lokalhistoriewiki.no

Nikolai Astrup: Forskjell mellom sideversjoner

Side Samtale

Nikolai Astrup (vis kilde)

Sideversjonen fra 8. jul. 2022 kl. 08:43

160 byte lagt til ,  8. jul. 2022
lenker
(lenker)
 
(4 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist)
Linje 5: Linje 5:


==Livssoge==
==Livssoge==
Astrup var son til presten [[Christian Astrup]] og [[Petra Astrup|Petra]] f. Mørch Lodtz. Han vart fødd den [[30. august]] [[1880]] på [[prestegard]]en Kalvåg i [[Bremanger]], men då han var tre år gamal, flytta familien til prestegarden på Ålhus i [[Jølster]], der far hans fekk stillinga som [[sokn]]e[[prest]]. Her har det i seinare tid vorte reist ein bauta over kunstnaren, som er gravlagt saman med kona, [[Engel Astrup]], på [[Ålhus kykjegard]].
Astrup var son til presten [[Christian Astrup (1844–1919)|Christian Astrup]] og [[Petra Astrup|Petra]] f. Mørch Lodtz. Han vart fødd den [[30. august]] [[1880]] på prestegarden [[Kalvåg prestegard|Kalvåg]] i [[Bremanger kommune|Bremanger]]. Då han var tre år gamal, flytta familien til prestegarden på Ålhus i [[Jølster]], der far hans fekk stillinga som [[sokn]]e[[prest]]. Her har det i seinare tid vorte reist ein bauta over kunstnaren, som er gravlagt saman med kona, [[Engel Astrup]], på [[Ålhus kyrkjegard]].


Nikolai Astrup studerte ved [[Trondheim katedralskole|Kathedralskolen i Trondhjem]] der han tok eksamen i [[1897]]. Tilbake i Jølster verka han som lærar for dei yngre syskena og teikna og måla på eiga hand.
Nikolai Astrup studerte ved [[Trondheim katedralskole|Kathedralskolen i Trondhjem]] der han tok eksamen i [[1897]]. Tilbake i Jølster verka han som lærar for dei yngre syskena og teikna og måla på eiga hand.
Linje 14: Linje 14:
Då Astrup valde [[kunstnar]]vegen gjorde han det i opposisjon til faren, som helst såg at sonen skulle studere [[teologi]] og verte prest som han. I [[1899]] reiste han til [[Kristiania]] for å bli elev ved [[Den kgl. Tegneskole|teikneskolen der]]. I feriane vitja han Jølster og festa mange motiv derfrå til lerretet.
Då Astrup valde [[kunstnar]]vegen gjorde han det i opposisjon til faren, som helst såg at sonen skulle studere [[teologi]] og verte prest som han. I [[1899]] reiste han til [[Kristiania]] for å bli elev ved [[Den kgl. Tegneskole|teikneskolen der]]. I feriane vitja han Jølster og festa mange motiv derfrå til lerretet.


I [[kultur i 1901|1901]] debuterte han som utstillar ved [[Kristiania Kunstforenings Vårutstilling]], med måleri av uthusa på prestegården i Jølster. Same året avslutta han utdanninga si ved skolen til [[Harriet Backer]] og drog på ei studiereise gjennom Europa, til [[Lübeck]], [[Hamburg]], Dresden, Berlin og München, før han slo seg ned i [[Paris]] som elev av [[Christian Krohg (1852–1925)|Christian Krohg]]. Her blei han påverka av kunstnarar som Henri Rousseau, Maurice Denis, Paul Gauguin og japanske Hokusai. Seinare skulle han vitje London, [[Italia]] og [[Algerie]] på ulike kunstnarstipend.
I [[kultur i 1901|1901]] debuterte han som utstillar ved [[Kristiania Kunstforening|Kristiania Kunstforenings]] vårutstilling, med måleri av uthusa på prestegården i Jølster. Same året avslutta han utdanninga si ved skolen til [[Harriet Backer]] og drog på ei studiereise gjennom Europa, til [[Lübeck]], [[Hamburg]], Dresden, Berlin og München, før han slo seg ned i [[Paris]] som elev av [[Christian Krohg (1852–1925)|Christian Krohg]]. Her blei han påverka av kunstnarar som Henri Rousseau, Maurice Denis, Paul Gauguin og japanske Hokusai. Seinare skulle han vitje London, [[Italia]] og [[Algerie]] på ulike kunstnarstipend.


===Tilbake til Jølster===
===Tilbake til Jølster===
Frå [[1902]] fann Astrup heimen sin i [[Jølster]], der han skulle hente dei fleste av motiva sine frå, og inspirere tallause komande kunstnarar til å finne motiv til måleria sine.
Frå [[1902]] fann Astrup heimen sin i [[Jølster]], der han skulle hente dei fleste av motiva sine frå, og inspirere tallause komande kunstnarar til å finne motiv til måleria sine.


Då Astrup kom heim frå Paris budde han ei stund på prestegarden på Ålhus, men fekk seg i [[1909]] eit bratt, lite tun på Myklebust på sørsida av Jølstravatnet. Då hadde den vonbrotne far hans fleire gongar hindra han i å kjøpe den gamle prestegarden og eit anna tun på Ålhus, der han helst ynskte å bu. Han gifta seg med [[Engel Astrup|Engel Sunde]], som då var 15 år, i [[1907]]. Dottera [[Kari Petra Geelmuyden|Kari]] blei fødd i [[1911]]. Den vesle familien budde på prestegarden saman med Astrup sine foreldre fram til [[1912]], då dei flytta til det som i dag er kjent som [[Astruptunet]].
Då Astrup kom heim frå Paris budde han ei stund på prestegarden på Ålhus, men fekk seg i [[1909]] eit bratt, lite tun på Myklebust på sørsida av [[Jølstravatnet]]. Då hadde den vonbrotne far hans fleire gongar hindra han i å kjøpe den gamle prestegarden og eit anna tun på Ålhus, der han helst ynskte å bu. Han gifta seg med [[Engel Astrup|Engel Sunde]], som då var 15 år, i [[1907]]. Dottera [[Kari Petra Geelmuyden|Kari]] blei fødd i [[1911]]. Den vesle familien budde på prestegarden saman med Astrup sine foreldre fram til [[1912]], då dei flytta til det som i dag er kjent som [[Astruptunet]].


