Ragna Rytter: Forskjell mellom sideversjoner

Fra lokalhistoriewiki.no
Hopp til navigering Hopp til søk
(Ny side: {{under arbeid}} {{thumb|IOGT-bilder 6.jpg|Ragna Rytter. Foto frå boka ''Godtemplarordenen i Norge 1927-1977'' (1976).}} '''Ragna Rytter''' (født 26. juli 1885 i Verdal, død 7…)
 
Ingen redigeringsforklaring
 
(5 mellomliggende revisjoner av samme bruker vises ikke)
Linje 1: Linje 1:
{{under arbeid}}
{{thumb|IOGT-bilder 6.jpg|Ragna Rytter. Foto frå boka ''Godtemplarordenen i Norge 1927-1977'' (1976).}}
{{thumb|IOGT-bilder 6.jpg|Ragna Rytter. Foto frå boka ''Godtemplarordenen i Norge 1927-1977'' (1976).}}
'''[[Ragna Rytter]]''' (født 26. juli 1885 i [[Verdal]], død 7. januar 1972) var folkehøgskulelærar, forfattar og fråhaldskvinne. Ho ga ut fleire diktsamlingar, dei fleste på landsmål, og var dessutan ei av opphavskvinnene til [[trønderbunaden]].
{{thumb|No-nb digibok 2011112308149 0379 1.jpg|Foto frå boka ''Norske skolefolk'' (1954).}}
'''[[Ragna Rytter]]''' (født 26. juli 1885 i [[Verdal]], død 7. januar 1972 i [[Melhus]]) var folkehøgskulelærar, diktar og fråhaldskvinne. Ho ga ut fleire diktsamlingar, dei fleste på landsmål, og var dessutan ei av opphavskvinnene til [[trønderbunaden]].


== Liv og virke ==
== Liv og virke ==
Rytter vart fødd i Verdal, og var dotter av [[Berit Prestbakken]] frå [[Melhus]] og [[Johan Gunnerius Ryther]] (1858-1900) frå [[Kristiansund]]. Faren arbeidde som lærar i ulike bygder i Trøndelag: frå 1882 i Verdal, frå 1886 i Melhus, og frå 1893 i [[Stadsbygd]]. Rytter skriv sjølv om si eiga oppvekst at ho «arbeidde ved strikkemaskina om vintrane og på allslags utearbeid hos bøndene om somrane».<ref>Rytter 1956, side 91.</ref> I 1917 byrja ho å studere ved [[Levanger lærarskule]], og ho tok eksamen her i 1919.
Rytter vart fødd i [[Verdal]], og var dotter av [[Berit Prestbakken]] frå [[Melhus]] og [[Johan Gunnerius Ryther]] (1858-1900) frå [[Kristiansund]]. Faren arbeidde som lærar i ulike bygder i Trøndelag: frå 1882 i Verdal, frå 1886 i Melhus, og frå 1893 i [[Stadsbygd]]. Rytter skriv sjølv om si eiga oppvekst at ho «arbeidde ved strikkemaskina om vintrane og på allslags utearbeid hos bøndene om somrane».<ref>Rytter 1956, side 91.</ref> I slutten av tjueåra byrja ho å utdanne seg: Ho gjekk eit år på [[Voss folkehøgskule]] i 1913/1914, og i 1917 gjekk ho på [[Elen Ofstads handarbeidskule]] i Trondheim. Same året byrja ho å studere ved [[Levanger lærarskule]], og ho tok eksamen her i 1919.<ref>''Gauldal folkehøgskule 75 år'', side 56.</ref>


I 1919 vart [[Gauldal folkehøgskule]] i Melhus (i dag Trøndertun) grunnlagt, og Rytter vart tilsett frå starten av. Ho verka som lærar i teoretiske og praktiske fag fram til 1950. I løpet av desse åra tok ho etterutdanning ved ei lærarhøgskule i åra 1926/1927, og tok elles ymse kurs om somrane. Rytter var òg engasjert i fråhaldssaka, og var rådsmedlem i Uttrøndelag distriktslosje av [[IOGT]] i over tretti år, samt at ho redigerte meldingsbladet ''Solveg'' i den same losjen i åra 1932-1954.
Rytter var ein av dei som tok initiativ til å grunnlegge [[Gauldal folkehøgskule]] i Melhus (i dag Trøndertun) i 1919,<ref>''Gauldal folkehøgskule 75 år'', side 31.</ref> og ho verka som lærar her frå starten av og fram til 1950. Ho hadde «ymse bokfag, serleg norsk og helselære. Men det var handarbeid - vev og saum - som tok hennar timar. På dette feltet, og elles med, markerte ho seg som ein sjeldan intens lærar - rik på idear og glødande i sin idealisme.»<ref>''Gauldal folkehøgskule 75 år'', side 66.</ref> I løpet av desse åra tok ho etterutdanning ved ei lærarhøgskule i åra 1926/1927, og tok elles ymse kurs om somrane. Rytter var òg engasjert i fråhaldssaka, og var rådsmedlem i Uttrøndelag distriktslosje av [[IOGT]] i over tretti år, samt at ho redigerte meldingsbladet ''Solveg'' i den same losjen i åra 1932-1954.


