291 440
redigeringer
bilete
Ingen redigeringsforklaring |
(bilete) |
||
| Linje 3: | Linje 3: | ||
| bgfarge = | | bgfarge = | ||
| navn = Nigard | | navn = Nigard | ||
| bilde = | | bilde = Hoslemo 37.jpg | ||
| bildetekst = | | bildetekst = Nigard Hoslemo 1965. {{byline|Fjellanger-Widerøe}} | ||
| altnavn = | | altnavn = | ||
| førstnevnt = | | førstnevnt = | ||
| Linje 21: | Linje 21: | ||
| postnr = | | postnr = | ||
}} | }} | ||
<onlyinclude>{{thumb|Hoslemo 38.jpg|Nigard Hoslemo sett frå bygdevegen 7.2.2006.|Aanund Olsnes}} | |||
Som namnet '''[[Nigard (Bykle gnr 5/1)|Nigard]]''' tyder på er dette det nedarste bruket på [[Hoslemo (Bykle gnr 4-5)|Hoslemo]] i [[Bykle kommune]], og ligg i botnen av lia. | Som namnet '''[[Nigard (Bykle gnr 5/1)|Nigard]]''' tyder på er dette det nedarste bruket på [[Hoslemo (Bykle gnr 4-5)|Hoslemo]] i [[Bykle kommune]], og ligg i botnen av lia. | ||
| Linje 27: | Linje 28: | ||
Me har kome til at dette var den fyrste eininga som vart kløyvd ut frå det opphavlege hovudbølet, og me trur vidare at denne garddelinga iallfall må liggje så langt attende som slutten av 1500-talet, og helst endå ein god del lenger att i tida. Bakgrunnen for denne tanken er det brevet me var inne på i innleiingsbolken, der Vetle Knutsson i Hoslemo skreiv under på at han hadde pantsett halve Hoslemo «og fjerdeparten av den andre halvparten» til Torleiv [Åsmundsson] Rygnestad for 32 riksdalar (jfr. den gamle gards- og ættesoga 168). | Me har kome til at dette var den fyrste eininga som vart kløyvd ut frå det opphavlege hovudbølet, og me trur vidare at denne garddelinga iallfall må liggje så langt attende som slutten av 1500-talet, og helst endå ein god del lenger att i tida. Bakgrunnen for denne tanken er det brevet me var inne på i innleiingsbolken, der Vetle Knutsson i Hoslemo skreiv under på at han hadde pantsett halve Hoslemo «og fjerdeparten av den andre halvparten» til Torleiv [Åsmundsson] Rygnestad for 32 riksdalar (jfr. den gamle gards- og ættesoga 168). | ||
Denne passasjen har me tolka som teikn på at Hoslemo på denne tid var dela i to halvpartar, som vart rekna for separate eigedomar, slik at dei laut pantsetjast kvar for seg. Om dette ikkje hadde vore såleis, vil me tru at Vetle i staden ville ha skrive at han pantsette 5/8 av eigedomen. Men om det er rett at Nigard var ei separat eining på 1500-talet, er det sannsynleg at den fyrste delinga låg endå mykje lenger attende, ein eller annan gong fyre 1350. Grunnen til dette er at det er vanskeleg å tenkje seg at det var bruk for garddelingar dei fyrste par hundreåra etter [[Svartedauden]]. | Denne passasjen har me tolka som teikn på at Hoslemo på denne tid var dela i to halvpartar, som vart rekna for separate eigedomar, slik at dei laut pantsetjast kvar for seg. Om dette ikkje hadde vore såleis, vil me tru at Vetle i staden ville ha skrive at han pantsette 5/8 av eigedomen. Men om det er rett at Nigard var ei separat eining på 1500-talet, er det sannsynleg at den fyrste delinga låg endå mykje lenger attende, ein eller annan gong fyre 1350. Grunnen til dette er at det er vanskeleg å tenkje seg at det var bruk for garddelingar dei fyrste par hundreåra etter [[Svartedauden]].</onlyinclude> | ||
Når det gjeld [[landskyld]]a på bruket, står me i den situasjonen at den eldste oppgåva me har funne er så ny som frå 1827, og denne viser at Nigard då var skyldsett til 2 ort og 8 skilling, dvs. 56 skilling. Den samtidige skylda på Uppigard var 1 dalar 1 ort og 20 skilling, dvs. 196 skilling. Brøken 56/56+196 kan kortast ned til 2/9, så Nigard vart altså på denne tid rekna til å utgjera 2/9 av heile Hoslemo. Men skyldsatsane frå 1820-åra og frametter til 1886 bygde i hovudsak på omrekningar av gamal skinnskyld, veit me, og frå bolken om Uppigard kjem me i hug at det bruket sto i 5 kalveskinn i 1666 og 1723. Då er det ein nokså grei rekneoperasjon å finne ut at Nigard på den tid skulle ha stått i 1 3/7 skinn. | Når det gjeld [[landskyld]]a på bruket, står me i den situasjonen at den eldste oppgåva me har funne er så ny som frå 1827, og denne viser at Nigard då var skyldsett til 2 ort og 8 skilling, dvs. 56 skilling. Den samtidige skylda på Uppigard var 1 dalar 1 ort og 20 skilling, dvs. 196 skilling. Brøken 56/56+196 kan kortast ned til 2/9, så Nigard vart altså på denne tid rekna til å utgjera 2/9 av heile Hoslemo. Men skyldsatsane frå 1820-åra og frametter til 1886 bygde i hovudsak på omrekningar av gamal skinnskyld, veit me, og frå bolken om Uppigard kjem me i hug at det bruket sto i 5 kalveskinn i 1666 og 1723. Då er det ein nokså grei rekneoperasjon å finne ut at Nigard på den tid skulle ha stått i 1 3/7 skinn. | ||
