Hovden (Bykle gnr 2)

Hovden er gardsnummer 2 i Bykle kommune i Setesdal. Kjem ein køyrande frå Edland og over mot Bykle, er det å koma til Hovden mest som å koma til ein by midt i ville heia. Iallfall er dette bygdesenteret med alle sine hus, hytter, overnattingsanlegg, forretningar og serveringsstader det næraste ein kjem ein tettstad i Bykle.

Hovden
Hovden i 1950-åra. Bilete frå samlinga etter Knut T. Hovden. Setesdalsmuseet.
Stad:	Hovden
Sokn:	Bykle
Fylke:	Agder
Kommune:	Bykle
Gnr.:	2

Gardsbruka på Hovden ligg innunder Hovdenuten, vestanfor bygdesenteret. Det som nå vert kalla Hovden sentrum vaks fram i tida etter krigen, til å byrje med under namnet Hovdebru, fyrst seint, sidan snøggare. Men dette er sjølvsagt resultatet av ei lang utvikling, og her skal me freiste å kartleggje nokre av hovuddraga i denne utviklinga. Rimelegvis tok ho til med ein gard, og den eldste verestaden her er det bruket som nå heiter Der nede.

Fram til ein gong på 1780-talet var det berre eitt bruk på Hovden, men då vart garden dela midt i to, det vart Der Sø og Der nor, som låg jorde i jorde. Kring 50 års tid seinare, omlag 1840, vart Der sø kløyvd i to, og det eine av dei nye bruka fekk tunet sitt oppi bakkane ovanfor Der nor. Det nye bruket vart kalla Der uppe, og etter dette skifte Der nor namn til Der nede. Sidan, på 1870-talet, vart Der Uppe plass under Der nede og Der sø, og skifte då namn til Hovdeplassen. På denne tid vart husa i Der uppe flutte frå det gamle tunet og til der Plassen har tunet sitt idag.

Bruk og tomter under Hovden, gnr 2

Det «urbane» Hovden fotografert frå lufta 24.3.2004. Frå kommunearkivet.

Foto: Sissel Bakke

I samband med at Plassen vart skilt ut og matrikulert som eit sjølvstendig gardsbruk i 1938 vart dei tre gardsbruka på Hovden justerte til å vera like store. Fleire jordbrukseiningar har det ikkje vorte, då bortsett frå at det har blitt skilt ut nokre reine fjelleigedomar utan busetnad, men dei spring me over i samanhengen her. Derimot skal nemnast at det frå 1930-åra og frametter har vore kløyvd ut ei lang rekkje med tomter, sume til næringsfyremål, andre til bustadhus, og endå fleire til fritidseigedomar. I tabellen som fylgjer har me registert einingar med fast busetnad, men utelate dei som ikkje har eller hadde fastbuande folk.