Ho skreiv seks diktsamlingar i løpet av livet. Den fyrste, ''Fjeldets sange'' (1910), var skriven på dansk, men dei fem neste skreiv ho på landsmål.
Ho skreiv seks diktsamlingar i løpet av livet. Den fyrste, ''Fjeldets sange'' (1910), var skriven på dansk, men dei fem neste skreiv ho på landsmål.
Linje 28: Linje 28:


== Noter ==
== Noter ==
{{reflist}}
{{reflist|2}}


== Litteraturliste ==
== Litteraturliste ==
*''Gauldal folkehøgskule 75 år''. Utg. [Skolen]. Gauldal. 1994. {{nb.no|NBN:no-nb_digibok_2014091008195}}.
*Grepstad, Ottar: ''Viljen til språk : ei nynorsk kulturhistorie''. Utg. Samlaget. Oslo. 2006. {{nb.no|NBN:no-nb_digibok_2014062307186}}.
*Grepstad, Ottar: ''Viljen til språk : ei nynorsk kulturhistorie''. Utg. Samlaget. Oslo. 2006. {{nb.no|NBN:no-nb_digibok_2014062307186}}.
*Rytter, Ragna: ''Rytter-ætta : frå 1600-1950''. Svorkmo. 1956. {{nb.no|NBN:no-nb_digibok_2011121908047}}.
*Rytter, Ragna: ''Rytter-ætta : frå 1600-1950''. Svorkmo. 1956. {{nb.no|NBN:no-nb_digibok_2011121908047}}.
Linje 43: Linje 44:
[[Kategori:Dødsfall i 1972]]
[[Kategori:Dødsfall i 1972]]
[[Kategori:Fotografi fra 1960-åra]]
[[Kategori:Fotografi fra 1960-åra]]
[[Kategori:Hodeplagg (tagg)]]
[[Kategori:Smykker]]
[[Kategori:Folkedrakter og bunader]]
[[Kategori:Diktere]]
[[Kategori:Diktere]]
{{DEFAULTSORT:Rytter, Ragna}}
{{DEFAULTSORT:Rytter, Ragna}}
{{Kvinner i lokalhistoria}}
{{Kvinner i lokalhistoria}}
{{nn}}
{{nn}}

Nåværende revisjon fra 24. feb. 2021 kl. 18:24

Ragna Rytter. Foto frå boka Godtemplarordenen i Norge 1927-1977 (1976).
Foto frå boka Norske skolefolk (1954).

Ragna Rytter (født 26. juli 1885 i Verdal, død 7. januar 1972 i Melhus) var folkehøgskulelærar, diktar og fråhaldskvinne. Ho ga ut fleire diktsamlingar, dei fleste på landsmål, og var dessutan ei av opphavskvinnene til trønderbunaden.

Liv og virke

Rytter vart fødd i Verdal, og var dotter av Berit Prestbakken frå Melhus og Johan Gunnerius Ryther (1858-1900) frå Kristiansund. Faren arbeidde som lærar i ulike bygder i Trøndelag: frå 1882 i Verdal, frå 1886 i Melhus, og frå 1893 i Stadsbygd. Rytter skriv sjølv om si eiga oppvekst at ho «arbeidde ved strikkemaskina om vintrane og på allslags utearbeid hos bøndene om somrane».[1] I slutten av tjueåra byrja ho å utdanne seg: Ho gjekk eit år på Voss folkehøgskule i 1913/1914, og i 1917 gjekk ho på Elen Ofstads handarbeidskule i Trondheim. Same året byrja ho å studere ved Levanger lærarskule, og ho tok eksamen her i 1919.[2]

Rytter var ein av dei som tok initiativ til å grunnlegge Gauldal folkehøgskule i Melhus (i dag Trøndertun) i 1919,[3] og ho verka som lærar her frå starten av og fram til 1950. Ho hadde «ymse bokfag, serleg norsk og helselære. Men det var handarbeid - vev og saum - som tok hennar timar. På dette feltet, og elles med, markerte ho seg som ein sjeldan intens lærar - rik på idear og glødande i sin idealisme.»[4] I løpet av desse åra tok ho etterutdanning ved ei lærarhøgskule i åra 1926/1927, og tok elles ymse kurs om somrane. Rytter var òg engasjert i fråhaldssaka, og var rådsmedlem i Uttrøndelag distriktslosje av IOGT i over tretti år, samt at ho redigerte meldingsbladet Solveg i den same losjen i åra 1932-1954.

Ho skreiv seks diktsamlingar i løpet av livet. Den fyrste, Fjeldets sange (1910), var skriven på dansk, men dei fem neste skreiv ho på landsmål.

I 1920-åra verka Rytter saman med to andre lærarar med å utarbeide ein kvinnebunad for Trøndelag, dei andre to var Kaspara Kyllingstad frå Torshus folkehøgskule og Ingeborg Krokstad frå Inntrøndelag husmorskule. Trønderbunaden vart ferdig i 1923, og er ein populær bunad i dag. I 1950-åra sette ho òg saman mannsbunaden frå Gauldalen.

Diktsamlingar

Andre verk

Noter

  1. ↑ Rytter 1956, side 91.
  2. ↑ Gauldal folkehøgskule 75 år, side 56.
  3. ↑ Gauldal folkehøgskule 75 år, side 31.
  4. ↑ Gauldal folkehøgskule 75 år, side 66.

Litteraturliste

Hentet fra «https://dev.lokalhistoriewiki.no/index.php?title=Ragna_Rytter&oldid=1602192»