Kjellaug Bø
Kjellaug Bø (fødd 30. juni 1900 i Vestre Slidre, død 20. juli 1930 i Nord-Aurdal) var lærar og folkeminnesamlar.
Biografi
Bø blei døypt 16. september 1900 i Vestre Slidre i Valdres.[1] Der budde ho med foreldra Ola E. Bø (1867-1917) og Ingebjørg Olsdatter Bø (1870-1929), begge frå Ulnes i nabokommunen Nord-Aurdal.[2] Faren var lærar, folkehøgskulestyrar og målmann. Han stifta og leia Valdres folkehøgskule, og han var sentral i skipinga og drifta av Valdres Folkemuseum. Bø sat dessutan i styret for Austmannalaget, og var med på å grunnlegga avisa Valdres.[3]
I 1910 har både familien og Valdres folkehøgskule flytta til Leira i Nord-Aurdal, og Bø har fått tre småsysken.[3][4]
Bø tok artium ved Voss landsgymnas i 1922, der ho gjekk engelsklinja med faga norsk, engelsk, tysk og matematikk.[5][6] Bø var skuleflink og fekk M. tf. (meget tilfredstillende) som hovudkarakter.[7] Sidan tok Bø lærareksamen ved Stord lærarskule. Ho arbeida som lærar ved Granlund skule og Rudsbygden skule. Begge skulene låg i Fåberg, nå Lillehammer.[8] I Norsk skoletidende skildra ein ho som "en ualmindelig sympatisk, samvittighetsfull og interessert lærerinne, med et stille og beskjedent vesen - arbeidsvillig og pliktoppfyllende."[9]
Sommaren 1930 var Bø heime i Valdres på sommarferie. Ho blei brått sjuk natt til 20. juli. Legar blei bodsende, og ho blei frakta til sjukehuset. "Men dokterane kunde ingen ting hjelpa, og sundagsmorgonen 20. juli kom den såre bodskapen at ho var død",[10] som ein skreiv i avisa Valdres 29. juli.
Virke som folkeminnesamlar
I januar 1921 leverte Bø inn folkeminner ho hadde samla i Nord-Aurdal til Norsk folkeminnesamling ved Universitetet i Oslo. Då var ho elev ved Voss landsgymnas. Materialet fyller ei mappe, og inneheld eit notat om lokale juleskikkar og nokre forteljingar "so e hørde tå'n gamal mann i hembygda mi."[11] Forteljingane omfattar anekdotar om folk og stader i bygda, men òg forskjellige varsel og ein song.
Materialet Bø har samla har blitt brukt i publikasjonar som Påske: Tradisjoner omkring en høytid Ørnulf Hodne frå 1988, Åringsmerke av Kjell Bondevik frå 1933 og Vår gamle trolldomsmedisin av I. Reichborn-Kjennerud frå 1947.
Kjelder
- ↑ Digitalarkivet, "Klokkerbok for Vestre Slidre prestegjeld, Lomen sokn 1881-1915 (0543P): Fødte og døpte: 1900-09-16: Kjellaug" URL: https://www.digitalarkivet.no/view/255/pd00000027452530
- ↑ Digitalarkivet, "Folketelling 1900 for 0543 Vestre Slidre herred: Kjellaug Olsd. Bø" URL: https://www.digitalarkivet.no/census/person/pf01037102000774
- ↑ 3,0 3,1 Allkunne, s.v. "Ola Eiriksson Bø", av Oddmund L. Hoel, 23. april 2021.https://www.allkunne.no/framside/biografiar/b/ola-eiriksson-bo/85/5518/
- ↑ Digitalarkivet, "Folketelling 1910 for 0542 Nord-Aurdal herred: Kjellaug Bø" URL: https://www.digitalarkivet.no/census/person/pf01036453000711
- ↑ Den 17de Mai, 21. juni 1922.
- ↑ Framnes, Halvard, Sigurd Eskeland og Per Tylden (red.) Voss offentlege landsgymnas : ei tretti-årsskrift : 1916-1946. Voss: 1946. s. 119.
- ↑ Det kongelige Frederiks universitets årsberetning for beretningsaaret 1ste juli 1921-30te juni 1922 samt universitetets matrikul for 1922. Kristiania: 1924.
- ↑ Laagen, 24. juli 1930.
- ↑ Norsk skoletidende, 1930 62. s. 425.
- ↑ Valdres, 29. juli 1930.
- ↑ NFS-Bø, K. (Norsk Folkeminnesamling, Universitetet i Oslo).
Litteratur og kjelder
- Kjellaug Bø i Historisk befolkningsregister.
- Studentene fra 1922. Utg. UB, Oslo: P. Kleppa. 1951. Digital versjon på Nettbiblioteket.