Bykle gamle kyrkje: Forskjell mellom sideversjoner
Ingen redigeringsforklaring |
m (Teksterstatting – «Kategori:Kirker» til «») |
||
| (4 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 6: | Linje 6: | ||
| bildetekst = Bykle gamle kyrkje i desember 2011. {{byline|Reidar Tveito}} | | bildetekst = Bykle gamle kyrkje i desember 2011. {{byline|Reidar Tveito}} | ||
| sted = [[Bykle|Bykle kyrkjebygd]] | | sted = [[Bykle|Bykle kyrkjebygd]] | ||
| byggeår = | | byggeår = 1619–1620 | ||
| endringer = | | endringer = Restaurering 1803–1806 | ||
| kirkesamfunn = [[Den norske kirke]] | | kirkesamfunn = [[Den norske kirke]] | ||
| bispedømme = [[Agder og Telemark bispedømme|Agder og Telemark]] | | bispedømme = [[Agder og Telemark bispedømme|Agder og Telemark]] | ||
| Linje 36: | Linje 36: | ||
}} | }} | ||
<onlyinclude><includeonly>{{thumb|Bykle gamle kyrkje 2011.jpg|Bykle gamle kyrkje i desember 2011.|Reidar Tveito}}</includeonly> | <onlyinclude><includeonly>{{thumb|Bykle gamle kyrkje 2011.jpg|Bykle gamle kyrkje i desember 2011.|Reidar Tveito}}</includeonly> | ||
'''[[Bykle gamle kyrkje]]''' vart innvia i [[1619]], og er ei langkyrkje i tre. Ho vart restuarert og noko ombygd 1803–1806. Kyrkja nyttast av [[Bykle sokn]], men soknekyrkja er no [[Bykle kyrkje]] frå 2004. Kyrkja er freda. | '''[[Bykle gamle kyrkje]]''' vart innvia i [[1619]] eller [[1620]], og er ei langkyrkje i tre. Ho vart restuarert og noko ombygd 1803–1806. Kyrkja nyttast av [[Bykle sokn]], men soknekyrkja er no [[Bykle kyrkje]] frå 2004. Kyrkja er freda. Denne kyrkja må ha erstatta ei eldre kyrkje, som vi lyt kalla [[Bykle mellomalderkyrkje]]. | ||
Kyrkja er oppført i [[lafting|lafta]] tømmer med utvendig, kvitmalt panel. [[Kor (kirkearkitektur)|Koret]] er noko smalare enn [[Skip (kirkearkitektur)|skipet]], og har rett avslutning. | Kyrkja er oppført i [[lafting|lafta]] tømmer med utvendig, kvitmalt panel. [[Kor (kirkearkitektur)|Koret]] er noko smalare enn [[Skip (kirkearkitektur)|skipet]], og har rett avslutning. | ||
| Linje 42: | Linje 42: | ||
Kyrkja er [[rosemaling|rosemåla]] innvendig. [[Aslak A. Wasshus]] og [[Knut Å. Byklum]] måla ho opphavleg i 1828, og i 1938 vart rosemålinga restaurert av [[Ulvik Hendrisen]]. Altertavla er frå om lag 1650, og er delt i fleire felt med motiva «Kristus som ber korset», «Kristus på korset» og tre englehovud over. Ein har slege fast at det er eldre motiv under desse, som kanskje er dei opphavlege. Døypefonten er frå om lag 1600, medan alterringen er frå 1776. Det er galleri frå nord og vest; ein veit ikkje når desse vart konstruert. </onlyinclude> | Kyrkja er [[rosemaling|rosemåla]] innvendig. [[Aslak A. Wasshus]] og [[Knut Å. Byklum]] måla ho opphavleg i 1828, og i 1938 vart rosemålinga restaurert av [[Ulvik Hendrisen]]. Altertavla er frå om lag 1650, og er delt i fleire felt med motiva «Kristus som ber korset», «Kristus på korset» og tre englehovud over. Ein har slege fast at det er eldre motiv under desse, som kanskje er dei opphavlege. Døypefonten er frå om lag 1600, medan alterringen er frå 1776. Det er galleri frå nord og vest; ein veit ikkje når desse vart konstruert. </onlyinclude> | ||
