Nordre Gudbrandsdalske kompani

Fra lokalhistoriewiki.no
Hopp til navigering Hopp til søk

Nordre Gudbrandsdalske kompani kan nyttast som ei samlenemning på den avdelinga av Hæren som i hovudsak bestod av utskrivne soldatar frå Lesja prestegjeld, Lom prestegjeld og Vågå prestegjeld i Gudbrandsdalen. Kompaniet kom til i 1657 ved opprustinga i samband med Krabbekrigen da Opplandske regiment vart frådelt frå Akershusiske regiment. På Ovenstads plansjeverk er kompaniet av og til nemnt «Waageske».

Etter ei omorganisering av Akershusiske i 1650 var 5. kompani utskrive frå Gudbrandsdalen, med 90 mann frå Vågå og Lom, men ingen frå Lesja.[1]

Dei militære rullane (sjå nedafor) er dei beste kjeldene til å identifisere dei avdelingane soldatar frå ymse lokalsamfunn gjorde teneste i, for sjølve kompania hadde i tiåra etter at Hæren vart etablert som regel namn etter sjefen eller eit nummer. Den første sjefen for kompaniet var major Poul Michelet.[2]

Frå starten på 1660-åra er det teke vare på slike rullar for Opplandske regiment, og dei syner at:[3]

  • i 1662 var det rulleført 142 mann frå Lesja, Vågå med Sel / Breibygda og Lom i 5. kompani under kaptein Johan Wade
  • i 1665 var det rulleført 139 mann frå desse prestegjelda i kaptein Ole Bruns kompani
  • i 1670 var det rulleført 135 mann frå desse prestegjelda i kaptein Ole Bruns kompani
  • i 1693 var det rulleført 140 mann frå desse prestegjelda i kaptein Brünecks kompani
  • i 1696 var det rulleført 140 mann frå desse prestegjelda i kaptein Brünecks kompani

På Kjærlands plansjeverk for perioden 1662-1718 er kompaniet kalla Nordre Gudbrandsdalske.

Etter den nye hærordninga frå 1718 er nemninga også bruk om Lesja kompani, men da er soldatane i hovudsak utskrivne frå Lesja prestegjeld. Dermed kan ein seie at dette kompaniet opphøyrte i 1718.

Sjefar

Grad Namn Kp-sjef frå til Merknder
Major Poul Michelet 1.7.1657 20.3.1660 Død i stilling
Kaptein Johan Wade 30.5.1660 19.9.1662
Kaptein Ole Brun 19.9.1662 3.10.1682
Kaptein Eilert von Hadelen 3.10.1682 4.5.1884
Kaptein Casper Georg Brûneck 2.8.1684 10.10.1699
Kaptein Ernst David Eli 10.10.1699 1706
Kaptein Niels Meng 19.05.1706 1718

Kjelder

Referansar

  1. Bull 2002: 32.
  2. Bull 2002 side 37.
  3. Tala samsvarar ikkje heilt med Bull 2002 side 37, som har 147 mann i kompaniet, truleg ved etableringa av regimentet.