Midtre Fjærland krins: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
m (→Hamrum skule) |
(kjelder frå digitalarkivet) |
||
| (11 mellomliggende versjoner av 2 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
'''[[Midtre Fjærland krins]]''' (også omtala som [[Hamrum krins]]) var ein skulekrins for grendene i midtre del av Fjærland, på begge sidene av fjorden, i [[Skulehistorie i Sogndal|Sogndal kommune]] i [[Sogn]]. Tidlegare var denne krinsen, og heile Fjærland, ein del av [[ | '''[[Midtre Fjærland krins]]''' (også omtala som [[Hamrum krins|'''Hamrum krins''']]) var ein skulekrins for grendene i midtre del av [[Fjærland]], på begge sidene av fjorden, i [[Skulehistorie i Sogndal|Sogndal kommune]] i [[Sogn]]. Tidlegare var denne krinsen, og heile Fjærland, ein del av [[Balestrand kommune]]. Frå 1953 vart namnet på krinsen endra til '''''Mundal krins'''''. Frå 1741 hadde Fjærland vore delt i tre krinsar. I starten vart desse kalla: 1) Hamarsnes-Mundal (midtre), 2) Øyjordi-Stølen (indre) og 3) Berge-Rommøren (ytre). | ||
==Skulehus== | ==Skulehus== | ||
=== | ===Hamrum skule=== | ||
I 1877 fekk [[Midtre Fjærland krins]] skulehus på Hamrum (Homrane). Klasserommet hadde plass til 24 born og det var knytt til eit «Familiebekvemmelighed med en liten jordvei» til skulehuset. | I 1877 fekk [[Midtre Fjærland krins]] skulehus på Hamrum (Homrane). Klasserommet hadde plass til 24 born og det var knytt til eit «Familiebekvemmelighed med en liten jordvei» til skulehuset. Huset er i dag i privat eige som fridtidsbolig. [[Fil:Hamrum skulehus.jpeg|alt=Eit blått hus ved fjorden. På taket er det to ulike pipar. Langs den eine veggen står ein liten vedstabel. Eit lavt gjerde står mellom kameraet og huset.|miniatyr|271x271px|Det gamle skulehuset ved Homrane i november 2022. Huset er no i privat eige. |ingen]] | ||
===Mundal skule=== | |||
I 1950 vart det bygd ny skule på Pålsneset, som etter røysting i 1952 fekk namnet Mundal skule. Krinsen vart slege saman med [[Ytre Fjærland krins|Ytre Fjærland]] i 1957, men dei heldt fram med vinterskule i Ytre Fjærland fram til 1962-63. Borna frå [[Indre Fjærland krins|Indre Fjærland]] vart flytta til Mundal skule i 1965. Før den tid hadde dei også mellom anna sløydundervising på Mundal. | |||
Ei utviding av skulehuset sto ferdig i 1975, då det i tillegg vart bygd symjebasseng ved skulen. Det er i dag både barneskule og barnehage i drift i skulebygga. | |||
[[Fil:Fjærland skule.jpg|alt=Ei skule. Husa er malt raude. Utafor er det ein asfaltert leikeplass. |ingen|miniatyr|275x275pk|Fjærland (Mundal) skule i november 2022. Det er i dag barnehage i delen nærmast på biletet. Det eldste skulebygget kan sjåast over taket på barnehagebygget. I bygget på andre sida av plassen (lengst til venstre i bildet) er det symjebasseng. ]] | |||
==Skuledagen== | ==Skuledagen== | ||
| Linje 19: | Linje 20: | ||
==Foto== | ==Foto== | ||
[[Fil:Skuleporten Fjærland skule.jpg|alt=Ein port i smijarn. Han er tredelt, kor orda "Fjærland" og "skule" er smidd inn midt i portane til høgre og venstre, mens årstalet 1952 er smidd inn i midten. "Fjærland skule" og "1952" er kvitmalt.|ingen|miniatyr|377x377px|Porten til Fjærland skule på Pålsneset i november 2022. ]] | |||
==Kjelder og litteratur== | ==Kjelder og litteratur== | ||
===Prenta kjelder=== | ===Prenta kjelder=== | ||
*Laberg, Jon (1934) Balestrand - bygd og ætter, s184-199. | *Laberg, Jon (1934) Balestrand - bygd og ætter, s184-199. | ||
* Beretning om Folkeskolen i Balestrands Skolekommune Femaaret 1891-1895. Annonce-Tidendes Bogtrykkeri 1897 | *Urtegaard, Gunnar. Bering, Bjørn. Kleppa, Hermund (1989) Soga om grunnskulen 1739-1989. Balestrand kommune. | ||
* Beretning om Folkeskolen i Balestrands Skolekommune Femaaret 1896-1900. John Griegs Bogtrykkeri 1902 | * [https://www.fylkesarkivet.no/?cat=384572&viewsig=SFFda-100292 Beretning om Folkeskolen i Balestrands Skolekommune Femaaret 1891-1895. Annonce-Tidendes Bogtrykkeri 1897] | ||
