Veiledere, Administratorer
164 188
redigeringer
F2-merking, korrektur, defaultsort
(forstørrer bilde¨) |
(F2-merking, korrektur, defaultsort) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{thumb|Sigurd.jpg|Sigurd Bjørkedal | <onlyinclude>{{thumb|Sigurd.jpg|Sigurd Bjørkedal|[[Bruker:Thoni|Heidi T. Sletten]] (2009)}} | ||
'''[[Sigurd Bjørkedal|Sigurd Asgeir Bjørkedal]]''' (fødd 6. mai [[1920]], død 15. mars [[2011]]) var båtbyggjar, bonde og lokalpolitikar i [[Volda kommune]]. [[Bjørkedalen]] i Volda har lange båtbyggjartradisjonar, og han var ein vesentleg tradisjonsberar innanfor dette feltet. Arbeidet hans var viktig for å ivareta tradisjonen med å [[Leksikon:Klinkbygging|klinkbyggje]] trebåtar både lokalt på [[Sunnmøre]] og i nasjonal samanheng. 21. november [[2009]] fekk Sigurd [[Kongens forjenestemedalje i sølv||HM Kongens fortenestemedalje i sølv]]. </onlyinclude> | |||
== Familiebakgrunn == | == Familiebakgrunn == | ||
Sigurd Bjørkedal var som av båtbyggjar Daniel Jakobsson Bjørkedal (1880-1960) og Kanutte Severine Sivertsdaotter (1888-1985). Sigurd var gift med Signe Aasen (1923-2006) frå [[Nordfjord]]. Dei budde på farsgarden Jakobsgarden på Søre [[Bjørkedalen]], [[Volda]]. Saman med Signe fekk Sigurd sjølv seks barn, derav tre søner som og vaks opp med arbeidet i båtskotet og i dag fører | <onlyinclude>Sigurd Bjørkedal var som av båtbyggjar Daniel Jakobsson Bjørkedal (1880-1960) og Kanutte Severine Sivertsdaotter (1888-1985). Sigurd var gift med Signe Aasen (1923-2006) frå [[Nordfjord]]. Dei budde på farsgarden Jakobsgarden på Søre [[Bjørkedalen]], [[Volda]]. Saman med Signe fekk Sigurd sjølv seks barn, derav tre søner som og vaks opp med arbeidet i båtskotet og i dag fører handverket vidare. Sigurd tok ikkje berre vare på arven frå forfedrane sine, men formidla den òg vidare til sønene sine.</onlyinclude> | ||
== Yrkesverksemd == | == Yrkesverksemd == | ||
=== Båtbyggjaren === | === Båtbyggjaren === | ||
Handverket og kunnskapen vart overlevert frå far til son i generasjonar. Sigurd fekk båtbyggjinga inn med morsmjølka. Han vaks opp i ein solid båtbyggjarfamilie, som ein av fire brør som alle lærde kunsten. | |||
Sitt første oppdrag som båtbyggjar fekk Sigurd 17 år gamal i [[1937]], då han og faren [[Daniel J. Bjørkedal]] bygde skroget til ein 27 fots [[klegg]]/[[sjark]] for Alfred Toftesund i [[Gjersvika]]. I åra som kom, bygde Sigurd ei rad båtar av ulik storleik, utforming og bruk; færingar, ottringar, dekksbåtar/fiskebåtar, fangstbåtar, livbåtar, snekker, seglbåtar og trerøringar. Saman med familien har han truleg bygde mellom 50 og 60 båtar. | Sitt første oppdrag som båtbyggjar fekk Sigurd 17 år gamal i [[1937]], då han og faren [[Daniel J. Bjørkedal]] bygde skroget til ein 27 fots [[klegg]]/[[sjark]] for Alfred Toftesund i [[Gjersvika]]. I åra som kom, bygde Sigurd ei rad båtar av ulik storleik, utforming og bruk; færingar, ottringar, dekksbåtar/fiskebåtar, fangstbåtar, livbåtar, snekker, seglbåtar og trerøringar. Saman med familien har han truleg bygde mellom 50 og 60 båtar. | ||
Sigurd var også ein habil [[smed]]. Det var vanleg å smi den saumen ein trengde for å byggje båt. | Sigurd var også ein habil [[smed]]. Det var vanleg å smi den saumen ein trengde for å byggje båt. | ||
