Veiledere, Administratorer
164 188
redigeringer
bilde, F1 + litt småtteri
Ingen redigeringsforklaring |
(bilde, F1 + litt småtteri) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>'''[[Ole Wernsen Klungseth]]''' (fødd på [[Nes]] i [[Hedmark]] [[1782]], død same stad [[1836]]) var gardbrukar og politisk aktivist. Han var saman med [[Halvor Hoel]] og andre sambygdingar aktiv under [[Bondeaksjonene 1818|bondeaksjonane]] mot [[Sølvskatt og formuesskatt 1816|sølvskatten]] i [[1818]]. | <onlyinclude>{{thumb høyre|Klungset Nes.jpg|Garden Klungset i [[Nordbygda (Nes på Hedmarken)|Nordbygda]] på Nes.|Ukjent (Digitalt Museum)}}'''[[Ole Wernsen Klungseth]]''' (fødd på [[Nes på Hedmarken|Nes]] i [[Hedmark]] [[1782]], død same stad [[1836]]) var gardbrukar og politisk aktivist. Han var saman med [[Halvor Hoel]] og andre sambygdingar aktiv under [[Bondeaksjonene 1818|bondeaksjonane]] mot [[Sølvskatt og formuesskatt 1816|sølvskatten]] i [[1818]]. </onlyinclude> | ||
</onlyinclude> | |||
== Familien == | == Familien == | ||
Foreldra var Wern (Werner) Olsen (ca. 1752-1813) og hustru Anne Olsdotter frå Østre Sterud (1753-1833). Dei var gardbrukarar på Klungset (gml. gnr. 144 i Nes, nytt gnr. 675 i [[Ringsaker]]). Ole var den eldste av fire | Foreldra var Wern (Werner) Olsen (ca. 1752-1813) og hustru Anne Olsdotter frå Østre Sterud (1753-1833). Dei var gardbrukarar på Klungset (gml. gnr. 144 i Nes, nytt gnr. 675 i [[Ringsaker]]). Ole var den eldste av fire brør. Den eine døydde som barn. Dei to andre vart handverkarar, høvesvis glasmeister og smed. | ||
Ole Wernsen var gift med Marie Johannesdotter. Dei fekk åtte born saman, men seks av dei døydde som småbarn. | Ole Wernsen var gift med Marie Johannesdotter. Dei fekk åtte born saman, men seks av dei døydde som småbarn. | ||
| Linje 13: | Linje 12: | ||
Faren til Ole hadde bygsla Klungset av [[Ringsaker kyrkje]] frå 1780. I 1806 fekk familien kjøpt garden til sjølveige for 1200 riksdalar. Same året overdrog foreldra garden til Ole. | Faren til Ole hadde bygsla Klungset av [[Ringsaker kyrkje]] frå 1780. I 1806 fekk familien kjøpt garden til sjølveige for 1200 riksdalar. Same året overdrog foreldra garden til Ole. | ||
Klungset var ein mindre gard etter forholda | Klungset var ein mindre gard etter forholda på Nes, med 10 kyr, fem hestar og 18 sauer i 1808. Til sølvskatten 1816 vart Ole Klungseth likna for 15 spesidalar og 39 skilling,<ref> | ||
[http://arkivverket.no/URN:db_read/db/52594/4/?size=medium&mode=0 Sølvskatten 1816 for Nes (Klungset)]</ref> medan til jamføring Halvor Hoel var likna for 170 spd.<ref>[http://www.arkivverket.no/arkivverket/Arkivbevaring/Papirmateriale/Digitalisering/Skanning/Soelvskatten-1816 Sølvskatten 1816 for Nes (Hol).]</ref> | [http://arkivverket.no/URN:db_read/db/52594/4/?size=medium&mode=0 Sølvskatten 1816 for Nes (Klungset)]</ref> medan til jamføring Halvor Hoel var likna for 170 spd.<ref>[http://www.arkivverket.no/arkivverket/Arkivbevaring/Papirmateriale/Digitalisering/Skanning/Soelvskatten-1816 Sølvskatten 1816 for Nes (Hol).]</ref> | ||
| Linje 25: | Linje 24: | ||
== Politisk aktivitet == | == Politisk aktivitet == | ||
Som aktivist under bondeaksjonane i 1818 vart Ole Klungset dømd to års straffarbeid i 1826 pluss sakskostnader. Fengselsstraffa vart ved kongeleg benådning nedsett til to månader. | <onlyinclude>Som aktivist under bondeaksjonane i 1818 vart Ole Klungset dømd to års straffarbeid i 1826 pluss sakskostnader. Fengselsstraffa vart ved kongeleg benådning nedsett til to månader. | ||
Ole Wernsen hadde markert seg i det offentlege også tidlegare. Han er ein av fire underskrivarar av eit inspel til grunnlovsdebatten som kom inn til riksforsamlinga på Eidsvoll frå Hedmarken fogderi.<ref>Riksforsamlingens forhandlinger 1. del side 404-406</ref> Det går inn for å «benægte suvereniteten» (avviser eineveldet) og å sikre prentefridomen. Elles går framlegga mykje ut på korleis ein skal best og mest mogleg avgrense byråkratiet og sikre den private eigedomsretten (til gardane) mot offentlege inngrep. | Ole Wernsen hadde markert seg i det offentlege også tidlegare. Han er ein av fire underskrivarar av eit inspel til grunnlovsdebatten som kom inn til riksforsamlinga på Eidsvoll frå Hedmarken fogderi</onlyinclude>.<ref>Riksforsamlingens forhandlinger 1. del side 404-406</ref> Det går inn for å «benægte suvereniteten» (avviser eineveldet) og å sikre prentefridomen. Elles går framlegga mykje ut på korleis ein skal best og mest mogleg avgrense byråkratiet og sikre den private eigedomsretten (til gardane) mot offentlege inngrep. | ||
I 1815 skreiv Ole Klungseth eit innlegg i [[Christiania Intelligentssedler]] «…betreffende formentlig Tilsidesettelse af anciniteten ved det Søndenfieldske dragonregiment.» | I 1815 skreiv Ole Klungseth eit innlegg i [[Christiania Intelligentssedler]] «…betreffende formentlig Tilsidesettelse af anciniteten ved det Søndenfieldske dragonregiment.» | ||
| Linje 41: | Linje 40: | ||
[[Kategori:Personer fra Ringsaker kommune]] | [[Kategori:Personer fra Ringsaker kommune]] | ||
[[Kategori:Nes på Hedmarken]] | |||
[[Kategori:Fødsler i 1782]] | [[Kategori:Fødsler i 1782]] | ||
[[Kategori:Dødsfall i 1836]] | [[Kategori:Dødsfall i 1836]] | ||
[[Kategori:Gardbrukere]] | [[Kategori:Gardbrukere]] | ||
{{F1}} | |||