* [https://www.fylkesarkivet.no/?cat=384572&viewsig=SFFda-100292 Beretning om Folkeskolen i Balestrands Skolekommune Femaaret 1896-1900. John Griegs Bogtrykkeri 1902] | |||
* Avgangsvitnesbyrd for Hamrum skule, 1893-1957. [https://media.digitalarkivet.no/view/246017/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Avgangsvitnemål for Indre Fjærland skulekrins og Mundal skule, 1932-1964. [https://media.digitalarkivet.no/view/246029/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Hovudbok for Mundal skule, 1958-1965, 1972-1977. [https://media.digitalarkivet.no/view/246047/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Dagbok for Indre Fjærland skulekrins og Mundal skule, 1927-1975. [https://media.digitalarkivet.no/view/246032/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Dagbok for Mundal skule, 1954-1978. [https://media.digitalarkivet.no/view/246049/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Dagbok for Hamrum skulekrins, 1884-1907. [https://media.digitalarkivet.no/view/246018/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Dagbok for Hamrum skule, 1907-1938. [https://media.digitalarkivet.no/view/246019/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Dagbok for Hamrum skule og Mundal skule, 1938-1977. [https://media.digitalarkivet.no/view/246020/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Kassabok/møtebok for Hamrum skule, 1919. [https://media.digitalarkivet.no/view/246015/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Møtebok for tilsynsutvalet i Hamrum skulekrins og Mundal skulekrins, 1919-1970. [https://media.digitalarkivet.no/view/246016/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Tilvekstliste og rekneskapsbok for Hamrum skuleboksamling, 1942-1956. [https://media.digitalarkivet.no/view/246023/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Utlånsbok for Hamrum skuleboksamling, 1943-1955. [https://media.digitalarkivet.no/view/246024/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Rekneskapsbok for Mundal skuleboksamling, 1955-1973. [https://media.digitalarkivet.no/view/246052/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Utlånsbok for Mundal skuleboksamling, 1957-1968. [https://media.digitalarkivet.no/view/246053/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Utlånsbok for Mundal skuleboksamling, 1968-1979. [https://media.digitalarkivet.no/view/246054/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
* Utlånsbok for Indre Fjærland skuleboksamling, 1961-1982. [https://media.digitalarkivet.no/view/246055/1 Digital versjon] på Digitalarkivet.no. | |||
===Digitale kjelder=== | ===Digitale kjelder=== | ||
*[https://www.allkunne.no/framside/fylkesleksikon-sogn-og-fjordane/skular/dei-forste-skulehusa-i-sogndal/1910/78834/ Dei første skulehusa i Sogndal, Allkunne/NRK Fylkesleksikon] | *[https://www.allkunne.no/framside/fylkesleksikon-sogn-og-fjordane/skular/dei-forste-skulehusa-i-sogndal/1910/78834/ Dei første skulehusa i Sogndal, Allkunne/NRK Fylkesleksikon] | ||
===Ikkje-prenta kjelder=== | ===Ikkje-prenta kjelder=== | ||
* Intervju med Sven Bjåstad, 21.11.2022 | |||
[[Kategori:Sogndal kommune]] | [[Kategori:Sogndal kommune]] | ||
Nåværende revisjon fra 30. aug. 2023 kl. 11:30
Midtre Fjærland krins (også omtala som Hamrum krins) var ein skulekrins for grendene i midtre del av Fjærland, på begge sidene av fjorden, i Sogndal kommune i Sogn. Tidlegare var denne krinsen, og heile Fjærland, ein del av Balestrand kommune. Frå 1953 vart namnet på krinsen endra til Mundal krins. Frå 1741 hadde Fjærland vore delt i tre krinsar. I starten vart desse kalla: 1) Hamarsnes-Mundal (midtre), 2) Øyjordi-Stølen (indre) og 3) Berge-Rommøren (ytre).
