291 440
redigeringer
m
Teksterstatting – «Kategori:Kirker» til «»
(lenke) |
m (Teksterstatting – «Kategori:Kirker» til «») |
||
| (16 mellomliggende versjoner av 5 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude> | <onlyinclude>{{thumb høyre|Moland kyrkje 6.jpg|Moland kyrkje|[[Olav Momrak-Haugan]] (2010)}} | ||
'''[[Moland kyrkje (Fyresdal)|Moland kyrkje]]''' ligg i [[Fyresdal kommune]] i [[Telemark]]. Ho vart bygd etter typeteikning og teken i bruk i [[1843]]. Bygningen har gjennomgått større innvendige restaureringar, sist i [[1962]]. | |||
På same staden er det dokumentert to tidlegare kyrkjebygningar. Moland som kyrkjestad har venteleg tradisjonar attende iallfall til fyrste halvparten av [[1300-talet]]. </onlyinclude> | På same staden er det dokumentert to tidlegare kyrkjebygningar. Moland som kyrkjestad har venteleg tradisjonar attende iallfall til fyrste halvparten av [[1300-talet]]. </onlyinclude> | ||
| Linje 5: | Linje 6: | ||
== Moland gamle kyrkjer == | == Moland gamle kyrkjer == | ||
[[Bilde:Moland kyrkje og prestegard.jpg|thumb|Moland gamle kyrkje og prestegard, tusjtegning etter Linaae av S.O.Wolff, 20. aug. 1829 | [[Bilde:Moland kyrkje og prestegard.jpg|thumb|Moland gamle kyrkje og prestegard, tusjtegning etter Linaae av S.O.Wolff, 20. aug. 1829 | ||
(Norsk Folkemuseum)]]Moland er namnet på [[Moland prestegard|prestegarden]] Den fyrste kyrkja i soknet skal etter tradisjonen ha vore på vestsida av Fyresvatn der det no heiter Røykjenes, staden er markera med ein «bautastein», «[[Røykjenessteinen]]». | (Norsk Folkemuseum)]] | ||
Moland er namnet på [[Moland prestegard|prestegarden]] Den fyrste kyrkja i soknet skal etter tradisjonen ha vore på vestsida av Fyresvatn der det no heiter Røykjenes, staden er markera med ein «bautastein», «[[Røykjenessteinen]]». | |||
Noverande kyrkjestad var truleg i bruk i [[1342]] då Torgaut er nemnd som prest. Tida før dette veit me ikkje noko om, det er og sers lite vi veit om kyrkje(ne) i tida 1342 – [[1665]]. I [[1386]] var det bispevisitas ved biskopen i Oslo. Kyrkjene var vigde til St. Laurentius, i bygda vår kalla «Lavrans». Moland er namnet på prestegarden og det vart og namnet til kyrkja og soknet. | Noverande kyrkjestad var truleg i bruk i [[1342]] då Torgaut er nemnd som prest. Tida før dette veit me ikkje noko om, det er og sers lite vi veit om kyrkje(ne) i tida 1342 – [[1665]]. I [[1386]] var det bispevisitas ved biskopen i Oslo. Kyrkjene var vigde til St. Laurentius, i bygda vår kalla «Lavrans». Moland er namnet på prestegarden og det vart og namnet til kyrkja og soknet. | ||
| Linje 27: | Linje 29: | ||
Johannes Halsteins søn var etter det som står i kallsboka ein trønder. Med denne kyrkja som modell bygde han i 1670 kyrkja i Arendal. Han skulle etter andre opplysningar vere frå Skjold i Ryfylke, ein ”nordmann” altså. Men som Qvisling skriv, kan og J. H. S. stå for Jesus Hominus Salvator, d. e. Jesus menneskenes frelser. | Johannes Halsteins søn var etter det som står i kallsboka ein trønder. Med denne kyrkja som modell bygde han i 1670 kyrkja i Arendal. Han skulle etter andre opplysningar vere frå Skjold i Ryfylke, ein ”nordmann” altså. Men som Qvisling skriv, kan og J. H. S. stå for Jesus Hominus Salvator, d. e. Jesus menneskenes frelser. | ||
