Synagoge: Forskjell mellom sideversjoner
Ingen redigeringsforklaring |
|||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{thumb|2255 Synagogen Trh inne.jpg|Inne [[Synagogen i Arkitekt Christies gate i Trondheim|synagogen i Trondheim]].|Olve Utne}} | {{thumb|2255 Synagogen Trh inne.jpg|Inne [[Synagogen i Arkitekt Christies gate i Trondheim|synagogen i Trondheim]].|Olve Utne}} | ||
Ein '''[[synagoge]]''', oftast kalla '''esnoga''' (frå [[jødespansk]]) blant [[portugisarjødar]] og '''sjul''' (frå [[jiddisch]]; òg skrive ''sjol'', ''schul'' o.l.) blant [[asjkenaziske jødar]], er ei bygning (eller ein del av ei bygning) for [[jødedom|jødisk]] religionsutøving. | Ein '''[[synagoge]]''', oftast kalla '''esnoga''' (frå [[jødespansk]]) blant [[portugisarjødar]] og '''sjul''' (frå [[jiddisch]]; òg skrive ''sjol'', ''schul'' o.l.) blant [[asjkenaziske jødar]], er ei bygning (eller ein del av ei bygning) for [[jødedom|jødisk]] religionsutøving. | ||
== Synagogerommet == | |||
== Synagogar i Noreg == | == Synagogar i Noreg == | ||
Sideversjonen fra 18. feb. 2013 kl. 11:52
Ein synagoge, oftast kalla esnoga (frå jødespansk) blant portugisarjødar og sjul (frå jiddisch; òg skrive sjol, schul o.l.) blant asjkenaziske jødar, er ei bygning (eller ein del av ei bygning) for jødisk religionsutøving.
Synagogerommet
Synagogar i Noreg
Fram til grunnlovsforbodet mot jødar i 1814 var det i varierande grad lovlig for portugisarjødar å bu og arbeide i Noreg, men antalet portugisarjødar var aldri høgt, og det var forbod mot ikkje-kristen religionsutøving. Det kan nok ha vore gudstjenester i privatbustader, men det finst av naturlige årsaker ikkje nokon synagogar frå perioden. Frå 1814 til 1844 var det totalforbod mot jødar i Noreg. Forbodet vart oppheva att for portugisarjødar i 1844, og for asjkenaziske jødar i og med grunnlovsendringa i 1851. I og med endringa av dissenterloven i 1891 vart det lov å organisere jødiske trussamfunn, og Det mosaiske Trossamfun i Oslo vart stifta i 1892. Dei heldt først gudstenester i Mariboes gate 10 i Oslo, men i 1897 vart aktiviteten flytta til større lokale i Osterhaugsgata, der dei installerte innreiinga frå ein nedlagt synagoge i Horsens i Danmark. Den første synagogen i Trondheim vart innvigd i 1899 i St. Jørgensveita 7.