===Mottaking===
===Mottaking===
Linje 26: Linje 26:
Astrup heldt den første separatutstillinga si i mai [[1905]], i Kristiania. Ho fekk svært gode kritikkar, og «Stabbur i Jølster» blei kjøpt inn av [[Nasjonalgalleriet]]. Året etter deltok han på «Norsk Kunstutstilling» på Charlottenborg i [[København]] etter å ha blitt spurd av [[Erik Werenskiold]].
Astrup heldt den første separatutstillinga si i mai [[1905]], i Kristiania. Ho fekk svært gode kritikkar, og «Stabbur i Jølster» blei kjøpt inn av [[Nasjonalgalleriet]]. Året etter deltok han på «Norsk Kunstutstilling» på Charlottenborg i [[København]] etter å ha blitt spurd av [[Erik Werenskiold]].


[[Astrup]]-namnet stammar frå Ribe i [[Slesvig]] og vart innført til Noreg gjennom embetsmannsverket i [[dansketida]]. Nikolai Astrup vitja Astrup Gård i [[1911]] på veg heim frå Berlin, og måla bilete derfrå.
[[Astrup]]-namnet stammar frå Ribe i [[Slesvig]] og vart innført til Noreg gjennom embetsmannsverket i [[dansketida]]. Nikolai Astrup vitja Astrup gård i [[1911]] på veg heim frå Berlin, og måla bilete derfrå.


===Død===
===Død===
Linje 42: Linje 42:
[[image:Nikolai Astrup-Vårnatt i hagen-1909.jpg|thumb|220px|Måleriet  «Vårnatt i Hagen» av Nikolai Astrup inspirerte i følgje historia som går [[Olav H. Hauge]] til å skrive diktet «Til eit Astrupbilete».]]
[[image:Nikolai Astrup-Vårnatt i hagen-1909.jpg|thumb|220px|Måleriet  «Vårnatt i Hagen» av Nikolai Astrup inspirerte i følgje historia som går [[Olav H. Hauge]] til å skrive diktet «Til eit Astrupbilete».]]


Rykta seier at då diktaren [[Olav H. Hauge]] ein gong var innlagd på Valen Sjukehus hang måleriet «Vaarnatt i hagen» på veggen på rommet hans. I følgje historia vart han so gripen av det biletet at han skreiv diktet «Til eit Astrupbilete». Diktet er ei prising av naturen og stemninga i bileta til Astrup.
Rykta seier at då diktaren [[Olav H. Hauge]] ein gong var innlagd på [[Valen sjukehus]] hang måleriet «Vaarnatt i hagen» på veggen på rommet hans. I følgje historia vart han so gripen av det biletet at han skreiv diktet «Til eit Astrupbilete». Diktet er ei prising av naturen og stemninga i bileta til Astrup.


== Bakgrunnsstoff ==
== Litteratur og kjelder ==
* [http://www.nikolai-astrup.no/ Utstillinga Nikolai Astrup – Tilhørighet og identitet] på nikolai-astrup.no  
* [http://www.nikolai-astrup.no/ Utstillinga Nikolai Astrup – Tilhørighet og identitet] på nikolai-astrup.no  
* [http://astruptunet.com/ Astruptunet sin nettstad]
* [http://astruptunet.com/ Astruptunet sin nettstad]
Linje 50: Linje 50:
* Wexelsen, Einar, Danbolt, Gunnar og Loge, Øystein, ''Nikolai Astrup Tilhørighet og identitet'' Oslo 2005, ISBN 82-7393-147-1
* Wexelsen, Einar, Danbolt, Gunnar og Loge, Øystein, ''Nikolai Astrup Tilhørighet og identitet'' Oslo 2005, ISBN 82-7393-147-1


===Kjelder===
* [http://www.nrk.no/nyheter/distrikt/nrk_sogn_og_fjordane/fylkesleksikon/1164689.html NRK om Nikolai Astrup]
* [http://www.nrk.no/nyheter/distrikt/nrk_sogn_og_fjordane/fylkesleksikon/1164689.html NRK om Nikolai Astrup]
*http://www.nikolai-astrup.no/  
*http://www.nikolai-astrup.no/.
*{{Hbr1-1|pe00000001249094|Nikolai Astrup}}.


{{F1}}
{{F1}}
Linje 62: Linje 62:
[[Kategori:Treskjærere]]
[[Kategori:Treskjærere]]
[[kategori:Personer]]
[[kategori:Personer]]
[[Kategori:Jølster kommune]]
[[Kategori:Jølster]]
[[Kategori:Sunnfjord kommune]]
[[kategori:Bremanger kommune]]
[[kategori:Bremanger kommune]]
[[kategori:fødsler i 1880]]
[[kategori:fødsler i 1880]]
[[kategori:dødsfall i 1928]]
[[kategori:dødsfall i 1928]]
{{nn}}
{{nn}}
Hentet fra «https://dev.lokalhistoriewiki.no/wiki/Spesial:Mobildiff/1274646...1751614»