I Moland kyrkje heng no eit oljemaleri av Jesus på korset med presten Blochs portrett, dette var i den nedrivne kyrkja plassera over alteret som altertavle. – Der var og ”oljemalte portrætter av de elleve første oldenburgiske konger fra Kristian den 1ste til og med Kristian den 6te.” Dette seier Qvisling.[[Bilde:Bloch.jpg|thumb| | I Moland kyrkje heng no eit oljemaleri av Jesus på korset med presten [[Thomas Bloch|Blochs]] portrett, dette var i den nedrivne kyrkja plassera over alteret som altertavle. (Det er eit epitaf over [[Thomas Bloch|Thomas Olsen Bloch]] som var prest i Fyresdal 1672-1717.) – Der var og ”oljemalte portrætter av de elleve første oldenburgiske konger fra Kristian den 1ste til og med Kristian den 6te.” Dette seier Qvisling.[[Bilde:Bloch.jpg|thumb|Epitaf over presten [[Thomas Bloch]] 1706 (Foto: Olav Momrak-Haugan, 2003)]] | ||
Lund seier: ”I Choret sees alle Kongerne af den Oldenborgiske Stamme indtil Friderich den Vte salig og høilovlig Ihukommelse deres Portraiter.” (Den same serie bilete heng framleis i koret i gamle Kviteseid kyrkje.) | Lund seier: ”I Choret sees alle Kongerne af den Oldenborgiske Stamme indtil Friderich den Vte salig og høilovlig Ihukommelse deres Portraiter.” (Den same serie bilete heng framleis i koret i gamle Kviteseid kyrkje.) | ||
| Linje 36: | Linje 38: | ||
== Moland noverande kyrkje == | == Moland noverande kyrkje == | ||
{{thumb høyre|Moland kyrkje 14.jpg|Moland kyrkje. (Foto: Olav Momrak-Haugan, 2010)}} <onlyinclude>Den nye kyrkja vart innvigd 2. juli 1843 av [[Jacob von der Lippe ( | {{thumb høyre|Moland kyrkje 14.jpg|Moland kyrkje. (Foto: Olav Momrak-Haugan, 2010)}} <onlyinclude>Den nye kyrkja vart innvigd 2. juli 1843 av biskop [[Jacob von der Lippe (1797–1878)|Jacob von der Lippe]] (1797–1878). Den er oppførd av Gunnar Tarjeisøn Klauvreid under tilsyn av byggmeister Anders Syrtveit frå Evje. Ei av slottsarkitekt H.D.F.Linstows enkle typeteikningar vart nytta. | ||
Benkane vart restaurera i [[1906]] og kyrkja vart måla innvendig og pryda i [[1908]]. Romet var kvitt med benkar i grønt og gull. Grøn girlander oppe under taket. | Benkane vart restaurera i [[1906]] og kyrkja vart måla innvendig og pryda i [[1908]]. Romet var kvitt med benkar i grønt og gull. Grøn girlander oppe under taket. | ||
</onlyinclude> | </onlyinclude> | ||
| Linje 50: | Linje 53: | ||
Lund skriv: ”Moelands Præstegaard: Samme har en yndig Beliggenhed paa en jevn Plan ved Moelands Vandet, og har paa en halv norsk Fierdings Distanse ingen Fielde ved sig.” | Lund skriv: ”Moelands Præstegaard: Samme har en yndig Beliggenhed paa en jevn Plan ved Moelands Vandet, og har paa en halv norsk Fierdings Distanse ingen Fielde ved sig.” | ||
Biletgalleri<gallery> | |||
Fil:Moland kyrkje med kyrkjestall .jpg|Moland kyrkje tidleg på 1900 talet, og det må vere kyrkjestallen vi ser til høgre. Fotograf Olav S. Nylid | |||