| Linje 226: | Linje 227: | ||
Bruket i Stavenes gjekk då til sonesonen, Olav Auversson, medan eldstesonen, slik me var inne på, hadde fått skøyte på eigedomen her i 1856. | Bruket i Stavenes gjekk då til sonesonen, Olav Auversson, medan eldstesonen, slik me var inne på, hadde fått skøyte på eigedomen her i 1856. | ||
{{thumb|Hoslemo 40.jpg|Tallak O. Hoslemo (1820-1908) fotografert med to barneborn. Biletet er teke av ein fotograf Mollsted frå Kristiania ein gong kring 1900. Til bygdeboka kom det frå Åshild Hoslemo via Setesdalsmuseet.}} | |||
{{thumb|Hoslemo 42.jpg|Tone T. Hoslemo, g Flateland. Foto av Peder B. Frøysnes, hit frå Setesdalsmuseet.}} | |||
* '''Tallak Olavsson Hoslemo''', f 1820, d 1908 | * '''Tallak Olavsson Hoslemo''', f 1820, d 1908 | ||
: g 1845 m Ingebjørg Knutsdtr. Breive, f 1820, d 1891. Born: | : g 1845 m Ingebjørg Knutsdtr. Breive, f 1820, d 1891. Born: | ||
| Linje 260: | Linje 263: | ||
Ingebjørg og Tallak sat med gardsbruket til 1880, då dei tok foddog og overlet eigedomen til den eldste av sønene: | Ingebjørg og Tallak sat med gardsbruket til 1880, då dei tok foddog og overlet eigedomen til den eldste av sønene: | ||
{{thumb|Hoslemo 41.jpg|Nigard Hoslemo ca 1890. Rekonstruksjonsteikning av Arne Berg 1962.}} | |||
* '''Olav Tallaksson Hoslemo''', f 1846, d 1926 | * '''Olav Tallaksson Hoslemo''', f 1846, d 1926 | ||
:g 1875 m Sigrid Gjermundsdtr. Byklum, f 1850, d 1922. Born: | :g 1875 m Sigrid Gjermundsdtr. Byklum, f 1850, d 1922. Born: | ||
| Linje 276: | Linje 280: | ||
Sigrid og Olav sat med bruket i 25 år. I 1916 tok dei foddog, og overdrog eigedomen til den eldste av sønene: | Sigrid og Olav sat med bruket i 25 år. I 1916 tok dei foddog, og overdrog eigedomen til den eldste av sønene: | ||
{{thumb|Hoslemo 43.jpg|Frå Nyestøyl i Hoslemoheia ca 1941. Nr. 1 og 2 frå venstre er gjester frå Vennesla. Guten (nr. 3) er Dreng T.Hoslemo (1936-1999,) nr. 4 er mora, Anne P. Hoslemo, fødd Brokka (1893-1985), nr 5 er ei frå Vennesla att, nr. 6 er Pål Hoslemo (f 1929), og nr 7, jenta framfor Pål, er Ingebjørg T. Hoslemo (1935-1988), gift Sordal. Bilete frå Åshild Hoslemo via Setesdalsmuseet.}} | |||
* '''Tallak Olavsson Hoslemo''', f 1878, d 1945 | * '''Tallak Olavsson Hoslemo''', f 1878, d 1945 | ||
: g 1923 m Anne Pålsdtr. Brokka, f 1893, d 1985. Born: | : g 1923 m Anne Pålsdtr. Brokka, f 1893, d 1985. Born: | ||
| Linje 313: | Linje 318: | ||
Eldstesonen overtok eigedomen i 1988: | Eldstesonen overtok eigedomen i 1988: | ||
{{thumb|Hoslemo 45.jpg|Tallak O. Hoslemo og Geir D. Bakken på skulegrinda ved Berdalsbru 1963.|Gerd Fosse Hovden}} | |||
{{thumb|Hoslemo 46.jpg|Huset til Kristin og Tallak Hoslemo frå 1986.|Aanund Olsnes|2006}} | |||
* '''Tallak Olavson Hoslemo''', f 1956 | * '''Tallak Olavson Hoslemo''', f 1956 | ||
: g m Kristin Drevdal, f 1957. Born: | : g m Kristin Drevdal, f 1957. Born: | ||
| Linje 333: | Linje 340: | ||
* [http://www.arkivverket.no/URN:kb_read?idx_kildeid=3996&idx_id=3996&uid=ny&idx_side=-85 Bykle i Valle, Ministerialbok nr. A 1 (1882-1907), Døde og begravede 1895-1896, side 112] (Knut Åsmundsson Byklums gravferd 1896) | * [http://www.arkivverket.no/URN:kb_read?idx_kildeid=3996&idx_id=3996&uid=ny&idx_side=-85 Bykle i Valle, Ministerialbok nr. A 1 (1882-1907), Døde og begravede 1895-1896, side 112] (Knut Åsmundsson Byklums gravferd 1896) | ||
{{Byklesoga}} | {{Byklesoga|[[Hagestøyl (Bykle gnr 4/55)|Hagestøyl]]|[[Bergtun (Bykle gnr 5/2)|Bergtun]]}} | ||
[[kategori:Garder]] | [[kategori:Garder]] | ||
[[Kategori:Bykle kommune]] | [[Kategori:Bykle kommune]] | ||
{{F1}} | |||
{{artikkelkoord|59.43303|N|7.39773|Ø}} | {{artikkelkoord|59.43303|N|7.39773|Ø}} | ||