49 952
redigeringer
lenker
Ingen redigeringsforklaring |
(lenker) |
||
| Linje 5: | Linje 5: | ||
==Livssoge== | ==Livssoge== | ||
Astrup var son til presten [[Christian Astrup (1844–1919)|Christian Astrup]] og [[Petra Astrup|Petra]] f. Mørch Lodtz. Han vart fødd den [[30. august]] [[1880]] på prestegarden [[Kalvåg prestegard|Kalvåg]] i [[Bremanger]]. Då han var tre år gamal, flytta familien til prestegarden på Ålhus i [[Jølster]], der far hans fekk stillinga som [[sokn]]e[[prest]]. Her har det i seinare tid vorte reist ein bauta over kunstnaren, som er gravlagt saman med kona, [[Engel Astrup]], på [[Ålhus kyrkjegard]]. | Astrup var son til presten [[Christian Astrup (1844–1919)|Christian Astrup]] og [[Petra Astrup|Petra]] f. Mørch Lodtz. Han vart fødd den [[30. august]] [[1880]] på prestegarden [[Kalvåg prestegard|Kalvåg]] i [[Bremanger kommune|Bremanger]]. Då han var tre år gamal, flytta familien til prestegarden på Ålhus i [[Jølster]], der far hans fekk stillinga som [[sokn]]e[[prest]]. Her har det i seinare tid vorte reist ein bauta over kunstnaren, som er gravlagt saman med kona, [[Engel Astrup]], på [[Ålhus kyrkjegard]]. | ||
Nikolai Astrup studerte ved [[Trondheim katedralskole|Kathedralskolen i Trondhjem]] der han tok eksamen i [[1897]]. Tilbake i Jølster verka han som lærar for dei yngre syskena og teikna og måla på eiga hand. | Nikolai Astrup studerte ved [[Trondheim katedralskole|Kathedralskolen i Trondhjem]] der han tok eksamen i [[1897]]. Tilbake i Jølster verka han som lærar for dei yngre syskena og teikna og måla på eiga hand. | ||
| Linje 14: | Linje 14: | ||
Då Astrup valde [[kunstnar]]vegen gjorde han det i opposisjon til faren, som helst såg at sonen skulle studere [[teologi]] og verte prest som han. I [[1899]] reiste han til [[Kristiania]] for å bli elev ved [[Den kgl. Tegneskole|teikneskolen der]]. I feriane vitja han Jølster og festa mange motiv derfrå til lerretet. | Då Astrup valde [[kunstnar]]vegen gjorde han det i opposisjon til faren, som helst såg at sonen skulle studere [[teologi]] og verte prest som han. I [[1899]] reiste han til [[Kristiania]] for å bli elev ved [[Den kgl. Tegneskole|teikneskolen der]]. I feriane vitja han Jølster og festa mange motiv derfrå til lerretet. | ||
I [[kultur i 1901|1901]] debuterte han som utstillar ved [[Kristiania Kunstforenings | I [[kultur i 1901|1901]] debuterte han som utstillar ved [[Kristiania Kunstforening|Kristiania Kunstforenings]] vårutstilling, med måleri av uthusa på prestegården i Jølster. Same året avslutta han utdanninga si ved skolen til [[Harriet Backer]] og drog på ei studiereise gjennom Europa, til [[Lübeck]], [[Hamburg]], Dresden, Berlin og München, før han slo seg ned i [[Paris]] som elev av [[Christian Krohg (1852–1925)|Christian Krohg]]. Her blei han påverka av kunstnarar som Henri Rousseau, Maurice Denis, Paul Gauguin og japanske Hokusai. Seinare skulle han vitje London, [[Italia]] og [[Algerie]] på ulike kunstnarstipend. | ||
===Tilbake til Jølster=== | ===Tilbake til Jølster=== | ||
Frå [[1902]] fann Astrup heimen sin i [[Jølster]], der han skulle hente dei fleste av motiva sine frå, og inspirere tallause komande kunstnarar til å finne motiv til måleria sine. | Frå [[1902]] fann Astrup heimen sin i [[Jølster]], der han skulle hente dei fleste av motiva sine frå, og inspirere tallause komande kunstnarar til å finne motiv til måleria sine. | ||