Byggjinga av dei store vikingskipa vart starten på ei ny oppblomstring av båtbyggjinga i | Byggjinga av dei store vikingskipa vart starten på ei ny oppblomstring av båtbyggjinga i Bjørkedalen. Det heile tok av då [[Herøy sogelag]] tinga kopi av eit skip som det var funne restar av i [[Kvalsund]] i [[Herøy]]. Dei hadde klart å samle 23000.- kr, og det var eit sjansespel for båtbyggjaren då det var usikkert om han kunne klare arbeidet for denne summen. Kvalsundskipet vart ferdig i mai 1973 og er i dag plassert ved [[Sunnmøre museum]]. | ||
Seinare byggja han mellom anna: | Seinare byggja han mellom anna: | ||
*[[Saga Siglar]], kopi av knarren Skuldelev 1, [[Roskilde]]([[1983]]) | *[[Saga Siglar]], kopi av knarren Skuldelev 1, [[Roskilde]]([[1983]]) | ||
| Linje 20: | Linje 21: | ||
=== Bonden === | === Bonden === | ||
Sigurd tok over drifta av farsgarden, Jakobsgarden i Bjørkedalen, i [[1954]] og dreiv den fram til sonen Jakob tok over i [[1985]]. Han dreiv på tradisjonelt vis med | Sigurd tok over drifta av farsgarden, Jakobsgarden i Bjørkedalen, i [[1954]] og dreiv den fram til sonen Jakob tok over i [[1985]]. Han dreiv på tradisjonelt vis med mjølkekyr, gris og sau. Materiale til båtane vart teken frå eigen skog og bearbeidd på gardssaga. | ||
==Frivillig arbeid== | ==Frivillig arbeid== | ||
Sigurd og naboane og broren [[Saxe Bjørkedal]] starta han rundt [[1990]] å samle inn gamle bjørkedalsbåtar. Dette var starten på Bjørkedal båtsamlingar. Han var med på å starte [[Bjørkedal kystlag]] i [[1994]]. | Sigurd og naboane og broren [[Saxe Bjørkedal]] starta han rundt [[1990]] å samle inn gamle bjørkedalsbåtar. Dette var starten på Bjørkedal båtsamlingar. Han var med på å starte [[Bjørkedal kystlag]] i [[1994]]. | ||
Sigurd representerte [[Venstre]] i skulestyret og landbruksnemnda i | Sigurd representerte [[Venstre]] i skulestyret og landbruksnemnda i Volda kommune i mange år på 70-talet. Han var også vara til kommunestyret i to periodar. | ||
==Kjelder og litteratur== | |||
==Kjelder== | |||
* ''[[Voldasoga|Busetnadssoga for Volda]]'' bd 2, Folkestad - Kilsfjorden - Bjørkedalen | * ''[[Voldasoga|Busetnadssoga for Volda]]'' bd 2, Folkestad - Kilsfjorden - Bjørkedalen | ||
*[http://old.kysten.no/community.asp?uid=2129 Fortjenstemedalje til Sigurd Bjørkedal] (henta 5. februar 2013). | |||
* Hjellnes, Tove Aurdal: Minneord om Sigurd Bjørkedal. [[Voldaminne]] 2011 s. 185-188 | * Hjellnes, Tove Aurdal: Minneord om Sigurd Bjørkedal. [[Voldaminne]] 2011 s. 185-188 | ||
* Hjellnes, Tove Aurdal: Søknad om tildeling av Kongens fortenestemedalje til båtbyggjar Sigurd Bjørkedal. | * Hjellnes, Tove Aurdal: Søknad om tildeling av Kongens fortenestemedalje til båtbyggjar Sigurd Bjørkedal. | ||
{{DEFAULTSORT:BJØRKEDAL, SIGURD}} | |||
[[kategori:Båtbygging i Møre og Romsdal|Volda kommune]] | [[kategori:Båtbygging i Møre og Romsdal|Volda kommune]] | ||
| Linje 41: | Linje 40: | ||
[[Kategori: Fødsler i 1920]] | [[Kategori: Fødsler i 1920]] | ||
[[Kategori: Dødsfall i 2011]] | [[Kategori: Dødsfall i 2011]] | ||
[[Kategori: | [[Kategori: Venstrepolitikere]] | ||
[[Kategori:Kongens fortjenstmedalje i sølv]] | [[Kategori: Kongens fortjenstmedalje i sølv]] | ||
{{F2}} | |||