Skulehus
Hamrum skule
I 1877 fekk Midtre Fjærland krins skulehus på Hamrum (Homrane). Klasserommet hadde plass til 24 born og det var knytt til eit «Familiebekvemmelighed med en liten jordvei» til skulehuset. Huset er i dag i privat eige som fridtidsbolig.
Mundal skule
I 1950 vart det bygd ny skule på Pålsneset, som etter røysting i 1952 fekk namnet Mundal skule. Krinsen vart slege saman med Ytre Fjærland i 1957, men dei heldt fram med vinterskule i Ytre Fjærland fram til 1962-63. Borna frå Indre Fjærland vart flytta til Mundal skule i 1965. Før den tid hadde dei også mellom anna sløydundervising på Mundal.
Ei utviding av skulehuset sto ferdig i 1975, då det i tillegg vart bygd symjebasseng ved skulen. Det er i dag både barneskule og barnehage i drift i skulebygga.
Skuledagen
Skulevegen
Lærarar
- Frå 1741: Rasmus Olson Bøyum, lærar for alle tre krinsane i Fjærland.
- Frå 1803: Nils Nilsson Henjum, lærar for alle tre krinsane i Fjærland.
- Frå 1821: Hans Olson Flesje, lærar for alle tre krinsane i Fjærland. Vart lærar i Indre Tjugum frå 1838.
- Frå 1838: Eirik Olson Flesje, bror til Hans Olson Flesje, lærar for alle tre krinsane i Fjærland.
- Frå 1849: Ingebrikt Mundal, fram til 1860 var han lærar for alle tre krinsane i Fjærland. Etter 1860 vart han lærar for Indre Fjærland krins (Bøyum-Stølen) og Midtre Fjærland krins (Distad-Bjåstad). Ytre Fjærland krins delte etter dette lærar med Eitorn krins.
- Frå 1896: J. Aarskog
Foto
Kjelder og litteratur
Prenta kjelder
- Laberg, Jon (1934) Balestrand - bygd og ætter, s184-199.
- Urtegaard, Gunnar. Bering, Bjørn. Kleppa, Hermund (1989) Soga om grunnskulen 1739-1989. Balestrand kommune.
- Beretning om Folkeskolen i Balestrands Skolekommune Femaaret 1891-1895. Annonce-Tidendes Bogtrykkeri 1897
- Beretning om Folkeskolen i Balestrands Skolekommune Femaaret 1896-1900. John Griegs Bogtrykkeri 1902
- Avgangsvitnesbyrd for Hamrum skule, 1893-1957. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Avgangsvitnemål for Indre Fjærland skulekrins og Mundal skule, 1932-1964. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Hovudbok for Mundal skule, 1958-1965, 1972-1977. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Dagbok for Indre Fjærland skulekrins og Mundal skule, 1927-1975. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Dagbok for Mundal skule, 1954-1978. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Dagbok for Hamrum skulekrins, 1884-1907. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Dagbok for Hamrum skule, 1907-1938. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Dagbok for Hamrum skule og Mundal skule, 1938-1977. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Kassabok/møtebok for Hamrum skule, 1919. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Møtebok for tilsynsutvalet i Hamrum skulekrins og Mundal skulekrins, 1919-1970. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Tilvekstliste og rekneskapsbok for Hamrum skuleboksamling, 1942-1956. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Utlånsbok for Hamrum skuleboksamling, 1943-1955. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Rekneskapsbok for Mundal skuleboksamling, 1955-1973. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Utlånsbok for Mundal skuleboksamling, 1957-1968. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Utlånsbok for Mundal skuleboksamling, 1968-1979. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
- Utlånsbok for Indre Fjærland skuleboksamling, 1961-1982. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
Digitale kjelder
Ikkje-prenta kjelder
- Intervju med Sven Bjåstad, 21.11.2022