Då Astrup kom heim frå Paris budde han ei stund på prestegarden på Ålhus, men fekk seg i [[1909]] eit bratt, lite tun på Myklebust på sørsida av Jølstravatnet. Då hadde den vonbrotne far hans fleire gongar hindra han i å kjøpe den gamle prestegarden og eit anna tun på Ålhus, der han helst ynskte å bu. Han gifta seg med [[Engel Astrup|Engel Sunde]], som då var 15 år, i [[1907]]. Dottera [[Kari Petra Geelmuyden|Kari]] blei fødd i [[1911]]. Den vesle familien budde på prestegarden saman med Astrup sine foreldre fram til [[1912]], då dei flytta til det som i dag er kjent som [[Astruptunet]]. | Då Astrup kom heim frå Paris budde han ei stund på prestegarden på Ålhus, men fekk seg i [[1909]] eit bratt, lite tun på Myklebust på sørsida av [[Jølstravatnet]]. Då hadde den vonbrotne far hans fleire gongar hindra han i å kjøpe den gamle prestegarden og eit anna tun på Ålhus, der han helst ynskte å bu. Han gifta seg med [[Engel Astrup|Engel Sunde]], som då var 15 år, i [[1907]]. Dottera [[Kari Petra Geelmuyden|Kari]] blei fødd i [[1911]]. Den vesle familien budde på prestegarden saman med Astrup sine foreldre fram til [[1912]], då dei flytta til det som i dag er kjent som [[Astruptunet]]. | ||
===Mottaking=== | ===Mottaking=== | ||
| Linje 26: | Linje 26: | ||
Astrup heldt den første separatutstillinga si i mai [[1905]], i Kristiania. Ho fekk svært gode kritikkar, og «Stabbur i Jølster» blei kjøpt inn av [[Nasjonalgalleriet]]. Året etter deltok han på «Norsk Kunstutstilling» på Charlottenborg i [[København]] etter å ha blitt spurd av [[Erik Werenskiold]]. | Astrup heldt den første separatutstillinga si i mai [[1905]], i Kristiania. Ho fekk svært gode kritikkar, og «Stabbur i Jølster» blei kjøpt inn av [[Nasjonalgalleriet]]. Året etter deltok han på «Norsk Kunstutstilling» på Charlottenborg i [[København]] etter å ha blitt spurd av [[Erik Werenskiold]]. | ||
[[Astrup]]-namnet stammar frå Ribe i [[Slesvig]] og vart innført til Noreg gjennom embetsmannsverket i [[dansketida]]. Nikolai Astrup vitja Astrup | [[Astrup]]-namnet stammar frå Ribe i [[Slesvig]] og vart innført til Noreg gjennom embetsmannsverket i [[dansketida]]. Nikolai Astrup vitja Astrup gård i [[1911]] på veg heim frå Berlin, og måla bilete derfrå. | ||
===Død=== | ===Død=== | ||
| Linje 42: | Linje 42: | ||
[[image:Nikolai Astrup-Vårnatt i hagen-1909.jpg|thumb|220px|Måleriet «Vårnatt i Hagen» av Nikolai Astrup inspirerte i følgje historia som går [[Olav H. Hauge]] til å skrive diktet «Til eit Astrupbilete».]] | [[image:Nikolai Astrup-Vårnatt i hagen-1909.jpg|thumb|220px|Måleriet «Vårnatt i Hagen» av Nikolai Astrup inspirerte i følgje historia som går [[Olav H. Hauge]] til å skrive diktet «Til eit Astrupbilete».]] | ||
Rykta seier at då diktaren [[Olav H. Hauge]] ein gong var innlagd på Valen | Rykta seier at då diktaren [[Olav H. Hauge]] ein gong var innlagd på [[Valen sjukehus]] hang måleriet «Vaarnatt i hagen» på veggen på rommet hans. I følgje historia vart han so gripen av det biletet at han skreiv diktet «Til eit Astrupbilete». Diktet er ei prising av naturen og stemninga i bileta til Astrup. | ||
== Litteratur og kjelder == | == Litteratur og kjelder == | ||