Bnr	Bruksnam/tomtenamn	Utskilt/frå	Merknad/kategori	Etabl.	Matr.	Skyld 1665 Skinn	Skyld 1886 Skill.	Skyld 1950 Øre
1	Der nede	Heile gnr 2	Gardsbruk	Ca 800	Fyre 1600	1 1/2	33	59
2	Der sø	Heile gnr 2	Gardsbruk	Ca 1780	Ca 1780	1 1/2	33	59
6	Hovden høyfjellshotell (Flatestøylåsen)	Bnr 1 og 2	Hotell	1936	1936			2
8	Hovdeplassen (Austigard)	1 og 2 sidan gard	Gard 1840-75, plass ca 1875-1930	Ca 1840	1938			59
10	Moen	2	Bustad	1946	1946			1
16	Hovdehytta (Soltoppen)	1, 2, 8	Turisthytte/bustad	1911	1946			1
18	Bergland	1	Bustad	1950	1952
19	Breiland (Flateland)	1	Bustad	1952	1952
20	Fjellgardstun (Moland)	10	Forretning/bustad	1937	1952
21	Haugly gjesteheim	2	Gjesteheim/bustad	1953	1953
23	Urheim	1	Forretning/bustad	1954	1954
25	Bjørkelund	1	Bustad	1955	1955
29	Hovdeheimen	1	Turisthytte (sletta frå matrikkel)	1955	1955
32	Flatemo	1	Bustad	1958	1958
35	Lihaug	1	Privat tomteområde	1958	1958
37	Fjellheim	29	Bustad	1951	1959
51	Furumo	1	Forretning/bustad	1951	1962
78	Dalheim	1	Bustad	1961	1963
88	Bekkemo	8	Bustad	1964	1964
113	Setebo	35	Bustad	1966	1967
120	Solheim	8	Bustad	1968	1968
186	Fjellhaug	1	Bustad	1971	1971
215	Unheim	8	Bustad	1970	1971
220	Lye	8	Bustad	1971	1971
255	Stussli	2	Kommunalt tomteområde		1973
329	Stussli	2	Kommunalt tomteområde		1974
341	Stussli	2	Kommunalt tomteområde		1979 sletta 1994
379	Furuli	2	Kommunalt tomteområde		1979
396	Stussli	2	Kommunalt tomteområde		1979 sletta 1994
527	Stussli	2	Kommunalt tomteområde		1979 sletta 1994
638	Austmannlii	2	Kommunalt tomteområde	1978
492	Plassen	215	Bustad	1987	1987
315	Fredtun	329	Bustad	1976	1977
358	Malmvegen 1	255	Bustad	1977	1977
320	Malmvegen 3	255	Bustad	1976	1976
293	Malmvegen 4	255	Bustad	1976	1976
321	Malmvegen 5	255	Bustad	1977	1977
362	Malmvegen 6-8-10	255	Bustad	1978	1978
359	Malmvegen 12	255	Bustad	1978	1978
335	Malmvegen 14	255	Bustad	1979	1979
361	Malmvegen 15-17	255	Bustad	1979	1979
462	Malmvegen 16	255	Bustad	1975	1979
295	Malmvegen 18	255	Bustad	1975	1976
360	Malmvegen 19	255	Bustad	1978	1978
325	Malmvegen 20	255	Bustad	1977	1977
322	Malmvegen 21	255	Bustad	1976	1976
343	Malmvegen 22	255	Bustad	1980	1980
331	Malmvegen 23	255	Bustad	1977	1977
352	Malmvegen 24	255	Bustad	1979	1979
512	Malmvegen 25	255	Bustad	1988	1988
353	Malmvegen 26	255	Bustad	1978	1978
496	Malmvegen 27	255	Bustad	1986	1987
354	Malmvegen 28	255	Bustad	1978	1978
357	Malmvegen 29	255	Bustad	1979	1979
355	Malmvegen 30	255	Bustad	1979	1979
356	Malmvegen 31	255	Bustad	1979	1979
558	Malmvegen 33	255	Bustad	1993	1993
559	Malmvegen 35	341, 527	Bustad	1993	1993
564	Malmvegen 36	341, 527	Bustad	1999	1993
560	Malmvegen 37	527	Bustad	1996	1993
639	Malmvegen 39	255	Bustad	1995	1994
566	Malmvegen 40	255	Bustad	1995	1994
562	Malmvegen 41	255	Bustad	1993	1993
561	Belglii 2	255	Bustad	1995	1998
546	Belglii 4-6-8-10	255, 396	Hybelbygg	1992	1992
545	Belglii 12A-B	396	Hybelbygg	1992	1992
494	Belglii 14-16	396	Hybelbygg	1987	1987
46	Belglii 15		Bustad	1960	1960
485	Belglii 17-19	396	Bustad	1987	1987