Klokka heng i ein takryttar midt på kyrkja. Den ringast manuelt, og klokkaren står midt i kyrkja når han ringer. Klokka er frå [[Nederland]], og har ein latinsk innskrift som tyder «Er Gud for oss, kven er då imot oss». | Klokka heng i ein takryttar midt på kyrkja. Den ringast manuelt, og klokkaren står midt i kyrkja når han ringer. Klokka er frå [[Nederland]], og har ein latinsk innskrift, «DEUS PRO NOBIS QUIS CONTRA NOS» som tyder «Er Gud for oss, kven er då imot oss». Klokka var ei gåve frå lagmann [[Laurits Andersen Undal]]. Klokketauet går gjennom eit hol frå tårnet, slik at klokkaren står midt i kyrkjerommet når han ringer. | ||
I åra 1803–1806 vart kyrkja restaurert. Takryttaren vart då flutt frå det eine mønet inn mot midten. | |||
Orgelet frå om lag 1990 har fire stemmer. | Orgelet frå om lag 1990 har fire stemmer. | ||
Kyrkja fekk i 1992 nye [[messehagel|messehaglar]] frå [[Kirkelig kulturverksted]]. | Kyrkja fekk i 1992 nye [[messehagel|messehaglar]] frå [[Kirkelig kulturverksted]]. | ||
==Mellomalderkyrkja== | |||
Første gongen vi hører om ei kyrkje i Bykle er i 1327, då ho vert nemnd i rekneskapen til ein paveleg utsending. Det har vore ein del diskusjon om dette kan vere Bykle gamle kyrkje, og at ho då berre vart ombygd på 1600-talet. Men byggemåten og mangelen på mellomalderfunn tyder på at det ikkje er tilfelle. Vi veit òg at folket i Bykle søkte biskopen om å sette opp ny kyrkje i 1619. [[Bykle mellomalderkyrkje]] vert drøfta nærare i eigen artikkel. | |||
==Galleri== | ==Galleri== | ||
<gallery widths=250 heights=250> | <gallery widths="250" heights="250"> | ||
Fil:Bykle kirke, Setesdal - no-nb digifoto 20160511 00072 NB MIT FNR 04477.jpg|Bykle kyrkje i 1947/1948. {{byline|Ukjend / Nasjonalbiblioteket}} | Fil:Bykle kirke, Setesdal - no-nb digifoto 20160511 00072 NB MIT FNR 04477.jpg|Bykle kyrkje i 1947/1948. {{byline|Ukjend / Nasjonalbiblioteket}} | ||
Fil:Bykle kirke - no-nb digifoto 20151201 00022 NB MIT FNR 05451A.jpg|Altar og altartavle. {{byline|Ukjend / Nasjonalbiblioteket}} | |||
Fil:Bykle kirke - no-nb digifoto 20151201 00025 NB MIT FNR 05454B.jpg|Døypefonten frå kring 1600 og rosemåla veggar. {{byline|Ukjend / Nasjonalbiblioteket}} | |||
Fil:Bykle kirke - no-nb digifoto 20151201 00034 NB MIT FNR 05455B.jpg|Skip og kor. {{byline|Ukjend / Nasjonalbiblioteket}} | |||
Fil:Bykle kirke - no-nb digifoto 20151201 00036 NB MIT FNR 05452A.jpg|Himlinga. {{byline|Ukjend / Nasjonalbiblioteket}} | |||
Fil:Bykle kirke malt av Washuus - no-nb digifoto 20151201 00042 NB MIT FNR 05453.jpg|Detalj av rosemålinga. {{byline|Ukjend / Nasjonalbiblioteket}} | |||
Fil:Bykle, gamle kyrkje frå Jarevegen.JPG|Kyrkja sett frå Jarevegen (nordvest). {{byline|Siri Johannessen (2020)}} | |||
</gallery> | </gallery> | ||
==Kjelder== | ==Kjelder== | ||
* ''Bykle kyrkje 375 år : Bykle kyrkje i Setesdal 1620-1995 : jubileumsskrift''. Utg. Bykle sokneråd. [Bykle]. 1995. {{bokhylla|NBN:no-nb_digibok_2011010508113}} | |||
* [http://www.kirkesok.no/kirker/Bykle-gamle-kyrkje Bykle gamle kyrkje] på Kirkesøk | * [http://www.kirkesok.no/kirker/Bykle-gamle-kyrkje Bykle gamle kyrkje] på Kirkesøk | ||
* {{swiki|Bykle_gamle_kyrkje|Bykle gamle kyrkje}} | * {{swiki|Bykle_gamle_kyrkje|Bykle gamle kyrkje}} | ||
* {{kulturminne|83979}} | * {{kulturminne|83979}} | ||
[[Kategori:Kirker fra 1600-tallet]] | [[Kategori:Kirker fra 1600-tallet]] | ||
[[Kategori:Bykle kommune]] | [[Kategori:Bykle kommune]] | ||
{{artikkelkoord|59.35192|N|7.34417|Ø}} | {{artikkelkoord|59.35192|N|7.34417|Ø}} | ||
{{F1}} | {{F1}}{{nn}} | ||
