Esnoga: Forskjell mellom sideversjoner
(Ny side: <onlyinclude>{{thumb|Portugiesensynagoge in Hamburg (Grunwald 1902, S. 54).jpg|Den portugisarjødiske esnogaen i Hamburg frå 1855 til 1934. Vi ser frå ''tebá'' mot Hekhál...) |
m (Teksterstatting – «{{pl.}}» til «''pl.''») |
||
| (5 mellomliggende revisjoner av samme bruker vises ikke) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|Portugiesensynagoge in Hamburg (Grunwald 1902, S. 54).jpg|Den portugisarjødiske esnogaen i [[Hamburg]] frå [[1855]] til [[1934]]. Vi ser frå ''tebá'' mot Hekhál.}} | <onlyinclude>{{thumb|Portugiesensynagoge in Hamburg (Grunwald 1902, S. 54).jpg|Den portugisarjødiske esnogaen i [[Hamburg]] frå [[1855]] til [[1934]]. Vi ser frå ''tebá'' mot Hekhál.}} | ||
'''[[Esnoga]]''' ( | '''[[Esnoga]]''' ([[spansk]]/[[portugisisk]], ''[[grammatisk tal|pl.]]'' ''-s'') er det tradisjonelle [[portugisarjødar|portugisarjødiske]] og [[jødespansk]]e ordet for [[synagoge]]. Ein typisk portugisarjødisk esnoga er særprega på fleire måtar; dei to tydelegaste særtrekka er at ''[[tebá]]'' (leseplattforma) er attast i rommet som ein motpol til ''[[Hekhál]]'' ([[Torá]]skåpet), og ''Hekhál'' har ikkje utvendig forheng i motsetning til det som er vanleg i dei fleste andre jødiske tradisjonane. Benkene (spansk ''los bancos'', portugisisk ''os bancos'') er tradisjonlt plassert langs langveggane sentrert rundt aksen mellom tebá og Hekhál. I motsetning til i asjkenaziske ''sjuln'' blir heile gudstenesta leia frå ''tebá''en. I Skandinavia og dei nærmaste naboområda har det på det meste vore tre esnogas i [[København]], ein i [[Altona]] (som låg under den dansk-norske kongen fram til innpå 1800-talet og ein i [[Hamburg]]. Det skal og i si tid ha vore ein esnoga i [[Glückstadt]]. </onlyinclude> | ||
[[kategori:synagoger]] | [[kategori:synagoger]] | ||
[[kategori:portugiserjøder]] | [[kategori:portugiserjøder]] | ||
{{nn}} | |||
Nåværende revisjon fra 12. feb. 2023 kl. 17:10
.jpg)
Esnoga (spansk/portugisisk, pl. -s) er det tradisjonelle portugisarjødiske og jødespanske ordet for synagoge. Ein typisk portugisarjødisk esnoga er særprega på fleire måtar; dei to tydelegaste særtrekka er at tebá (leseplattforma) er attast i rommet som ein motpol til Hekhál (Toráskåpet), og Hekhál har ikkje utvendig forheng i motsetning til det som er vanleg i dei fleste andre jødiske tradisjonane. Benkene (spansk los bancos, portugisisk os bancos) er tradisjonlt plassert langs langveggane sentrert rundt aksen mellom tebá og Hekhál. I motsetning til i asjkenaziske sjuln blir heile gudstenesta leia frå tebáen. I Skandinavia og dei nærmaste naboområda har det på det meste vore tre esnogas i København, ein i Altona (som låg under den dansk-norske kongen fram til innpå 1800-talet og ein i Hamburg. Det skal og i si tid ha vore ein esnoga i Glückstadt.