477	Belglii 18	396	Bustad	1986	1982
479	Belglii 20	396	Hybelbygg	1986	1986
484	Belglii 21	396	Hybelbygg	1986	1986
453	Belglii 23	396	Bustad	1985	1984
480	Belglii 24	396	Bustad	1988	1988
482	Belglii 25	638	Bustad	1987	1986
481	Belglii 26	396	Bustad	1990	1986
483	Belglii 27	396	Bustad	1987	1986
473	Belglii 28	396	Bustad	1986	1986
505	Belglii 29	255	Bustad	1996	1995
439	Belglii 30	396	Bustad	1985	1983
495	Belglii 31	396	Bustad	1987	1987
440	Belglii 32	396	Bustad	1983	1983
469	Belglii 33	396	Bustad	1986	1985
437	Belglii 35	638	Bustad	1983	1983
441	Belglii 36	396	Bustad	1983	1983
438	Belglii 37	638	Bustad	1989	1983
556	Belglii 38	255	Bustad	1994	1993
535	Belglii 39-41	396	Bustad	1979	1993
528	Belglii 40	396	Bustad	1994	1991
557	Belglii 42	255	Bustad	2000	1994
536 og 608	Belglii 43-45	396	Bustad	1993	1993
537	Belglii 47-49	396	Bustad	1993	1979
538	Belglii 51	527	Bustad	1993	1993
539 og 567	Belglii 53-55	527	Bustad	1993	1993
534	Belglii 57	527	Bustad	1995	1993
540	Belglii 59	527	Bustad	1993	1993
351	Blesterkroken 1	255	Bustad	1979	1978
350	Blesterkroken 3	255	Bustad	1980	1978
345	Blesterkroken 4	255	Bustad	1978	1978
349	Blesterkroken 5	255	Bustad	1980	1978
347	Blesterkroken 6	255	Bustad	1978	1978
344	Blesterkroken 7	255	Bustad	1978	1978
348	Blesterkroken 8	255	Bustad	1978	1978
501	Kolmila 2	396	Bustad	1989	1989
509	Kolmila 3	396	Bustad	1991	1991
508	Kolmila 5	396	Bustad	1991	1988
497	Kolmila 6	396	Bustad	1991	1988
507	Kolmila 7	396	Bustad	1991	1988
503	Kolmila 8	638	Bustad	1993	1998
506	Kolmila 9	255	Bustad	1990	1995
502	Kolmila 10	638	Bustad	1993	1998
649	Tuftevegen 4	638	Bustad	1995	1995
689	Tuftevegen 6	638	Bustad	1996	1996
654	Tuftevegen 8	638	Bustad	1995	1995
652	Tuftevegen 10	638	Bustad	1995	1995
651	Tuftevegen 17	638	Bustad	1995	1995
653	Tuftevegen 19-23	638	Bustad	1995	1995
700	Røyrvikåsen bustadfelt 10		Bustad	2001	1997
655	Jernvegen 1-3	638	Bustad	1995	1995
648	Jernvegen 2-4-6-8	638	Bustad	1995	1995
701-702	Jernvegen 5-7	638	Bustad	1996	1997
787	Jernvegen 9	638	Bustad	1999	1999
983	Jernvegen 16	638	Bustad	2006
776	Jernvegen 18	638	Bustad	1998	1998
833	Jernvegen 19	638	Bustad	2000	2000
992	Jernvegen 23	638	Bustad	2003	1999
838	Jernvegen 24	638	Bustad	2000	2000
814	Jernvegen 25	638	Bustad	2003	2003
848	Jernvegen 27	638	Bustad	2005
844	Jernvegen 28	638	Bustad	2004	2004
641	Jernvegen 29	638	Bustad	1995	1995
788	Jernvegen 30	638	Bustad	2001	1999
643	Jernvegen 31	638	Bustad	1995	1996
777	Jernvegen 38	638	Bustad	1998	1998
779	Jernvegen 40	638	Bustad	2004	2001
897	Kvennebekken bustadfelt 1	2
893	Kvennebekken bustadfelt 2	2	Bustad	2003	2003
892	Kvennebekken bustadfelt 4	2	Bustad	2003	2003
891	Kvennebekken bustadfelt 6	2	Bustad	2005	2005
894	Kvennebekken bustadfelt 7	2	Bustad	2005	2005
890	Kvennebekken bustadfelt 8	2	Bustad	2004	2004

Dermed skulle me ha eit fyrste oversyn over alle eininingane som har gått ut frå matrikkelgarden. Me dei fyre oss ei om gongen i dei einskilde artiklane.