{{nn}} | |||
Nåværende revisjon fra 22. mai 2023 kl. 11:31
| Bykle gamle kyrkje | |
|---|---|
| |
| Bykle gamle kyrkje i desember 2011. Foto: Reidar Tveito
| |
| Stad: | Bykle kyrkjebygd |
| Byggeår: | 1619–1620 |
| Endringar: | Restaurering 1803–1806 |
| Kyrkjegard: | Bykle kyrkjegard |
| Kyrkjesamfunn: | Den norske kirke |
| Bispedøme: | Agder og Telemark |
| Prosti: | Otredal |
| Prestegjeld: | Valle |
| Fellesråd: | Bykle |
| Sokn: | Bykle |
| Teknikk: | Panelt laft |
| Materiale: | Tømmer |
| Takryttar: | Klokketårn |
| Døypefont: | Omkr. 1600 |
| Altartavle: | Omkr. 1650. |
| Sitteplassar: | 140 |
Bykle gamle kyrkje vart innvia i 1619 eller 1620, og er ei langkyrkje i tre. Ho vart restuarert og noko ombygd 1803–1806. Kyrkja nyttast av Bykle sokn, men soknekyrkja er no Bykle kyrkje frå 2004. Kyrkja er freda. Denne kyrkja må ha erstatta ei eldre kyrkje, som vi lyt kalla Bykle mellomalderkyrkje.
Kyrkja er oppført i lafta tømmer med utvendig, kvitmalt panel. Koret er noko smalare enn skipet, og har rett avslutning.
Kyrkja er rosemåla innvendig. Aslak A. Wasshus og Knut Å. Byklum måla ho opphavleg i 1828, og i 1938 vart rosemålinga restaurert av Ulvik Hendrisen. Altertavla er frå om lag 1650, og er delt i fleire felt med motiva «Kristus som ber korset», «Kristus på korset» og tre englehovud over. Ein har slege fast at det er eldre motiv under desse, som kanskje er dei opphavlege. Døypefonten er frå om lag 1600, medan alterringen er frå 1776. Det er galleri frå nord og vest; ein veit ikkje når desse vart konstruert.
Klokka heng i ein takryttar midt på kyrkja. Den ringast manuelt, og klokkaren står midt i kyrkja når han ringer. Klokka er frå Nederland, og har ein latinsk innskrift, «DEUS PRO NOBIS QUIS CONTRA NOS» som tyder «Er Gud for oss, kven er då imot oss». Klokka var ei gåve frå lagmann Laurits Andersen Undal. Klokketauet går gjennom eit hol frå tårnet, slik at klokkaren står midt i kyrkjerommet når han ringer.
I åra 1803–1806 vart kyrkja restaurert. Takryttaren vart då flutt frå det eine mønet inn mot midten.
Orgelet frå om lag 1990 har fire stemmer.
Kyrkja fekk i 1992 nye messehaglar frå Kirkelig kulturverksted.
Mellomalderkyrkja
Første gongen vi hører om ei kyrkje i Bykle er i 1327, då ho vert nemnd i rekneskapen til ein paveleg utsending. Det har vore ein del diskusjon om dette kan vere Bykle gamle kyrkje, og at ho då berre vart ombygd på 1600-talet. Men byggemåten og mangelen på mellomalderfunn tyder på at det ikkje er tilfelle. Vi veit òg at folket i Bykle søkte biskopen om å sette opp ny kyrkje i 1619. Bykle mellomalderkyrkje vert drøfta nærare i eigen artikkel.
Galleri
Bykle kyrkje i 1947/1948.Foto: Ukjend / Nasjonalbiblioteket
Altar og altartavle.Foto: Ukjend / Nasjonalbiblioteket
Døypefonten frå kring 1600 og rosemåla veggar.Foto: Ukjend / Nasjonalbiblioteket
Skip og kor.Foto: Ukjend / Nasjonalbiblioteket
Himlinga.Foto: Ukjend / Nasjonalbiblioteket
Detalj av rosemålinga.Foto: Ukjend / Nasjonalbiblioteket
Kyrkja sett frå Jarevegen (nordvest).Foto: Siri Johannessen (2020)
Kjelder
- Bykle kyrkje 375 år : Bykle kyrkje i Setesdal 1620-1995 : jubileumsskrift. Utg. Bykle sokneråd. [Bykle]. 1995. Digital versjon på Nettbiblioteket
- Bykle gamle kyrkje på Kirkesøk
- Bykle gamle kyrkje på Setesdalswiki
- Bykle gamle kyrkje på Riksantikvarens nettsted kulturminnesok.no