Sygnesand krins

Søgnesand krins (også kalla Kjøsnesfjorden krins) var ein skulekrins i Jølster kommune i Sunnfjord. Undervisning på Sygnesand høyrer ein først om i skuleprotokollen frå 1836. På dette tidspunktet var det omgangskule, og borna blei undervist i private husstandar på garden. Mot slutten av 1800-tallet blei Sygnesand ein eigen krins, og den gamle rode ordninga bortfalt. Krinsa omfatta borna frå gardane: Sygnesand, Lunde og Ripe.

Læraren i krinsa måtte undervise i båe Sygnesand og Sunde. Dette blei endra i 1916/1917, då Sygnesand blei utskilt som eigen krins og fekk sin eigen lærar.

Mot slutten av 1930-tallet fekk krinsa eit nytt namn. I protokollane og møtebøkene står krinsa oppført som Kjøsnesfjorden. Fortsatt omfatta krinsa gardane: Sygnesand, Lunde og Ripe. Krinsa blei på midten av 1950-tallet nedlagt, og borna blei overført til Vika skulekrins. Då den nye sentralskulen på Skei var opningsklar i 1960, blei elevane frå Kjøsnesfjorden overført til denne skulen. Dette var ein del av den omfattande sentraliseringsprosessen i Jølster kommune på 1950- og 1960-tallet.

Skulehus

På 1890-talet fekk dei fleste krinsane i Jølster skulehus, men på Sygnesand heldt ein fram med å bruke «leiede lokaler». Ifølge Jølster skulestyre var dette: «for det meste almindelige sperrestuer, der i regelen er noksaa sunde og afgiver taaligt rum i forhold til barnetallet». Skulestyre meinte også at det ikkje var nødvendig å bygga eit skulehus, då talet på elevar berre var lågt.

Det var fyrst i 1947 at krinsa vart samde om at eit skulehus skulle byggast i Kjøsnesfjorden. Dei bad Jølster skulestyre om ikkje det gamle skulehuset i Sandal kunne flyttast til krinsa. Huset var truleg satt klart til bruk i 1948/1949, då det omtalast i skuledagboka for krinsen.

Lærarar

Etternamn	Fødd	Skule	Tilsett år	Slutta år	Utdanning frå	Merknad
O.J. Møkelbust		Sunde	1836	1840?
Ole Christensen		Sunde	1855	1858?
Daniel Olsen		Sunde	1859	1860?
Anton Eliasson Fond	1866	Sunde og Sygnesand	1888	1893	Stord 1887
Elias Fossheim	1846	Sunde og Sygnesand	1894,1903	1897,1912	Utdanning Balestrand 1867 og Stord 1870	Var lærar i to perioder i krinsa: 1894-1897 og 1903-1912
Andreas Øgaard	1872	Sunde og Sygnesand	1897	1902	Volden 1887
Johannes Andersson Klakegg	1887	Sunde og Sygnesand	1912	1916	Volda 1911
Maria Severine Huslid	1899	Sygnesand	1920	1923	Volda 1920
Malmfrid Hole Lunde	1901	Sygnesand	1923	1954?	Volda 1923
Dagrun Fossheim	1923	Sygnesand	1944	1945		Vikar
Kristianne Fluge	1902	Sygnesand	1947	1948	Volda 1924	Vikar
Agnar Halse		Sygnesand	1954	1955
Almveig Sårheim		Sygnesand	1958

Kjelder og litteratur

Prenta kjelder

• Espeland, Arne: Norske skulefolk. Stavanger, Dreyer (1934)
• Bakke, Karl: Norske skulefolk 1. Stavanger, Dreyer (1952)
• Bakke, Karl: Norske skulefolk 2. Stavanger, Dreyer (1952)
• Femårsmeldingar frå 1891-1895, 1896-1900 og 1901-1905, Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane

Digitale kjelder

• Allkunne - Skular i Jølster

Ikkje-prenta kjelder

• Dagbok for Sunde og Sygnesand 1880-1903
• Dagbok for Sunde og Sygnesand 1903-1943
• Dagbok for Kjøesnesfjorden 1948-1955, 1957-1958
• Karakterprotokoll for Gjesdal, Myklebust og Sandal 1833-1860
• Karakterprotokoll for Sunde og Sygnessand 1897-1960
• Karakterprotokoll for Kjøsnesfjorden (Sygnesand) 1917-1939, 1946-1958
• Møtebok for Kjøsnesfjorden (Sygnesand) 1917-1954