Fil:Gravferd ved Moland kyrkje (Fyresdal) .jpg|Gravferd på Moland kyrkjegard ved kyrkja sin nordre vegg. Presten er Ivar Mortensson og tidsrommet er 1910-1914. Fotograf er Olav S. Nylid. | |||
Fil:Moland kyrkje, alterparti før 1937 .jpg|Alterpartiet i Moland kyrkje ein gong mellom 1908 då det vart måla girlander og 1937 då det vart innlagd elektrisitet. På sokkelen står: "Det er fullenda". Vi ser ei enkel parafinlampe frå taket. Det ser ut til å vere ein visitas med overhøyring. Fotograf er Olav S. Nylid | |||
Fil:Betel med montera lysekroner 2013.JPG|Her ser vi dei to lysekronene som kom på plass i kyrkja saman med ei rekke tilsvarande lampettar då det vart lagt inn elektrisitet i kyrkja i 1937. Dei vart montera i salen på [[Betel (Fyresdal)|Betel]], bedehuset som vart soknehus, etter å ha vore teke vare på av [[Fyresdal Bygdemuseum|Fyresdal bygdemuseum]] og i buret på [[Moland prestegard|prestegarden]]. Foto av Olav Momrak-Haugan 2013 | |||
</gallery> | |||
== Kjelder og litteratur == | == Kjelder og litteratur == | ||
* «Akulyptuskransen oppunder taket i Moland kyrkje» i ''Sjå deg attyvi'' [[Fyresdal sogelag]] 1997 s. 66 | |||
* Biskop Jens Nilssøns Visitasbøger og reiseopptegnelser 1574 - 1597. Ei utskrift datera Kristiania 1885. | * Biskop Jens Nilssøns Visitasbøger og reiseopptegnelser 1574 - 1597. Ei utskrift datera Kristiania 1885. | ||
* | * ''Fortidsminneforeningen. Årbok 2020''. Religiøsitetens kulturminner. s. 11-36. (Om epitaf.) | ||
* ''Kyrkjene i Fyresdal''. Fyresdal sokneråd 2013 | |||
* «Orgla i Moland og Veum kyrkjer» i ''Sjå deg attyvi'' [[Fyresdal sogelag]] 2006 s. 87. | * «Orgla i Moland og Veum kyrkjer» i ''Sjå deg attyvi'' [[Fyresdal sogelag]] 2006 s. 87. | ||
* Henriksveen og Tveråen: ''Kirker i Telemark.'' Flora forlag. Stathelle 1986 | * Henriksveen og Tveråen: ''Kirker i Telemark.'' Flora forlag. Stathelle 1986 | ||
| Linje 65: | Linje 78: | ||
== Ekstern lenke == | == Ekstern lenke == | ||
* | * {{kulturminne|84973}} | ||
* [http://da2.uib.no/cgi-win/WebBok.exe?slag=lesside&bokid=biskopjn&sideid=191&innhaldid=7&storleik= Biskop Jens Nilssøns Visitasbøger og reiseopptegnelser 1574 - 1597. Kapittel IV, side 382 på Digitalarkivet] | * [http://da2.uib.no/cgi-win/WebBok.exe?slag=lesside&bokid=biskopjn&sideid=191&innhaldid=7&storleik= Biskop Jens Nilssøns Visitasbøger og reiseopptegnelser 1574 - 1597. Kapittel IV, side 382 på Digitalarkivet] | ||
* [http://www.disnorge.no/gravminner/vis.php?mode=pe&id=1542 DIS-Norge Moland gamle] | * [http://www.disnorge.no/gravminner/vis.php?mode=pe&id=1542 DIS-Norge Moland gamle] | ||
* [http://www.disnorge.no/gravminner/vis.php?mode=pe&id=1543 DIS-Norge Moland nye] | * [http://www.disnorge.no/gravminner/vis.php?mode=pe&id=1543 DIS-Norge Moland nye] | ||
* [http://www.kirkesok.no/kirker/Moland-kyrkje Moland kyrkje i kirkesøk.no] | * [http://www.kirkesok.no/kirker/Moland-kyrkje Moland kyrkje i kirkesøk.no] | ||
[[Kategori:Kirker | |||
[[Kategori:Kirker fra 1800-tallet]] | |||
[[Kategori:Fyresdal kommune]] | [[Kategori:Fyresdal kommune]] | ||
{{nn}} | |||