bergenhus hovudlen, som i [[1560]] omfatta desse '''underlena''':
*[[Lister len|Lister]] (Vestre [[Vest-Agder]])
*[[Lister len|Lister]] (Vestre [[Vest-Agder]])
*[[Stavanger len|Stavanger]] ([[Rogaland]])
*[[Stavanger len|Stavanger]] ([[Rogaland]])
Linje 13: Linje 13:
*[[Dale len|Dale]] (Luster, eige len 1565-1614)
*[[Dale len|Dale]] (Luster, eige len 1565-1614)
*[[Nordfjord len|Nordfjord]]
*[[Nordfjord len|Nordfjord]]
*[[Sunnmøre len|Sunmøre]]
*[[Sunnmøre len|Sunnmøre]]
 
*[[Helgeland len|Helgeland]]
*[[Helgeland len|Helgeland]]
*[[Salten len|Salten]]
*[[Salten len|Salten]]
Linje 22: Linje 23:
*[[Vardøhus len|Vardøhus]] ([[Finnmark]])
*[[Vardøhus len|Vardøhus]] ([[Finnmark]])


Hovedlenet omfattet de resterende delene av dagens [[Hordaland]] og [[Sogn og Fjordane]].
Slottslenet omfatta dei resterande delane av dagens [[Hordaland]] og [[Sogn og Fjordane]].


Trondheim hovedlen var også underlagt regionaladministrasjonen i Bergen. Til sammen utgjorde de to hovedlenene det nordenfjeldske Norge. Norge øst for [[Lista]] og sør for [[Dovre]] til Båhuslen, ble regnet til det sønnenfjeldske Norge.
Trondheim hovudlen var også underlagt regionaladministrasjonen i Bergen. Til sammen utgjorde de to hovudlena det nordafjelske Noreg. Noreg aust for [[Lista]] og sør for [[Dovre]] til Båhuslen, vart rekna til det sønnafjelske Noreg.


I [[1662]] falt lensordningen bort og Bergenhus hovedlen ble til [[Bergenhus stiftamt]].
I [[1662]] falt lensordninga bort og Bergenhus hovudlen vart avløyst av [[Bergenhus stiftamt]].


== Lensherrer ca 1500-1679 ==
== Lensherrar ca 1500-1679 ==


{|class="wikitable"
{|class="wikitable"
Linje 180: Linje 181:
|}
|}


Se [[Bergenhus stiftamt]] for stiftamtmenn.
Sjå [[Bergenhus stiftamt]] for stiftamtmenn.
 
==Litteratur==
*NRR: ''[[Norske Rigs-Registranter]].'' (Bd. 1-12.) (1861-1891). Christiania. ([http://da2.uib.no/cgi-win/WebBok.exe Digital utgåve, Digitalarkivet])
*Erslev, Kr. (1885). ''Danmark-Norges Len og Lensmænd. 1596-1660.'' København, s. 79-80. ([http://ebooks.library.ualberta.ca/local/danmarknorgeslen00ersl Digital utgåve], University of Alberta)
*Fladby, Rolf. (1963). ''Fra lensmannstjener til Kongelig Majestets Foged.'' Oslo, s. 195.
*Weidling, Tor. (2000). ''Eneveldets menn i Norge. Sivile sentralorganer og embetsmenn 1660-1814.'' Oslo: Riksarkivaren, s. 31.




Linje 186: Linje 193:


[[Kategori:Len]]
[[Kategori:Len]]
[[kategori:Vest-Agder]]
[[kategori:Rogaland fylke]]
[[Kategori:Hordaland fylke]]
[[Kategori:Hordaland fylke]]
[[Kategori:Sogn og Fjordane fylke]]
[[Kategori:Sogn og Fjordane fylke]]
 
[[kategori:Sunnmøre]]
==Litteratur==
{{nn}}
*NRR: ''[[Norske Rigs-Registranter]].'' (Bd. 1-12.) (1861-1891). Christiania. ([http://da2.uib.no/cgi-win/WebBok.exe Digital utgåve, Digitalarkivet])
*Erslev, Kr. (1885). ''Danmark-Norges Len og Lensmænd. 1596-1660.'' København, s. 79-80. ([http://ebooks.library.ualberta.ca/local/danmarknorgeslen00ersl Digital utgåve], University of Alberta)
*Fladby, Rolf. (1963). ''Fra lensmannstjener til Kongelig Majestets Foged.'' Oslo, s. 195.
*Weidling, Tor. (2000). ''Eneveldets menn i Norge. Sivile sentralorganer og embetsmenn 1660-1814.'' Oslo: Riksarkivaren, s. 31.
Veiledere, Administratorer
58 567

redigeringer